Hans Langsdorff
Z Wikipedii
Hans Wilhelm Langsdorff (ur. 20 marca 1894, zm. 19 grudnia 1939) to niemiecki oficer marynarki. Najbardziej znanym epizodem jego życia był udział w bitwie u ujścia La Platy, gdzie dowodził "pancernikiem kieszonkowym" (Panzerschiff) "Admiral Graf Spee".
Spis treści |
[edytuj] Młodość i wczesna służba
Langsdorff urodził się w Bergen na wyspie Rugia. W roku 1898 jego rodzina przeniosła się do Düsseldorfu. W roku 1912 rozpoczął naukę w Akademii Morskiej w Kilonii, choć rodzice odradzali mu tego rodzaju karierę. W czasie I wojny światowej porucznik Langsdorff zasłużył się w bitwie jutlandzkiej (1916), za co otrzymał Żelazny Krzyż II klasy.
W roku 1923 oddelegowany do Drezna, poznał Ruth Hager, którą w następnym roku poślubił. 14 grudnia 1924 urodził mu się syn Johann. Od października 1925 pracował w Ministrerswie Obrony w Berlinie, gdzie odpowiedzialny był za koordynację stosunków pomiędzy marynarką a wojskami lądowymi. W roku 1927 dowodził flotyllą torpedowców. W kwietniu 1930 awansował na stopień komandora porucznika. Rok później znów skierowano go do pracy administracyjnej.
W latach 1936-1937 służył na pokładzie "pancernika kieszonkowego" - krążownika "Admiral Graf Spee" i uczestniczył w patrolowaniu wód hiszpańskich w ramach pomocy dla sił generała Francisco Franco w czasie wojny domowej w Hiszpanii. 1 stycznia 1937 awansował na stopień komandora (Kapitän zur See), a w październiku roku 1938 został dowódcą "Admirala Grafa Spee".
[edytuj] II wojna światowa
Od 21 sierpnia 1939 "Admiral Graf Spee" wyruszył w kierunku południowego Atlantyku, gdzie w nastaniem wojny miał za zadanie atakować statki nieprzyjaciela (głównie brytyjskie. Po wybuchu wojny, łącznie udało mu się zatopić lub unieszkodliwić dziewięć brytyjskich statków handlowych o łącznym tonażu przekraczającym 50 000 ton, nie powodując przy tym ofiar w ludziach.
13 grudnia 1939 doszło do starcia znanego jako bitwa u ujścia La Platy, kiedy to "Admiral Graf Spee" został odnaleziony przez brytyjski zespół Force G - dowodzony przez komandora Henry'ego Harwooda. Zespół składał się z krążownika ciężkiego HMS "Exeter" i dwóch krążowników lekkich HMS "Ajax" i HMNZS "Achilles". Część historyków uważa, że Langsdorff popełnił błąd taktyczny: winien on był utrzymywać duży dystans i skierować najpierw ogień na ciężki krążownik ("Exeter") tak, aby zatopić go zanim "Admiral Graf Spee" znalazłby się w zasięgu ognia mniejszych okrętów. Zamiast tego Langsdorff rozdzielił ogień pomiędzy trzy cele. Samą bitwę uznać można za nierozstrzygniętą. "Exeter", na skutek uszkodzeń po pół godzinie musiał wycofać się w rejon Falklandów, a "Admiral Graf Spee" również doznał na tyle silnych uszkodzeń, że skierował się do portu Montevideo w Urugwaju by tam dokonać niezbędnych napraw.
Władze Urugwaju postąpiły zgodnie z zasadą neutralności i zezwoliły na przebywanie okrętu jedynie przez 72 godziny (do 20.00 17 grudnia 1939). Gdyby okręt pozostał w porcie dłużej, musiałby zostać internowany na okres trwania wojny. Langsdorff skonsultował się z Berlinem i otrzymał rozkaz, że w żadnym wypadku nie może dopuścić do internowania w Urugwaju (uważanym za probrytyjski), lecz ma przedostać się do Buenos Aires w Argentynie. Tymczasem siły brytyjskie zablokowały wyjście z portu (a raczej udało im się stworzyć takie wrażenie dzięki wysiłkom propagandowym). Nie widząc innego wyjścia Langsdorff zdecydował się samozatopić "Admirala Grafa Spee". Sam wraz z załogą został ewakuowany do Buenos Aires.
Wieczorem 19 grudnia 1939 Langsdorff popełnił samobójstwo strzelając do siebie z pistoletu. Uważa się, iż na ten krok zdecydował się dopiero po trzech dniach, gdyż właśnie wtedy dowiedział się, iż pancernik miał możliwości ucieczki, a brytyjska silna blokada była blefem. Istnieją też spekulacje, że został on przymuszony do samobójstwa przez władze nazistowskich Niemiec.
Hans Langsdorff został pochowany w części niemieckiej cmentarza La Chacarita w Buenos Aires. W kondukcie żałobnym uczciły go obie strony konfliktu.
[edytuj] Spekulacje
Istnieje teoria spiskowa, iż samobójstwo było sfingowane. Tę ostatnią wersję przedstawia Silvain Reiner [1], gdzie zwraca uwagę między innymi na fakt, iż ciało zmarłego miały widzieć jedynie dwie osoby (ordynans i pracownik ambasady), nie wezwano nawet lekarza do stwierdzenia zgonu. Dalej Reiner stwierdza, że późniejszy prezydent Argentyny Juan Perón miał później gościć kapitana Langsdorffa w swoim apartamencie przy Calle Posadas.
[1]Silvain Reiner Evita Peron. Madonna Argentyny (La vraie vie d'Eva Perón), wyd. 1997
[edytuj] Langsdorff w filmie
Kapitan Langsdorff jest jednym z głównych bohaterów nakręconego w 1956 opartego na faktach filmu fabularnego The Battle of the River Plate (pol. tytuł "Bitwa o ujście rzeki"). Rolę kapitana Langsdorffa gra tam Peter Finch. Kapitan przedstawiony jest jako człowiek honoru, życzliwie odnoszący się również do wrogów. W filmie dużo miejsca zajmuje wątek dotyczący przyjaznych relacji pomiędzy Langsdorffem a wziętym do niewoli brytyjskim kapitanem Patrickiem Dove, granym przez Bernarda Lee (film w dużej mierze oparty był na pamiętniku kapitana Dove [2], a on sam udzielał konsultacji do filmu). Film kończy się w momencie gdy Langsdorf po zatopieniu swego okrętu udaje się do Buenos Aires, omija więc kwestię samobójstwa.
[2] Patrick Dove: I Was Graf Spee's Prisoner. Cherry Tree Books, London & Manchester, 1940
