Bitwa pod Vitorią
Z Wikipedii
Bitwa pod Vitorią 21 czerwca 1813 r. to starcie pomiędzy wojskami angielsko-portugalsko-hiszpańskimi w sile 78 000 ludzi pod dowództwem Wellingtona a 66 000 Francuzów pod wodzą marszałka Jourdana. Bitwa zakończyła się porażką Francuzów, którzy uciekli z pola bitwy zostawiając za sobą duże ilosci sprzętu oraz działa.
W lipcu 1812 r. po bitwie pod Salamanką Francuzi ewakuowali się z Madrytu. Po wycofaniu się Francuzów stolicę Hiszpanii zajęła w dniu 12 sierpnia 1812 r. armia Wellingtona. Posłał on 3 dywizje do miasta, natomiast z resztą wojska pomaszerował w kierunku północnym do oddalonego o ok. 200 km miasta Burgos. Wellington przecenił jednak siły nieprzyjaciela w Burgos, co zmusiło go do przerwania oblężenia tego miasta w dniu 21 października a następnie wycofania się. Dnia 31 października Wellington wycofał się także z Madrytu, po czym skierował się przez Salamankę w kierunku Ciudad Rodrigo w pobliżu granicy francuskiej. Chciał tym manewrem uniknąć odcięcia swoich ludzi przez armię francuską na północnym i południowym wschodzie kraju.
Zimę Brytyjczyk wykorzystał na reorganizację i szkolenie armii. W przeciwieństwie do niego Napoleon wycofał wielu żołnierzy z Hiszpanii, w celu uzupełnienia swoich sił po klęsce w kampanii rosyjskiej. W kolejnym roku Wellington pomaszerował na czele swoich oddziałów z rejonów północnej Portugalii w kierunku Hiszpanii. Celem Brytyjczyków było uderzenie z flanki na armię francuską marszałka Jourdana. Francuzi w sile 66 000 ludzi przebywali w tym czasie w rejonie rzek Douro i Tagus. Chcąc uniknąć odcięcia przez siły Wellingtona drogi w kierunku Francji, Francuzi wycofali się do Burgos, ścigani przez armię Wellingtona.
Dnia 21 czerwca 1813 r. doszło do bitwy pod Vitorią w kraju Basków. Brytyjczycy uderzyli na Francuzów ustawiając swoje wojsko w 3 szeregach. Po gwałtownej walce 3 dywizja pod dowództwem Thomasa Pictona włamała się w szeregi obronne Francuzów. Po stronie wojsk Jourdana wybuchła panika, która przerodziła się w paniczną ucieczkę. Zginęło i zostało rannych 8 000 Francuzów. 2000 dostało się do niewoli. Po stronie brytjskiej straty wyniosły 5148 zabitych i rannych. Brytyjczycy zdobyli dodatkowo 152 działa. Bitwa zakończyła panowanie Napoleona w Hiszpanii.
Brytyjczycy nie podjęli pościgu za uciekającymi Francuzami zadowalając się rabowaniem taboru. Znajdowały się w nim wielkie ilości przedmiotów zrabowanych przez Francuzów w Hiszpanii. Wartość zdobytego łupu szacuje się na kwotę 150 mln Euro. Wellington poruszony do żywego brakiem dyscypliny wśród swoich wojsk w swojej notatce z bitwy określił ich mianem szumowin. Po przywróceniu porządku Brytyjczycy jeszcze w grudniu 1813 r. zdobyli miasta San Sebastian i Pampeluna. Po tych zdobyczach weszli na tereny francuskie, gdzie zamierzali przezimować.
Zwycięstwu pod Vitorią jeden ze swoich utworów poświęcił Ludwik van Beethoven. (Zwycięstwo pod Vitorią)
Literatura:
- Fletcher, Ian: Vitoria 1813. Oxford 1998.
- Weller, Jac: Wellington in the Peninsula. 1808-1814. London 1969.
