Hiacynt (roślina)
Z Wikipedii
Hiacynt | |
Hiacynt wschodni |
|
Systematyka wg Reveala | |
Domena | jądrowce |
Królestwo | rośliny |
Podkrólestwo | naczyniowe |
Nadgromada | nasienne |
Gromada | okrytonasienne |
Klasa | jednoliścienne |
Rząd | amarylkowce |
Rodzina | hiacyntowate |
Rodzaj | hiacynt |
Nazwa systematyczna | |
Hyacinthus L. |
Hiacynt (Hyacinthus L.) – rodzaj bylin wieloletnich należący do rodziny hiacyntowatych. Pochodzą z Azji Mniejszej.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Łodyga
- Głąbik wysokości 20 - 30 cm.
- Liście
- Równowąskie.
- Kwiaty
- Zebrane w grona, czerwone, różowe, pomarańczowe, łososiowe, żółte, fioletowe, białe, niebieskie. Okres kwitnienia przypada od kwietnia do maja. Liczba dzwonkowatych kwiatów w gronie zależy między innymi od wielkości cebuli. Duże cebule mogą wyprodukować 16-20 kwiatów. Do uprawy ogrodowej najlepiej nadają się hiacynty o kilkunastu kwiatach w kwiatostanie. Hiacynty mają charakterystyczny, upajający zapach, który był czynnikiem determinującym sukces tego rodzaju w uprawach ogrodowych i uprawie we wnętrzach. Zapach ten często jest opisywany jako mocny i ciężki.
- Organ spichrzowy
- Cebula o barwie łuski okrywającej białej (odmiany białe, kremowe i żółte) lub jasnopurpurowe do ciemnopurpurowofioletowych u pozostałych odmian.
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina ozdobna
- hiacynty należą do najpopularniejszych roślin ogrodowych stosowanych na rabaty i obwódki. Powodami popularności jest bardzo szeroka gama kolorów, zapach, łatwość uprawy.
- Rozmnażnie
- rozmnażanie hiacyntów nie należy do najprostszych. W produkcji wykorzystuje się duże zdolności regeneracyjne tych roślin (podobnie jak lilii czy szachownic). Hiacynty rozmnaża się przez nacinanie lub drążenie piętki cebul w celu zniszczenia stożka wzrostu. W miejscach zraniena, po letnim przechowywaniu zawiązują się małe cebulki, które są gotowe do kwitnienia po trzech, czterech latach. Amatorsko rozmnaża się je z cebul przybyszowych, choć można je rozmnażać z nasion, ale otrzymuje się rośliny o niejednolitych cechach (kwitną dopiero w szóstym roku).
- Uprawa
- Cebule wykopuje się z ziemi pod koniec czerwca, gdy liście zaczynają podsychać. Osuszone cebule przechowuje się w chłodnym i przewiewnym miejscu. Wsadza się je we wrześniu na głębokości kilkunastu centymetrów uważając, by wsadzić je w odpowiednią stronę. Cechą charakterystyczną jest piętka, która winna być skierowana ku dołowi. Rozstawa - zależna od wielkości cebul. Ziemia powinna być żyzna o odczynie obojętnym z przyswajalnym wapniem, choć rośliny te tolerują niemal wszystkie warunki z wyjątkiem skrajnie kwaśnych lub o wysokim poziomie wód gruntowych. Stanowisko powinno być nasłonecznione, a jeśli nie da się uniknąć cienia, to powinien on być lekki. Miejsce nie powinno być narażone na silne wiatry. Do uprawy w doniczkach najlepiej nadają są hiacynty o krótkiej, sztywnej łodydze.
- Historia uprawy
- pierwotnie hiacynty rosły w rejonie basenu Morza Śródziemnego, głównie w Turcji. Gatunki pochodzące od przodków zostały nazwane hiacyntami wschodnimi (Hyacinthus orientalis). Uprawa hiacyntów w Holandii sięga 400 lat wstecz. Na terenach starożytnego Rzymu i Grecji były już znane. Wiek XVII i XVIII to okres wielkiej "hiacyntowej prosperity". W tamtym okresie pojedyncze cebule można było sprzedać za 300 dolarów, co było niebagatelną sumą na owe czasy.
[edytuj] Systematyka
Pozycja rodzaju w systemie Reveala Gromada okrytonasienne, podgromada Magnoliophytina, klasa jednoliścienne, podklasa liliowe, nadrząd Lilianae Takht., rząd amarylkowce, rodzina hiacyntowate, podrodzina Hyacinthoideae Link., plemię Hyacintheae Dumort, podplemię Hyacinthinae Parl.[1]
- Gatunki:
Rodzaj liczy trzy gatunki, przy czym H. litwinowii i H. transcaspicus są czasem umieszczane w rodzaju Hyacinthella Schur, co powoduje, że rodzaj hiacynt staje się monotypowy.
- Hyacinthus litwinowii
- Hyacinthus orientalis L. – hiacynt wschodni, w Polsce uprawiany
- Hyacinthus transcaspicus
Uprawianych jest około 100 odmian hiacyntów, ale mniej niż 25 stanowi 90 proc. całej światowej produkcji. Hiacynty są często sadzone w grupach 3-5 na jednej rabacie lub w większych grupach, jednokolorowe lub wielokolorowe.
- Ciemnoniebieskie
- ‘Amethyst’ - purpurowofioletowy
- ‘Amsterdam’ - karminowy
- ‘Anna Liza’
- ‘Atlantic’
- ‘Blue Jacket’
- ‘Delft Blue’ - porcelanowoniebieski
- ‘Jan Bos’ - karminowy, powszechnie określany jako czerwony
- 'Splendid Cornelia’ - karminowy
- Różowe
- ‘Anna Marie’
- ‘Fondant’
- ‘Lady Derby’ - bladoróżowa
- ‘Marconi’ - ciemnoróżowy
- ‘Pink Pearl’ - różowy
- Żółte
- ‘City of Haarlem’ - ciemnokremowy
- Pomarańczowe
- ‘Gypsy Queen’ - łososiowopomarańczowy
- Białe
- ‘Carnegie’ - kwiaty duże
- ‘L’Innocence’ - kwiaty drobne, ale gęste
- ‘White Pearl’
- Pełne (o podwójnych działkach kielicha)
- 'Chestmint Flower' - jasnoróżowe
- 'General Koëhler' - jasnoniebieska
- 'Hollyhock’ - karminowe
- 'Madame Sophie' - biała
- 'Sunflower' - kremowa
Kolory i kształty kwiatostanów wszystkich wymienionych odmian są wyjątkowe, ale na szczególną uwagę zasługują ‘Hollyhock’ o podwójnych kwiatach, żółte ‘City of Haarlem’, białe ‘Carnegie’ i ostatnio wyhodowany łososiowo-pomarańczowy ‘Gypsy Queen’
[edytuj] Ciekawostki
Hiacynt występuje w jednym z greckich mitów o Hiakintosie.
[edytuj] Przypisy
- ↑ Reveal James L. System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, Universyty of Maryland, 1999 Systematyka rodzaju hiacynt wg Reveala. [dostęp 20 marca 2007].