Język angielski

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

English
Obszar	Wielka Brytania, Stany Zjednoczone, Kanada, Australia, Nowa Zelandia i inne
Liczba mówiących	ok. 400 milionów (jako język ojczysty) ok. 1,2 - 1,6 miliarda (jako język obcy)
Ranking	2.
Klasyfikacja genetyczna	języki indoeuropejskie języki germańskie języki zachodniogermańskie języki anglo-fryzyjskie języki angielskie ***Język angielski
Pismo	łaciński
Status oficjalny
Język urzędowy	Australia, Kanada, Nowa Zelandia, Malta, Indie, Pakistan, Filipiny, Nigeria, RPA, Ghana, Namibia, Kamerun, Botswana, Zimbabwe, Zambia, Malawi, Tanzania, Kenia, Uganda, Sierra Leone, Liberia, Gambia, Papua-Nowa Gwinea, Gujana,Kosowo, jeden z urzędowych w ONZ, Unii Europejskiej oraz NATO
Regulowany przez	?
Kody języka
ISO 639-1	en
ISO 639-2	eng
ISO/FDIS 639-3	eng
SIL	ENG
Występowanie
Mapa krajów, w których angielski jest językiem urzędowym
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata Angielska wersja językowa Wikipedii W Wikisłowniku: Słownik języka angielskiego

Język angielski jest językiem urzędowym na terytoriach zależnych Wielkiej Brytanii, oraz w większości jej byłych kolonii i dominiów, m.in. Irlandii, Kanadzie, RPA, Australii i Nowej Zelandii.

W samej Wielkiej Brytanii angielski jest de facto językiem urzędowym, jednak formalnie państwo to nie posiada żadnego oficjalnie ustalonego języka urzędowego. Podobna sytuacja jest też w Stanach Zjednoczonych.^[1]. Angielski należy do oficjalnych języków ONZ, a od XX wieku jest najczęściej używanym językiem w kontaktach międzynarodowych.

Język angielski jest bardzo mocno zróżnicowany geograficznie. Dialekty różnią się fonetyką, słownictwem i do pewnego stopnia gramatyką.

Warto zauważyć, iż pomimo tego, że język angielski jest obecnie źródłem zapożyczeń na prawie całym świecie, to przez całą swą historię to angielszczyzna tworzona była poprzez wpływ innych języków. Obecnie trend ten został przyhamowany ale wciąż stanowi istotny czynnik rozwoju języka.

Spis treści

1 Pisownia i fonetyka
- 1.1 Samogłoski
- 1.2 Spółgłoski
2 Gramatyka języka angielskiego
- 2.1 Czasy
- 2.2 Składnia
3 Wpływ na język polski
4 Zobacz też
5 Przypisy
- 5.1 Linki zewnętrzne

[edytuj] Pisownia i fonetyka

Alfabet angielski jest obecnie tożsamy z alfabetem łacińskim i składa się z dwudziestu sześciu liter:

Pisownia angielska, w szczególności pisownia samogłosek, jest bardzo nieregularna. Dodatkowo występuje duże geograficzne zróżnicowanie wymowy. W wielu dialektach znika głoska „r” w wygłosie i zmienia się wymowa niektórych samogłosek.

Najpopularniejszymi literami są: „e” (występuje 56× częściej niż najrzadsze „q”), „a” (43×), „r” (39×), „i” (38×), „o” (36×), „t” (35×) i „n” (34×).

Najczęściej występujące dwuliterowe zbitki to: „th”, „he”, „in”, „er”.

[edytuj] Samogłoski

Angielskie samogłoski w wymowie Received Pronunciation opisuje następująca tabela:

Samogłoski podstawowe
	przednie		centralne		tylne
przymknięte	i:				u:
prawie przymknięte		ɪ		ʊ
półprzymknięte
średnie			ə
półotwarte	ɛ		ɜ:		ʌ • ɔ:
prawie otwarte	æ
otwarte					ɑ: • ɒ
Uwaga: jeśli podano dwa symbole, ten który znajduje się po lewej stronie oznacza samogłoskę niezaokrągloną, a po prawej zaokrągloną.

Istnieją też dwugłoski:

Dwugłoski	do/ɪ/	do /ʊ/	Centrujące
Dwugłoski	Zamykające		Centrujące
Od wysokiego			ɪə ʊə
od średniego	eɪ ɔɪ	əʊ	ɛə
od niskiego	aɪ	aʊ

[edytuj] Spółgłoski

	dwuwargowe	wargowo- zębowe	międzyzębowe	dziąsłowe	zadziąsłowe	podniebienne	miękkopodniebienne	krtaniowe
zwarte	p b			t d			k g
nosowe	m			n			ŋ
uderzeniowe				ɾ
szczelinowe		f v	θ ð	s z	ʃ ʒ			h
zwarto- szczelinowe					tʃ dʒ
półotwarte				ɹ		j	w
boczne				l

Spółgłoska [ɾ] występuje tylko w wymowie amerykańskiej jako alofon spółgłoski [d], a także w wymowie szkockiej, gdzie zastępuje [ɹ].

Zobacz też en:International Phonetic Alphabet for English

[edytuj] Gramatyka języka angielskiego

Język angielski jest językiem pozycyjnym i analitycznym (duże znaczenie odgrywają czasowniki posiłkowe), choć występują też pewne elementy fleksji. Są to relikty indoeuropejskiego systemu deklinacji i koniugacji, w pełni zachowanego w językach słowiańskich i łacinie, a częściowo w staroangielskim. Odmiana przez przypadki dotyczy zaimków, rzeczowniki posiadają tylko dopełniacz (Saxon genitive), tworzony z końcówką -s.

W języku angielskim występują przedimki: określony the i nieokreślony a(n). Formy an używa się przed wyrazami wymawianymi z nagłosową samogłoską - an hour ale a European. Co niezwykłe wśród języków indoeuropejskich, nie istnieje kategoria rodzaju gramatycznego, z wyjątkiem zaimków trzeciej osoby liczby pojedynczej.

[edytuj] Czasy

Zobacz podręcznik na Wikibooks:
Język angielski/Czasy

W języku angielskim występuje szesnaście czasów (cztery czasy po cztery aspekty czasowe):

present
1. present simple, np. I do
2. present continuous, np. I am doing
3. present perfect, np. I have done
4. present perfect continuous, np. I have been doing
past
1. past simple, np. I did
2. past continuous, np. I was doing
3. past perfect, np. I had done
4. past perfect continuous, np. I had been doing
future
1. future simple, np. I will do
2. future continuous, np. I will be doing
3. future perfect, np. I will have done
4. future perfect continuous, np. I will have been doing
future in the past
1. future simple in the past, np. I would do
2. future continuous in the past, np. I would be doing
3. future perfect in the past, np. I would have done
4. future perfect continuous in the past, np. I would have been doing

Wyboru czasu gramatycznego w zdaniu dokonuje się w zależności od sytuacji.

Wśród językoznawców nie ma pełnej zgody co do tego, czy każdą z podanych wyżej konstrukcji uważać za samodzielny czas. Niektórzy wyróżniają w angielszczyźnie jedynie czas przeszły i teraźniejszy (ze względu na istnienie w nich prostych form czasownika), pozostałe zaś czasy uważają za aspekty tych dwóch czasów.

Poza tym duża część językoznawców uważa, że umieszczając dany czas w stronie biernej (zamiast czynnej) tworzymy nowy czas. Można więc nawet powiedzieć, że w języku angielskim mamy trzydzieści dwa czasy.

[edytuj] Składnia

Podstawowym szykiem zdania jest SVO, podobnie jak w języku polskim. Wyrazy określające poprzedzają określane. Szyk zdania jest o wiele mniej swobodny w porównaniu z językiem polskim.

W języku angielskim istnieją tzw. okresy (tryby) warunkowe. Używamy ich, kiedy mówimy, piszemy o jakiejś czynności, która może zostać wykonana (lub nie) jeśli zostanie spełniony jakiś warunek. Wyróżnia się następujące okresy warunkowe:

first conditional, np. If he really loves Cindy, he will ask her to be his wife (warunek możliwy do spełnienia)
second conditional, np. If I were you I would go to a doctor (sytuacja hipotetyczna, nierealistyczna)
third conditional, np. If she had come earlier she would have met with Tom (warunek niemożliwy do spełnienia, bo dotyczy przeszłości)
zero conditional, np. If she goes in rain, she gets wet (zdanie zawsze prawdziwe)

Uwaga! Można łączyć zdania z różnych okresów warunkowych, powstaje wówczas mixed conditional.

[edytuj] Wpływ na język polski

Zobacz podręcznik na Wikibooks:
częste błędy w języku angielskim

Z języka angielskiego do polskiego przechodzi ogromna liczba wyrazów. Są to głównie terminy naukowo-techniczne (np. "laser", itp.) i związane z kulturą masową (np. "baseball", "jazz").

Przyjęły się też pewne angielskie zwroty konwersacyjne – przede wszystkim "OK", "sorry" i "oops" "wow".

Interesującym zjawiskiem jest też zmiana sposobu wymawiania zapożyczeń z innych języków na korzyść ich wymowy w jęz. ang, np.: "image" czy "quiz".

Wskazuje się też na niewielki wpływ języka angielskiego na ortografię i interpunkcję polszczyzny: użycie wielkich liter (szczególnie w tytułach i nazwach), wzmożone użycie kursywy, użycie "górnego" cudzysłowu, a także kropki dziesiętnej.