Bergen-Belsen
Z Wikipedii
Konzentrazionslager Bergen-Belsen, Aufenthaltslagers Bergen-Belsen – niemiecki obóz koncentracyjny położony w Dolnej Saksoni w Niemczech w pobliżu miasta Bergen, istniejący w latach 1940-1945 i pełniący różne funkcje w nazistowskiej polityce koncentracyjnej.
Spis treści |
[edytuj] Historia obozu
Obóz został założony w 1940 r. jako obóz dla jeńców wojennych (Stalag 311(XI C)). Po zajęciu Belgii i Francji przetrzymano tu ok. 600 jeńców wojennych z tych krajów. Od lipca 1941 roku, czyli po rozpoczęciu operacji Barbarossa zostało w nim umieszczonych ok. 21 000 jeńców radzieckich. Jeńcy byli przetrzymywani pod gołym niebem, stąd podczas pierwszej zimy (1941/42) 14.000 spośród nich zmarło na skutek głodu i zimna jak i epidemii tyfusu plamistego. Następnie obóz rozrósł się do dużych rozmiarów i zawierał kilka różniących się od siebie części:
- Obóz gwiazdy, w którym przetrzymywano ok. 4.000 Żydów, głównie holenderskich, zmuszanych do pracy.
- W kwietniu 1943 roku część obozu zostaje przekazana SS i przekształcony w Aufenthaltslagers (pl. obóz pobytowy) będący obozem zbiorczym dla kilku tysięcy Żydów przeznaczonych do ewentualnej wymiany za internowanych Niemców.
- Obóz specjalny, zawierający od 1943 roku kilka tysięcy Żydów z Polski, posiadających papiery południowoamerykańskie, (zob. Hotel Polski), wyizolowanych ze względu na swą wiedzę o zagładzie. Nie pracujący.
- Obóz neutralnych, w którym znalazły się setki Żydów- obywateli krajów neutralnych w II wojnie światowej (np. ze Szwajcarii). Warunki były lżejsze głównie ze względu na brak pracy w komandach.
- Obóz węgierski, powstały w 1944 roku, których Niemcy chcieli wymienić za pieniądze i dobra z zagranicznymi organizacjami żydowskimi.
- Olbrzymi lazaret dla więźniów, miejsce śmierci wielu z nich.
Dodatkowo duże przestrzenie obozu służyły do przetrzymywania więźniów transferowanych z innych obozów do Rzeszy, wśród nich wiele polskich kobiet.
Bergen-Belsen odegrał ważną rolę w dziejach tzw. marszy śmierci, czyli ewakuacji obozów w miarę awansu na Berlin wojsk sił koalicyjnych. Napływ więźniów spowodował znaczne pogorszenie warunków bytowych i doprowadził do dużego wzrostu umieralności więźniów. W grudniu 1944 roku zakończono przekształcanie Bergen-Belsen w obóz koncentracyjny. Napływ więźniów z innych obozów bardzo pogorszył warunki życia więźniów i doprowadził do umieralności na skalę masową na przełomie 1944 i 1945 roku. Komendantami obozu byli: Hauptsturmführer SS Adolf Haas do grudnia 1944 Hauptsturmführer SS Josef Kramer od grudnia 1944 Obóz został wyzwolony 15 kwietnia 1945 r. przez wojska brytyjskie. Mimo wielkich wysiłków aby uratować tych, którzy przeżyli, do końca kwietnia zmarło 9 000, a do końca czerwca jeszcze dalsze 4 000 ludzi.
[edytuj] Więźniowie i ofiary
Więźniowie pracowali w komandach roboczych w samym obozie i na zewnątrz niego. W KZ Bergen-Belsen zginęło ok. 50 000 więźniów obozu koncentracyjnego i ok. 20 000 jeńców wojennych – wśród nich przede wszystkim Sowietów, Francuzów i Belgów. Żołnierze, którzy wyzwalali obóz znaleźli tysiące zwłok, których nie zdążono poddać kremacji. W obozie tym zmarła Anne Frank.
[edytuj] Dzieje powojenne
Pierwszy pomnik (żydowski) powstał na terenie obozu w 1946 roku. W tym samym roku umieszczono pomnik ku czci jeńców sowieckich. W 1966 roku powstała pierwsza wystawa stała na terenie obozu, odnowiona w 1990 roku. Obecnie teren obozu jest udostępniony dla zwiedzających. Na terenie obozu znajduje się duży pomnik.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Bibliografia
Wykaz bibliografii dla serii artykułów o niemieckich obozach w latach 1933-1945 został umieszczony na osobnej stronie.
