Feliks Breański
Z Wikipedii
Feliks Klemens Breański (Szahin-Pasza) herbu Łabędź (ur. 29 listopada 1794 w Brączewie, zm. 15 stycznia 1884 w Auteuil) – generał polski w powstaniu styczniowym, pułkownik armii królestwa Sardynii, generał służby tureckiej.
Był bratem księdza Waleriana Tyburcjusza. Po ukończeniu gimnazjum w Poznaniu pracował w Dyrekcji Skarbu Księstwa Warszawskiego. W 1811 wstąpił do wojska i odbył kampanię roku 1812 w Rosji. Tam, pod Smoleńskiem dostał się do rosyjskiej niewoli. W 1815 wstąpił do armii Królestwa Kongresowego i został adiutantem Józefa Chłopickiego, dowódcy 1 Dywizji Piechoty. W 1829 jako kapitan został szefem sztabu tej dywizji, dowodzonej wtedy przez Jana Krukowieckiego.
Brał udział we wszystkich działaniach bojowych tej dywizji w czasie wojny polsko-rosyjskiej 1830-1831. Odznaczył się w II bitwie pod Wawrem za co awansowany został na podpułkownika. W czasie bitwy pod Tykocinem kierował zdobyciem mostów na Narwi i grobli tykocińskiej. Odznaczony za to Krzyżem Kawalerskim Orderem Virtuti Militari. Został szefem sztabu przy nowym wodzu naczelnym i prezesie rządu Janie Krukowieckim. Jako dowódca 4 Dywizji Piechoty przekroczył pruską granicę pod Świedziebną. Internowany w Malborku, został administratorem wszystkich internowanych oddziałów polskiej piechoty. W 1832 udał się do Francji.
Na emigracji związał się z obozem Hotelu Lambert. W 1833 organizował wraz z gen. Józefem Bemem polski legion w Portugalii. Rozpoczął tworzenie pułku piechoty, stacjonującego w La Rochelle, lecz wobec fiaska przygotowań Bema plan ten nie został zrealizowany. Bezskutecznie zabiegał u rządu francuskiego o utworzenie polskiego legionu w Algierii. W 1845 został prezesem Towarzystwa 3 maja, organizacji monarchistycznej propagującej wyniesienie dynastii Czartoryskich.
W czasie Wiosny Ludów wyjechał wraz z Adamem Jerzym Czartoryskim do Berlina. Udał się do Rzymu z misją tworzenia oddziałów polskich we Włoszech, pozostających na żołdzie papieża. Dzięki protekcji Władysława Zamoyskiego wstąpił do armii sardyńskiej. Wziął udział w I wojnie sardyńsko-austriackiej, walczył w bitwach pod Custozzą i pod Novarą. W 1851 wystąpił z armii sardyńskiej na żądanie Rosjan i osaiadł w Nicei.
W czasie wojny krymskiej, wraz z Ludwikiem Bystrzonowskim został generałem brygady w armii tureckiej i został sztabowcem armii kaukaskiej Ahmed Kurd Paszy, stacjonującej w Karsie. Tam jako Szahin-Pasza opracował plan działań zaczepnych przeciwko Rosji, który stał się podstawą operacji armii tureckiej. W 1856 zorganizował oddział piechoty w Dywizji Kozaków Sułtańskich Władysława Zamoyskiego.
W czasie powstania styczniowego kierował wojskowym biurem powstańczym w Paryżu.
