Hiryu

Z Wikipedii

Hiryū w 1939 roku

Hiryū - lotniskowiec japoński (jap. Latający smok)

Doświadczenia zdobyte podczas eksploatacji lotniskowca "Ryujo" wykazały, że lotniskowiec aby był efektywną jednostką musi mieć wyporność co najmniej 15 900 ton. Już na przełomie 1931/1932 roku Cesarska Marynarka Wojenna opracowała kolejny program rozwoju floty, który przewidywał min. budowę dwóch lotniskowców. Pierwszy z nich "Soryu" wykorzystywał doświadczenia zdobyte podczas eksploatacji dotychczasowych lotniskowców i posiadał wg Japończyków wszystkie cechy idealnego lotniskowca (Japończycy przywiązywali dużą wagę do prędkości i siły uderzeniowej okrętu, mniej uwagi skupiali na opancerzeniu jednostki)."Hiryu" bazował na projekcie "Soryu", lecz większy tonaż oraz doświadczenia zebrane w trakcie budowy poprzedniej jednostki, pozwoliły na dokonanie licznych zmian. Według niektórych specjalistów "Hiryu" należałoby traktować jako jednostkę odrębnego typu.

[edytuj] Opis budowy

Kształt obu lotniskowców wzorowany był na kadłubie ciężkiego krążownika. Opancerzenie chroniło okręt przed ogniem krążowników i niszczycieli, lecz było zupełnie nie odpowiednie w przypadku trafienia pokładu lotniczego bombą przeciwpancerną. Ochrona przeciwtorpedowa dawała także dużo do życzenia. Okręty nie były wyposażone w "bąble" przeciwtorpedowe. Pokład lotniczy był odeskowany i nieopancerzony. "Hiryu" miał dwa hangary mogące pomieścić 73 samoloty. Dla porównania brytyjski lotniskowiec "HMS Illustrious" (23 000 ton) miał tylko jeden pokład hangarowy i mógł zabrać na pokład jedynie 33 samoloty. Miał on jednak nieporównywalny system opancerzenia. W trosce o szybkie przygotowanie maszyn do startu, Japończycy wyposażyli swe lotniskowce w trzy windy lotnicze. Odbiło sie to ujemnie na powierzchni hangarowej. Główną zewnętrzną cechą odróżniającą "Hiryu" od "Soryu" była lokalizacja nadbudówki.

[edytuj] Dane taktyczno-techniczne

• Wyporność:
  • standardowa: 17 300 ton
  • pełna: 21 900 ton
• Wymiary:
  • długość całkowita: 227,4 m
  • szerokość całkowita: 22,3 m
  • zanurzenie pełne: 7,84 m
• Moc maszyn: 153 000 KM
• Prędkość: 34,3 węzłów
• Zasięg: 10 330 mil morskich przy prędkości 18 węzłów
• Uzbrojenie:
  • 12 dział uniwersalnych (przeciwlotniczych) kal. 127 mm
  • 31 działek przeciwlotniczych kal. 25 mm
  • 73 samolotów pokładowych
• Załoga: 1100

[edytuj] Służba bojowa

Lotniskowiec "Hiryu" po wodowaniu w 1937 roku, wszedł do służby w 1939 roku. Od 15 listopada służył w 4 dywizjonie lotniskowców. Do momentu wybuchu wojny na Pacyfiku "Hiryu" uczestniczył w opanowaniu francuskich Indochin oraz działaniach na Morzu Południowochińskim. W kwietniu 1941 razem z "Soryu" został włączony do 1 Floty Lotniczej, której pierwszym zadaniem bojowym był atak na Pearl Harbor, 7 grudnia 1941. W drodze powrotnej "Soryu" i "Hiryu" wspierał japoński desant na wyspę Wake. 19 lutego 1942 oba bliźniaki uczestniczyły w nalocie na port Darwin w Australii. Rezultatem ich akcji było zatopienie kilku statków oraz zniszczenie licznych samolotów wroga. Kolejną akcją, w której uczestniczył "Hiryu" był rajd na rajd japoński na Ocean Indyjski. 5 kwietnia 1942 samoloty z "Hiryu" atakują port Colombo. Zatopiono w nim niszczyciel HMS "Tenedos", krążownik pomocniczy "Hector" oraz uszkodzono dwa statki. Oprócz tego zestrzelono ok. 30 brytyjskich samolotów. Po zakończeniu ataku japońskie samoloty zaatakowały i zatopiły dwa brytyjskie ciężkie krążowniki HMS "Dorsetshire" i "Cornwall". Samoloty z "Hiryu" zgłosiły aż 15 trafień bombami w cel. Cztery dni później "Hiryu" uczestniczy w ataku na Trincomalee. Po zakończonym nalocie, samoloty japońskie musiały startować ponownie. Tym razem celem był stary lotniskowiec HMS "Hermes". Samoloty należące do "Soryu" i "Akagi" zatopiły lotniskowiec, natomiast maszyny z "Hiryu" posłały na dno statek "Athelstone" i korwetę HMS "Hollyhock".

Hiryū manewruje dla uniknięcia bomb amerykańskich "Latających Fortec" B-17 z wyspy Midway. 4 czerwca 1942

[edytuj] Zatopienie Hiryu

Ostatnią akcją "Hiryu" i jego bliźniaka "Soryu" była Bitwa o Midway. 4 czerwca 1942 roku samoloty z "Hiryu" i "Soryu" wraz z maszynami z "Akagi" dokonały nalotu na wyspę Midway, grupą lotniczą dowodził kpt. Joichi Tomonaga z lotniskowca, "Hiryu". Po powrocie samolotów na lotniskowce, okręty zostały zaatakowane przez amerykańskie bombowce nurkujące. "Hiryu" przetrwał pierwszy atak który unieszkodliwił trzy pozostałe japońskie lotniskowce "Akagi", "Kaga" i "Soryu". Dwa uderzenia odwetowe wykonane przez "Hiryu", który wziął na siebie cały ciężar walk, doprowadziły do zatopienia amerykańskiego lotniskowca "USS Yorktown". W trakcie przygotowań do wysłania kolejnej grupy samolotów, "Hiryu" został zbombardowany przez amerykańskie bombowce pokładowe. Lotniskowiec otrzymał cztery trafienia 454 kg bombami, które przypieczętowały jego los. Wybuchy bomb spowodowały gwałtowne pożary.Na okręcie eksplodowały zgromadzone na pokładzie lotniczym i hangarowym bomby i torpedy. Nie działał system przeciwpożarowy. Okręt stał się pływającym wrakiem. Około godziny 18.00 "Hiryu" przeżył kolejny nalot. Grupa sześciu B-17 z wyspy Midway, zrzuciła bomby. Jedna z nich trafiła w stanowisko dział przeciwlotniczych. Około północy "Hiryu" miał już 15° przechył. Okręt był niesterowny a wszelkie próby dotarcia do maszynowni nie powiodły się. Dwie i pół godziny później, dowódca okrętu kontradm. Tamon Yamaguchi wydał rozkaz ewakuacji. 5 czerwca 1942 około godziny 5.00 "Hiryu" dobity został torpedami przez dwa japońskie niszczyciele. Dopiero o godzinie 9.00, okręt zatonął zabierając ze sobą w 416 marynarzy i oficerów wraz z dowódcą - kontradm. Yamaguchi.

[edytuj] Bibliografia

• Krzysztof Zalewski, Lotniskowce II wojny światowej, Warszawa 1994, ISBN 83-901273-6-9
• Grzegorz Barciszewski, Okręty lotnicze Japonii, Warszawa 2000, ISBN 83-7219-092-5