Dunajec

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy rzeki, prawego dopływu Wisły. Zobacz też: Klub Sportowy "Dunajec" Nowy Sącz.

Przełom Dunajca

Dunajec - rzeka w południowej Polsce, prawy dopływ Wisły (rzeka II rzędu). Powstaje z połączenia wód Czarnego Dunajca i Białego Dunajca w m. Nowy Targ. Długość 247 km (łącznie z Czarnym Dunajcem), z czego 17 km liczy odcinek graniczny między Sromowcami Niżnymi a Szczawnicą. Powierzchnia dorzecza wynosi 6 804 km², z tego w Polsce 4 854,1 km², na Słowacji 1 949,9 km² (z czego 1 594,1 km² przypada na dorzecze Popradu, a 355,8 km² - na zlewnię samego Dunajca).

Po połączeniu potoków źródłowych Dunajec płynie szeroką doliną przez Kotlinę Nowotarską. Następnie zasila spiętrzenie wód przez zapory w Niedzicy (Jezioro Czorsztyńskie) i Sromowcach Wyżnych (Jezioro Sromowce Wyżne). Przepływając przez Pieniny tworzy malowniczy przełom na odcinku między Sromowcami Wyżnymi a Szczawnicą, jednocześnie będąc rzeką graniczną między Polską a Słowacją. Dalej płynie na północ przez Beskidy Zachodnie (przełom między Pasmem Lubania a Pasmem Radziejowej), Kotlinę Sądecką (po połączeniu z największym dopływem Popradem płynie szeroką doliną wielodzielnym korytem) i Pogórze Beskidzkie. Przełamuje się przez wzniesienia Pogórza Rożnowskiego (zapory wodne: w Rożnowie - Jezioro Rożnowskie i Czchowie - Jezioro Czchowskie) wpływa do Kotliny Sandomierskiej, a następnie obwałowanym korytem przez szeroką dolinę na Nizinie Nadwiślańskiej. Uchodzi do Wisły w okolicach Opatowca.

Dunajec

Dunajec charakteryzuje się bardzo dużym, gwałtownymi wahaniami poziomu wody (do 11 m w dolnym biegu) i wielkości przepływu (Nowy Targ min. przepływ 1,60 m³/s, średni 14,3 m³/s, maks. 604 m³/s; przy ujściu średni 84,3m³/s zaś maksymalny 3500 m³/s), co skutkowało nieraz katastrofalnymi powodziami (1934, 1970). Utworzone zbiorniki wodne służą celom retencyjnym, energetycznym i rekreacyjnym.

Widok z Trzech Koron

Główne dopływy:

prawe: Białka, Grajcarek, Poprad, Kamienica Nawojowska, Biała
lewe: Ochotnicki Potok, Kamienica (Gorczańska), Łososina.

Nad Dunajcem leżą:
Nowy Targ, Łopuszna, Dębno, Czorsztyn, Niedzica, Szczawnica, Krościenko, Nowy Sącz, Rożnów, Czchów, Wojnicz, Żabno, Niedomice.

Dunajec ma duże znaczenie dla turystyki i rekreacji - spływ pienińskim przełomem Dunajca to atrakcja turystyczna na skalę europejską, występują dogodne warunki dla uprawiania kajakarstwa górskiego.

Dunajec jest również sporą atrakcją wędkarską. Występują w nim liczne gatunki ryb. W górnym biegu od źródeł po połączenie z Popradem, gdzie Dunajec ma charakter rzeki górskiej, są to: pstrąg potokowy, lipień, kleń, brzana, świnka, ukleja, okoń, jelec, brzanka; rzadziej, okresowo, bądź miejscowo: szczupak, płoć, leszcz, pstrąg tęczowy, głowacica, troć jeziorowa; z ryb niewędkarskich: głowacz pręgopłetwy i białopletwy, strzebla potokowa; sporadycznie inne gatunki. W zbiornikach zaporowych oraz rzece poniżej zapory Czchowskiej przeważają ryby spokojnego żeru (karpiowate) oraz nizinne drapieżniki (szczupak, sandacz, okoń, sum). Ilość ryb poszczególnych gatunków podlega rokrocznie dynamicznym zmianom, z powodu silnej presji wędkarskiej, kłusownictwa oraz niekorzystnego wpływu zespołu zbiorników Czorszyn-Niedzica.