Hienowate
Z Wikipedii
| Hienowate | |
 |
|
| Systematyka | |
| Domena | eukarioty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | ssaki |
| Podgromada | ssaki żyworodne |
| Szczep | łożyskowce |
| Rząd | drapieżne |
| Nadrodzina | koty |
| Rodzina | hienowate |
| Nazwa systematyczna | |
| Hyaenidae | |
| Gray, 1821 | |
Hienowate (Hyaenidae) - rodzina ssaków drapieżnych z grupy kotokształtnych (Feloidea).
Spis treści |
[edytuj] Zasięg występowania
Obecny zasięg występowania przedstawicieli tej rodziny obejmuje tereny Afryki na południe od Sahary, Półwysep Arabski, Azję Mniejszą, Pakistan i Indie. Jeszcze w plejstocenie zasiedlały całą Europę z Wyspami Brytyjskimi włącznie oraz Azję wraz z południowymi rejonami Syberii. Jeden gatunek hien zasiedlił również Amerykę Północną.
[edytuj] Rozmiary
Rozmiary największego współcześnie żyjącego gatunku - hieny cętkowanej (Crocuta crocuta):
- długość ciała - 0,95-1,66 m
- długość ogona - 22-36 cm
- wysokość w kłębie - 70-90 cm
- masa ciała - 40-86 kg
przy czym samice są zwykle większe i cięższe od samców.
Pozostałe gatunki są wyraźnie mniejsze.
[edytuj] Wygląd
Hieny mają bardzo charakterystyczną sylwetkę ciała: przód jest wyraźnie masywniejszy i wyższy, co nadaje im wrażenie zgarbionych. Jest to spowodowane tym, że mięśnie przednich łap, barków, szyi i głowy są bardzo silnie rozwinięte. Tylne łapy są nieco krótsze i mniej umięśnione. Pysk hien jest stosunkowo krótki, bardzo masywny. Uszy bardzo duże, spiczaste lub zaokrąglone.
Umaszczenie sierści jest różne u poszczególnych gatunków: hiena cętkowana ma brązowo-żółte futro z brunatnymi nieregularnymi cętkami; hiena pręgowana i protel mają sierść szarą z czarnymi pręgami oraz bardzo wydatną grzywę ciemnych włosów na karku. Hiena brunatna ma ciemnobrązową sierść ze słabo zaznaczonymi pręgami oraz najsilniej rozwiniętą grzywę, która pokrywa cały przód ciała.
[edytuj] Tryb życia
Hieny posiadają wysoce zhierarchizowaną strukturę społeczną. U hieny cętkowanej panuje matriarchat. Samice są silniejsze i większe od samców, one tworzą trzon stada. Klan hien może liczyć nawet do 80 osobników, chociaż z reguły jest ich znacznie mniej. Samce wędrują między klanami, samice pozostają w klanie, przy czym córki wyżej postawionych samic dziedziczą ich pozycję w grupie. Samice mają bardzo dużo męskich hormonów, nawet ich zewnętrzne narządy płciowe bardzo przypominają męskie. Są również znacznie bardziej agresywne. Niekiedy zdarzają się krwawe walki wewnątrz grupy o pozycję społeczną. Podobne walki zdarzają się pomiędzy rywalizującymi klanami, najczęściej o tereny łowieckie lub o szczególnie atrakcyjną zdobycz.
Hieny brunatne żyją w mniejszych klanach o bardziej luźnej strukturze. Zasiedlają przeważnie tereny bardziej niegościnne niż hieny cętkowane, więc nie mogą tworzyć zbyt licznych grup. U tego gatunku nie ma również tak silnie zaznaczonej walki o dominację oraz agresji.
Hiena pręgowana żyje w grupach o podobnej formie lub nawet samotnie. Osobniki pojedyncze zasiedlają zwłaszcza tereny podmiejskie i zagospodarowane przez ludzi.
Protel, najmniejszy gatunek hienowatych, żyje pojedynczo lub w parach.
[edytuj] Pożywienie
Hieny jedzą wszystkie małej i średniej wielkości ssaki kopytne, zwłaszcza gnu. Niekiedy zdarza im się upolować tak dużą zdobycz jak bawół afrykański lub młody hipopotam.
Hieny cętkowane są aktywnymi drapieżnikami polującymi grupowo metodą pościgu i zamęczenia ofiary, lub pojedynczo. Hieny atakują tylko wówczas, gdy mają pewność odniesienia sukcesu. Dorosła samica hieny cętkowanej jest w stanie samotnie powalić antylopę, ważącą nawet 3 razy więcej niż ona sama. Często odżywiają się również padliną, zdarza się nawet, że odganiają lwy od ich zdobyczy.
Hieny brunatna i pręgowana polują na mniejsze zwierzęta, takie jak np. młode gazele, gryzonie i mniejsze zwierzęta, w większym również stopniu odżywiają się padliną. U hieny brunatnej ważnym składnikiem pokarmu i źródłem wody są owoce, zwłaszcza melony. Hiena pręgowana przystosowała się do życia w pobliżu osiedli ludzkich. Często atakuje trzodę, drób i psy, oraz odżywia się odpadkami na śmietniskach.
Protel jest silnie wyspecjalizowaną hieną odżywiającą się głównie termitami, chrząszczami i ich larwami oraz rzadziej małymi kręgowcami.
[edytuj] Rozród
Ciąża trwa około 90 - 125 dni. W miocie rodzi się zwykle 1-6 młodych.
[edytuj] Poziom zagrożenia
Liczebność hien spada i jest bliska wyginięcia w niektórych rejonach Afryki. Zwierzęta te prześladowane są również z powodu ataków na zwierzęta domowe i łowne.
[edytuj] Systematyka
Do rodziny hienowatych należą następujące gatunki, podzielone na dwie podrodziny:
- Podrodzina Hyaeninae:
- hiena cętkowana (hiena plamista) (Crocuta crocuta)
- hiena brunatna (Parahyaena brunnea)
- hiena pręgowana (hiena pasiasta) (Hyaena hyaena)
- Podrodzina Protelinae - protele:
- protel grzywiasty (Proteles cristatus)
