Asesor
Z Wikipedii
- Asesor (hist.) - urząd sądowy w I Rzeczypospolitej, uzupełniał komplet sędziowski i był doradcą sędziego. Występował między innymi w sądach ziemskich. Był urzędnikiem obieralnym, czasem nazywano go komisarzem.
- Asesor (prawn.) - urząd w sądach powszechnych, sądach administracyjnych, sądach wojskowych oraz prokuraturach (w jednostkach powszechnych prokuratury - w prokuraturze rejonowej, a w jednostkach wojskowych prokuratury - w wojskowej prokuraturze garnizonowej), który obejmuje osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje (najczęściej po zdanym egzaminie sędziowskim lub prokuratorskim) w celu odbycia swoistego stażu, który uprawnia do otrzymania nominacji (sędziowskiej, prokuratorskiej).
Asesorami nazywa się także osoby, które zdały egzamin notarialny lub komorniczy, i którym powierzono pełnienie obowiązków notariusza (asesor notarialny) lub komornika (asesor komorniczy).
Minister Sprawiedliwości może powierzyć asesorowi sądowemu czasowo pełnienie obowiązków sędziego na okres nieprzekraczający czterech lat, w przeciwnym razie asesor może pełnić w danym sądzie obowiązki referendarza sądowego. Zgodnie z art. 135 § 2 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych w zakresie orzekania asesorzy są niezawiśli i podlegają tylko konstytucji oraz ustawom. Asesor dysponuje taką samą władzą i uprawnieniami jak sędzia (prowadzi rozprawy, wydaje wyroki i postanowienia, posiada immunitet sędziowski), różni się od sędziego tylko tym, iż może być ze swego urzędu odwołany, względnie może wygasnąć udzielane mu na czas określony tzw. votum, czyli nadane przez Ministra Sprawiedliwości uprawnienie do pełnienia czynności sędziowskich (orzekania). Asesorem sądowym zostaje się zwykle po odbyciu trzyletniej aplikacji sądowej i zdaniu egzaminu sędziowskiego. Kolokwialnie można powiedzieć, że asesor sądowy to sędzia bez nominacji.
Asesorowi prokuratorskiemu Prokurator Generalny może powierzyć czasowo pełnienie obowiązków prokuratora, w przeciwnym razie asesor może występować tylko jako oskarżyciel publiczny w postępowaniu uproszczonym.
Minister Sprawiedliwości powierza asesorom notarialnym pełnienie obowiązków notariusza, zaś asesorów komorniczych powołuje prezes sądu apelacyjnego na wniosek komornika, który zamierza zatrudnić asesora komorniczego.
