Isaac Sweers (niszczyciel)
Z Wikipedii
Hr.Ms. Isaac Sweers - holenderski niszczyciel z okresu II wojny światowej, typu Gerard Callenburgh.
Spis treści |
[edytuj] Budowa
"Isaac Sweers" był jednym z czterech niszczycieli typu Gerard Callenburgh, zaprojektowanych we współpracy z brytyjską stocznią firmą Yarrow, których budowę rozpoczęto w Holandii przed II wojną światową. Jako jedyny z nich wszedł do służby w marynarce holenderskiej. Nadano mu nazwę na cześć holenderskiego admirała Isaaca Sweersa (1622-1673).
Stępkę pod jego budowę położono 26 listopada 1938 w Królewskiej Stoczni (Koninklijke Maatschappij) De Schelde we Vlissingen. Okręt wodowano dopiero 16 marca 1940, w trakcie II wojny światowej, tuż przed niemieckim atakiem na Holandię w maju 1940.
W obliczu postępów wojsk niemieckich, niewykończony kadłub został dniach 10-12 maja 1940 odholowany przez holownik "Zwarte Zee" do Wielkiej Brytanii, gdzie został następnie ukończony w stoczni Thornycroft w Southampton. Projekt nieco zmieniono, dostosowując go do brytyjskiego uzbrojenia i wyposażenia. W miejsce planowanych 5 dział kalibru 120 mm otrzymał 6 brytyjskich dział uniwersalnych 102 mm w trzech dwudziałowych półwieżach, z brytyjskim systemem kierowania ogniem Mk.V. Między kominami, na miejscu gdzie pierwotnie planowano przenosić wodnosamolot, ustawiono 2 poczwórnie sprzężone wkm-y plot. Okręt otrzymał planowane, wywiezione pośpiesznie z Holandii dwa dwudziałowe stanowiska działek 40 mm Boforsa, z najbardziej wówczas zaawansowanym na świecie systemem kierowania ogniem i stablizacji Hazemeyer, później otrzymał także radary do kierowania ich ogniem. Z nowym zestawem uzbrojenia, okręt uzyskał duże możliwości zwalczania celów powietrznych.
[edytuj] Służba
Po wyposażeniu, "Isaac Swers" wszedł do służby we flocie holenderskiej stacjonującej w Wielkiej Brytanii 29 marca 1941. Otrzymał przydzielony brytyjski znak burtowy G83.
Po szkoleniu załogi, od sierpnia 1941 "Sweers" służył do eskorty konwojów na wschodnim Atlantyku, stacjonując w Greenock w składzie 19. Flotylli Niszczycieli. W połowie września został przeniesiony do Gibraltaru i jego głównym obszarem operacji stało się Morze Śródziemne.
Od 24 września 1941 "Isaac Sweers" brał udział w osłonie konwoju z Gibraltaru na Maltę - operacji Halberd. Podczas niej, wraz z polskimi niszczycielami ORP Garland i ORP Piorun eskortował uszkodzony torpedą pancernik HMS Nelson z powrotem do Gibraltaru. Pełnił następnie tam dalsze zadania eskortowe i patrolowe. W dniach 10-13 listopada 1941 wziął udział w operacji Perpetual dostarczenia samolotów na Maltę (zakończonej utratą lotniskowca HMS "Ark Royal").
12 grudnia 1941 w nocy, w składzie 4. Flotylli Niszczycieli, "Isaac Sweers" wziął udział z niszczycielami HMS "Sikh", "Maori" i "Legion" w starciu z włoskimi krążownikami koło przylądka Bon, w którym "Sikh" i "Legion" zatopiły torpedami krążowniki "Alberico da Barbiano" i "Alberto di Giussano". 17 grudnia wziął udział w pierwszej bitwie w Zatoce Syrt, walcząc w osłonie statku "Breconshire" przeciw przeważającym siłom włoskich okrętów, które na skutek oporu, odstapiły od konwoju. Pod koniec gudnia, "Sweers" z flotyllą przebazował do Aleksandrii. 17 stycznia 1942, podczas osłony konwoju MW-8B uratował większość rozbitków ze storpedowanego niszczyciela HMS "Gurkha".
Na przełomie stycznia i lutego zdecydowano wysłać "Sweersa" na wody Holenderskich Indii Wschodnich (obecnej Indonezji), będących kolonią holenderską, z uwagi na atak i postępy wojsk japońskich (walczyły tam główne siły floty holenderskiej, w postaci trzech krążowników i 7 niszczycieli starszego typu Admiralen). 8 lutego 1942 "Sweers" przybył do Kolombo, gdzie przeszedł krótki remont. 28 lutego został wysłany dalej, w kierunku Holenderskich Indii Wschodnich, lecz z powodu beznadziejnego położenia aliantów na tym obszarze po bitwie na Morzu Jawajskim, został z powrotem skierowany do Kolombo i wszedł w skład zespołu B (Force B) brytyjskiej Floty Wschodniej (Eastern Fleet). W dniach 5-7 kwietnia 1942 brał udział w poszukiwaniach floty japońskiej dokonującej rajdu na Ocean Indyjski. W maju wraz z zespołem B przebazował do Mombasy, po czym udał się na remont do Anglii.
Między czerwcem a wrześniem 1942 "Isaac Sweers" przechodził remont w Southampton. Między innymi, podczas remontu mało efektywne wkm-y plot zamieniono na 4 działka 20 mm Oerlikon, wzmocniono także uzbrojenie przeciwpodwodne.
W październiku 1942 "Sweers" brał udział w eskorcie lotniskowca HMS Furious do Gibraltaru, po czym ubezpieczał operację Torch (lądowanie w północnej Afryce) w składzie zespołu H. 11 listopada 1942 "Sweers" wraz z HMS "Porcupine" ratował rozbitków z holenderskiego transportowca wojska "Nieuw Zeeland", storpedowanego przez okręt podwodny U-380 i przetransportował ich do Gibraltaru. W drodze na spotkanie z siłami zespołu H, 13 grudnia 1942 ok. 5 "Isaac Sweers" został storpedowany dwoma torpedami przez niemiecki okręt podwodny U-431 i zatonął w odległości ok. 100 km od Algieru (na pozycji 37°23' N, 02°12' E). Torpedy wywołały pożar paliwa, uratowano 86 członków załogi.
[edytuj] Dane techniczne:
- wyporność:
- standardowa: 1628 t
- pełna: 2240 t
- wymiary:
- długość: 106,3 m
- szerokość: 10,28 m
- zanurzenie: 3,5 m
- napęd: 2 turbiny parowe Parsona o mocy łącznej 45 000 KM, 3 kotły parowe Yarrow, 2 śruby
- prędkość maksymalna: 37,5 węzłów
- zasięg: 5400 mil morskich przy prędkości 19 w
- zapas paliwa: 560 t mazutu
- załoga: 194
Uzbrojenie i wyposażenie:
- 6 dział uniwersalnych 102 mm Mk.XVI w podwójnych stanowiskach Mk.XIX (3xII)
- Długość lufy L/40 (40 kalibrów), kąt podniesienia do 80°, donośność maksymalna 19.470 m, masa pocisku 15,88 kg
- 4 działka przeciwlotnicze 40 mm Bofors-Hazemeyer No.4 L/60 (2xII)
- 8 wkm 12,7 mm (2xIV) (od września 1942: 4 działka przeciwlotnicze 20 mm Oerlikon (4xI))
- 8 wyrzutni torpedowych 533 mm (2xIV)
- 4 miotacze bomb głębinowych, bomby głębinowe
- hydrolokator ASDIC
[edytuj] Źródła
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Zdjęcia okrętów (ang.)
