Arthur Koestler
Z Wikipedii
Arthur Koestler (urodzony 5 września 1905 w Budapeszcie - popełnił samobójstwo 3 marca 1983 w Londynie) - angielski pisarz i dziennikarz, pochodzenia węgierskiego.
Wykształenie inżynierskie zdobył w Wiedniu, był dziennikarzem w Palestynie i ZSRR. Wstąpił do partii komunistycznej w Berlinie w 1931, lecz opuścił ją w 1938 (zrelacjonował rozczarowanie do komunizmu w The God That Failed w 1950). Swoje przeżycia jako nazistowskiego więźnia przedstawił w Scum of the Eart (1941). Pod koniec życia zainteresował się parapsychologią. W testamencie przeznaczył fundusze na utworzenie uniwersyteckiej katedry parapsychologii w Edynburgu. Był członkiem Stowarzyszenia Dobrowolnej Eutanazji.
Jego najgłośniejszą powieścią była Darkness at Noon (Ciemność w południe),poświęcona wielkiemu terrorowi w ZSRR lat 1934-1939 wydana w 1940 (polskie wydanie na emigracji w 1949). Stanowi próbę psychologicznej analizy samoskarżania się w trakcie moskiewskich procesów pokazowych. Jej główny bohater - Rubaszow - wysokiej rangi bolszewik uwięziony w trakcie wielkiej czystki decyduje się na publiczne kłamliwe samoooskarżanie się w imię dobra partii komunistycznej i jej dziejowej misji. Postać Rubaszowa była wzorowana na autentycznych postaciach tego okresu - łączy w sobie elementy osobowości i zachowania Karola Radka, Nikołaja Bucharina i Jurija Piatakowa. Psychologiczna analiza Koestlera ( który osobiście represji nie doświadczył) zawarta w Ciemności w południe była kwestionowana przez autentycznych więźniów tego okresu ( Aleksander Weissberg-Cybulski,Gustaw Herling-Grudziński i in.).
[edytuj] Wybrane dzieła
- Ciemność w południe , Warszawa 1990, ISBN 8306020243
- Call-Girls, 2006, Bellona, ISBN 8311103844 - opowieść o fikcyjnej konferencji naukowej poświęconej ocaleniu świata, pokazująca niektóre patologie świata nauki, takie jak brak samokrytycyzmu, mody intelektualne i utarte schematy myślowe, nakazujące ogółowi wyznawać nawet teorie nie przystające do rzeczywistości
- Lunatycy, 2002, Zysk i S-ka, ISBN 8371505396 - popularnonaukowa rozprawa o tym, jak ewoluowały teorie kosmologiczne od czasów antycznych do Galileusza i Newtona, co jest także pretekstem do poruszenia roli autocenzury, polityki i religii w badaniach naukowych.
