Bull-pup
Z Wikipedii
Bull-pup - układ konstrukcyjny broni palnej, w którym magazynek znajduje się za chwytem pistoletowym i spustem. Nazywany także układem bez kolby właściwej, ponieważ w tym układzie jej funkcję spełnia zakończenie komory zamkowej lub układem bezkolbowym.
Po raz pierwszy zastosowano go w 1901 roku w karabinie powtarzalnym Thorneycrofta, powstałym po przerobieniu kb Lee Enfielda. W 1936 r. pistolet maszynowy w układzie bez kolby właściwej został opatentowany przez Francuza Henriego Delacre'a.
Spis treści |
[edytuj] Zalety układu
- Zwiększona długość lufy w porównaniu do układu tradycyjnego, dzięki czemu przy zachowaniu z góry określonej długości lufy można skrócić samą broń
- Zmniejszony podrzut (a w konsekwencji zwiększenie celności ognia, zwłaszcza ciągłego) dzięki umieszczeniu kolby i lufy w jeden linii
[edytuj] Wady układu
Renomę kontrowersyjnych i niepraktycznych, a w konsekwencji gorszych od tradycyjnych, systemy w układzie bull-pup zyskały przez następujące wady:
- Gorzej działający mechanizm spustowy (wada spowodowana koniecznością połączenia języka spustowego z resztą mechanizmu za pomocą szyny spustowej w postaci długiego pręta)
- Skomplikowana lub utrudniona wymiana magazynka (według zwolenników układu bull-pup - dużo łatwiejsza w porównaniu do układu tradycyjnego w przypadku podróżowania w pojeździe)
- Linia celownicza umieszczona wysoko nad lufą, a w konsekwencji zmuszanie strzelca do znaczniejszego podnoszenia się ponad ewentualną osłonę (problem występuje także w niektórych współczesnych broniach w układzie tradycyjnym)
- Zmniejszony zasięg ciosu w przypadku walki na bagnety (problem praktycznie nieistotny w przypadku współczesnego pola walki)
- Odczuwanie przez strzelca wystrzału (wylot lufy blisko twarzy)
- Ponadto typowe dla klasycznego układu jest wyrzucanie łusek na bok. W przypadku bull-pupów powodowałoby to konieczność strzelania z jednej, odgórnie określonej strony ciała (odstępstwo powodowałoby, iż wyrzucane łuski trafiałyby strzelca w twarz). Zaradzono temu - w zależności od broni - poprzez umieszczenie okna wyrzutowego łusek w dolnej części komory zamkowej, umieszczenie przy oknie wyrzutowym występu odbijającego łuski do przodu, odprowadzanie łusek specjalnym kanałem do okna wyrzutowego umieszczonego w przedniej części broni lub poprzez umożliwienie przestawienia kierunku wyrzucania. Każda z tych metod ma swoje wady.
[edytuj] Przykłady broni w układzie bull-pup
- A-91
- Afanasiew TKB-011M
- Bushmaster M17S
- Vector CR-21
- EM-2
- Enfield L85
- FN F2000
- FN P90
- GIAT FAMAS
- IMI TAR-21
- Interdynamics MKR
- Korobow TKB-408
- Korobow TKB-022
- OC-14 Groza
- Pancor Jackhammer
- Type 95
- SAR-21
- Steyr ACR
- Steyr AUG
- Type 86
- Valmet M82
- Walther G22
- Walther WA 2000