Brama Kraszewskiego
Z Wikipedii
Brama Kraszewskiego – wąwóz skalny w Dolinie Kościeliskiej w Tatrach o długości ok. 0,5 km. Znajduje się w odległości 2,5 km od przysiółka Kiry (35 min pieszo), powyżej polany Stare Kościeliska. Jego zbudowane z jasnych wapieni, niemal pionowe ściany osiągają wysokość do 100m. Porośnięte są świerkowym lasem górnoreglowym, w dużej części pierwotnym, nienaruszonym przez człowieka. Rosnące na skałach drzewa przyjmują osobliwe nieraz formy. Prowadzi przez niego droga jezdna i trasa turystyczna, dnem wąwozu płynie Kościeliski Potok. Po lewej stronie (idąc w górę doliny) odchodzi czarny szlak turystyczny do Jaskini Mroźnej, a 50 m wyżej na prawo niebieski szlak na Stoły i Halę na Stołach.
Wąwóz i skalne wrota nazwano na cześć pisarza Józefa Ignacego Kraszewskiego, który w 1866 r. zwiedzał Dolinę Kościeliską zachwycając się jej pięknem. W skale nad potokiem Towarzystwo Tatrzańskie umieściło w 1877 r. wykonaną z czarnego marmuru tablicę upamiętniającą 50-lecie jego twórczości.
Dawniej miejsce to nazywano Między krzesanice. Jest tutaj też zawieszona na skale figurka św. Katarzyny – wotum dziękczynne za uratowanie życia leśniczemu, który spadł z wierzchołku tej skały podczas usuwania drzewa. Niegdyś istniała tu na Kościeliskim Potoku zapora spiętrzająca wodę. Wodę z niej doprowadzano do koła wodnego, napędzającego urządzenia huty i zakładu metalurgicznego w Starych Kościeliskach. Śladem po tym jest istniejący do tej pory wzdłuż zachodniej strony polany nasyp - była to tzw. młynówka, którą płynęła woda napędzająca koło wodne.
