Bronów (powiat świdnicki)

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Współrzędne: 50°55'41.2" N 016°13'03.9" E


Bronów
Województwo	dolnośląskie
Powiat	świdnicki
Gmina	Dobromierz
Sołtys	Jan Wysoczański
Położenie	50° 55' 41.2'' N 16° 13' 03.9'' E
Liczba mieszkańców (2005) • liczba ludności	ok. 100
Strefa numeracyjna (do 2005)	74
Kod pocztowy	58-170
Położenie na mapie Polski Bronów

Bronów – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Dobromierz.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wałbrzyskiego.Wieś jest położona przy lokalnej drodze Dobromierz – Kłaczyna, 2,5 km od Dobromierza na wysokości 270 m n.p.m.

[edytuj] Historia

[edytuj] Początki wsi

W przedwojennych przewodnikach o Bronowie zapisane było, że wieś posiada w swoich archiwach książki podatkowe (czerpakowe) sięgające aż XVI wieku, a nawet fragmenty pism z XII wieku. Jednak żaden taki dokument nie dotrwał do dzisiejszych czasów. Wiadomo natomiast, że wioska znana była przed rokiem 1307 o nazwie Burn potem, aż do XVIII wieku jako Börnchen, od 1945 Bronów.

Dawna pieczęć wiejska przedstawia dziewczynę stojącą przed czerpakiem studni, niosącą dwa wiadra. Według historycznych zapisów już w roku 1492 dziedziczka tej wioski pani vom Both posiadała duży i mocny murowany dom obronny. Późniejszymi właścicielami Bronowa były szlacheckie rody m.in.: Czttritzów, Matuschków, Schaffgotchów. W kościele pw. św. Michała w Dobromierzu na tablicy umieszczonej przy drzwiach do zakrystii można wyczytać o zawartym tu związku małżeńskim księżnej Joanny Teresy von Steinn (ur. 29 października 1670 r. na zamku w Bolkowie), a panną na Bronowie z księciem Ferdynandem von Schaffgotsch, działo się to w roku 1686.

[edytuj] XVIII wiek

Ród Schaffgotsch posiadał wiele obszernych dóbr i kopalń na całym Śląsku. Ich główną siedzibą były Cieplice. Od 1745 roku Bronów był w posiadaniu rodu von Mutius, początkowo w dzierżawie, ale 28 sierpnia 1756 r. odkupił dobra od hrabiny Joseph'y von Matuschka'i ówczesny królewski radca prawny Franz von Mutius.

[edytuj] Wiek XIX i XX

Ród Mutiusów pochodził z Miśni i to oni przebudowali w 1880 roku ówczesny dwór z XVIII wieku na istniejący do dzisiaj pałac, który zachował cechy baroku (portal, lukarny, pilastry). Jednak dzisiaj pałac jest w bardzo dużej ruinie. Zniszczenia są tak duże, że nie można go już uratować. Wokół pałacu znajduje się park, a w nim starodrzew z platanami, lipami, klonami oraz co jest rzadką w tych stronach kasztanem jadalnym.

W pałacowych dobrach rodzina von Mutius posiadała liczne przedmioty sztuki (meble, szkło, porcelana, srebrna zastawa) oraz liczą kolekcję obrazów francuskiego malarza Antoina Pesne (1683-1757 od 1711 dworski malarz na Pruskim Dworze Królewskim w Berlinie) i malarza portrecisty Antona Graffa (1736-1813).

W XIX wieku rodzina von Mutius była właścicielami licznych włości. Do nich należały wioski: Kryształowice, Olbrachtowice, Mirosławice koło Sobótki, Jeleniów, Bąkowice, Tomkowice oraz Stary Zdrój (dzisiaj dzielnica Wałbrzycha). W Starym Zdroju posiadali pałac i zabudowania przydworskie oraz szereg wybudowanych przez tę rodzinę domów dla kuracjuszy. W latach 80. XIX wieku został wybudowany w Bronowie budynek z salą rozjemczą, gdzie na parterze mieściła się gospoda. Odbywały się w niej sprawy za wszelkiego rodzaju drobne wykroczenia. Zawsze pod przewodnictwem możnowładcy w danej wiosce, poważniejsze rozprawy były rozstrzygane w sądzie powiatowym (dla tego terenu w Bolkowie). Gospoda ta odegrała w przeszłości dość ważną rolę otóż: firma Kramsta posiadała w Świebodzicach i Pełcznicy duże przędzalnie, farbiarnie i wybielarnie, natomiast w Bolkowie tkalnie. Dla zapewnienia ciągłości produkcji kursowały codziennie pomiędzy Bolkowem a Świebodzicami furmanki przykryte nieprzemakalnymi plandekami. Przewoziły one płótno ze Świebodzic, a z powrotem surową przędzę do wybielenia i farbowania.

Ponieważ Bronów był w połowie drogi, więc w gospodzie Berndta wypadał postój. Wobec tego czekał tu na koni pokarm w żłobach, a dla wozaków gorąca strawa w gospodzie. Takich kursów było dziennie 3-4. Po I wojnie światowej przewóz odbywał się już samochodami ciężarowymi. W dawnym czasie najprawdopodobniej miejscowi rolnicy musieli dopuścić się jakichś poważniejszych przewinień wobec miejscowego pana, za co ten kazał im za karę wybudować na południowych krańcach swych ziem kolonię składającą się z 11 domów z działkami po 2-3 morgi ziemi. Osada ta została nazwana Nowy Bronów dziś Bronówek. Położona w bliskim sąsiedztwie dzisiejszej Wieżycy z wieżą widokową, traktowana była jako druga część wioski, mimo, że była oddalona od niej o 2,5 km. Tuż przy wylocie z Bronowa do Kłaczyny leży kolonia zwana Kotliną. Podczas miejscowej reformy administracyjnej w 1939 r., Bronów oddał na rzecz Dobromierza, Nowy Bronów (Bronówek) w zamian za to otrzymał od Kłaczyny wspomniana kolonię.

[edytuj] Turystyka

Bardzo ładne położenie Bronowa u podnóża Sudetów, gdzie z jednej strony piękny obszerny widok na równinę, z drugiej strony wzgórza i las. To wszystko przyciągało turystów. Jeden z miejscowych rolników o nazwisku Kaspar utworzył w pobliżu Bronowa na swojej łące, przez która przepływał strumyk, miejsca do biwakowania. Ściągały tu na weekendy tłumy okolicznych mieszkańców, odbywały się tu zabawy i potańcówki. Było to tak znane i wspaniałe miejsce, że znany pisarz Fiodor Sommer opiewał je na łamach swej powieści Drogą do młyna.