Monarchizm
Z Wikipedii
Monarchizm (lub rojalizm) – pogląd, że monarchia jest najlepszym ustrojem politycznym. Monarchizm jest ideologią dążącą do przywrócenia monarchii w danym państwie lub na świecie. Monarchiści są zwykle powiązani z konserwatyzmem.
Zwolennicy monarchizmu twierdzą, iż nie chcą władzy dla siebie, więc nie mogą być nazwani partią polityczną. Zazwyczaj mają już swojego kandydata, wywodzącego się z któregoś ze szlacheckich rodów, którego uważają za odpowiedniego monarchę, względnie potomka obalonego wcześniej króla.
I Rzeczpospolita była zarazem i monarchią i demokracją (wyłącznie szlachecką). Jej losy potwierdzają pozytywne opinie o monarchii: dopóki władza króla była silną, Polska była wspaniałym, silnym krajem; kiedy pozycja króla osłabła, demokracja szybko zdegenerowała się w swoją karykaturę i państwo polskie faktycznie stało się oligarchicznym zlepkiem magnackich państewek, rządzonych absolutystycznie. W Polsce stronników króla nazywano regalistami.
Najkrótsze i najbardziej obiektywne porównanie różnych systemów państwowych dał Machiavelli: Są możliwe tylko trzy sytuacje: rządzi jedna osoba, rządzi niewielka liczba osób, rządzą wszyscy. Każdy z tych układów może być dobry albo zły: monarchia może być dobrą lub może być okrutnym absolutyzmem; rządy oligarchii mogą być mądre i dobroczynne, albo mogą być tyranią; władza ogółu może być demokracją, albo anarchią. Istnieją też sytuacje pośrednie, np. rzymscy trybunowie w czasie wojen mieli władzę absolutną, ale ściśle ograniczoną w czasie do dwóch lat. Podobnie kozaccy atamani siczowi byli demokratycznie wybierani i mieli absolutną władzę, z tym że większość z nich została zabita przez swoich wyborców kiedy odmawiali oddania swojej władzy.
Argumenty przytaczane przez monarchistów dla poparcie tej formy rządów:
- władza jest odporna na naciski z zewnątrz
- nie możliwy jest w niej wybór populistów i demagogów
- nie możliwa jest tyrania większości
- monarcha nie ma potrzeby defraudować państwowych pieniędzy, gdyż ma ich pod dostatkiem
- monarchia jest stabilna (władza wędruje jedynie w obrębie dynastii)
- wg monarchistów władza króla pochodzi od Boga
- król jest gwarantem wolności, ciągłości i przestrzegania prawa (w sytuacjach nadzwyczajnych ma możliwość ustabilizowania ich)
- jest zgodna z prawem naturalnym
- gwarantuje stałość polityki.
W oparciu o znane sobie osobiście losy Francji i USA, zdumiewająco głęboką analizę i demokracji i państw zhierarchizowanych (monarchia, oligarchia) napisał Alexis de Tocqueville. Nie wartościuje on tych ustrojów, ale przenikliwie wyjaśnia ze cechy ówczesnej Francji oraz Ameryki (włącznie ze współczesną nam) nie powstały przypadkowo, lecz były i są nieuchronną konsekwencją ich ustrojów.
Rojalizm - termin ten wszedł w użycie w czasie Wielkiej Rewolucji Francuskiej 1789 - 1799, rojaliści francuscy dążyli wówczas do przywrócenia władzy królewskiej, zabiegali na emigracji o pomoc obcych dworów w obaleniu rewolucji, organizowali powstania antyrewolucyjne na terenie kraju m.in. Wandea, Paryż.
Spis treści |
[edytuj] Polskie organizacje monarchistyczne
W Polsce monarchiści skupieni w kilkunastu organizacjach monarchistycznych lub tylko chcących uchodzić za monarchistyczne, z których największymi są:
- Polski Ruch Monarchistyczny
- Klub Zachowawczo-Monarchistyczny
- Unia Polskich Ugrupowań Monarchistycznych
- Polska Liga Monarchistyczna
- Ogólnopolski i Polonijny Konwent Monarchistyczny
- Organizacja Monarchistów Polskich
- Konfederacja Spiska
Partią podającą się za partie współtworzoną przez monarchistów jest Unia Polityki Realnej.
[edytuj] Znani polscy monarchiści
- Adolf Bocheński
- Jacek Bartyzel
- Stanisław 'Cat' Mackiewicz
- Janusz Korwin-Mikke
- Adrian Nikiel
- Adam Orzechowski
- Adam Wielomski
- Leszek Wierzchowski
- Marek Jurek
- Artur Zawisza
- Artur Górski
Przeciwnicy monarchizmu uważają, iż prowadzi on do hierarchizacji społeczeństwa. Powstania grup uprzywilejowanych, posiadających władzę z powodu odpowiedniego urodzenia. Efektem tego byłoby odejście od wolnej konkurencji w gospodarce oraz rynku pracy.[potrzebne źródło] Jednak największe ugrupowania monarchistyczne w Polsce (Klub Zachowawczo-Monarchistyczny i Organizacja Monarchistów Polskich) są wolnorynkowe, a ich program jest bardzo bliski programowi Unii Polityki Realnej.
[edytuj] Literatura
Norbert Wójtowicz, Organizacja Monarchistów Polskich jako przejaw młodzieżowej skrajnej prawicy, [w:] „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2179, Politologia XXVI, Wrocław 1999, s. 125–142.
[edytuj] Zobacz też
- kapitalizm
- antydemokratyzm
- konserwatyzm
- konserwatywny liberalizm
- polscy samozwańcy
- prawica
- skrajna prawica
- Unia Polityki Realnej
- Alexis de Tocqueville
- Klub Zachowawczo-Monarchistyczny
