Józef Hutten-Czapski (1760-1810)

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Grzegorz Longin Józef Hutten-Czapski h. Leliwa, hrabia, (ur. 12 marca 1760, Bukowiec (powiat świecki), zm. 3 października 1810 tamże) - generał, rodzony brat Mikołaja również generała, szef brygady kawalerii narodowej. Ojciec Józefa Napoleona Czapskiego.

Józef był synem Antoniego Michała, generała-lejtnanta wojsk koronnych, i Kandydy z Lipskich. W latach 1770 - 1772 ojciec umieścił go w Szkole Rycerskiej. Potem, do r. 1774, Józef uczęszczał do Collegium Nobilium. Od roku 1777 służył w randze kapitana pod dowództwem brata Mikołaja w wystawionym przez ojca pułku stacjonowanym w Radomiu. W latach 1781 - 1782 towarzyszył staroście warszawskiemu, generałowi Brühlowi w podróży po Niemczech, w czasie której został z okazji pobytu w Berlinie przedstawiony Fryderykowi Wielkiemu i otrzymał propozycję wstąpienia do armii pruskiej, z której wprawdzie nie skorzystał, ale, czując się zaszczycony królewską życzliwością, do końca życia zachował przychylność wobec Prus. W roku 1783, po rezygnacji ojca, brat Mikołaj przejął szefostwo pułku, a Józef awansował na pułkownika. W grudniu roku 1788 został członkiem Komisji Wojskowej Obojga Narodów, gdzie pracował w administracji, zajmując się umundurowaniem i uzbrojeniem. W 1789 dostał order św. Stanisława, a w 1790 awans na generała-majora i dowództwo Wielkopolskiej Brygady Kawalerii. W wojnie roku 1792 nie wziął udziału i czasy rządów Targowiczan przeczekał w rodzinnym Bukowcu w zaborze pruskim. W roku 1794 przyłączył się na krótko do powstania kościuszkowskiego, ale wkrótce stracił do niego entuzjazm i schronił się pod przybranym nazwiskiem u matki w Bydgoszczy, podczas gdy jego regiment został prawie doszczętnie wytrzebiony w bitwie pod Maciejowicami i w czasie rosyjskiego szturmu Warszawy.

Po III rozbiorze przebywał głównie w Bydgoszczy i w swych kujawskich majątkach, w roku 1804 uzyskał wraz z bratem Mikołajem pruski tytuł hrabiowski z przydomkiem von Hutten (zob. Czapscy), rok później sprzedał bratu pół majątku Bukowiec. W czasach Księstwa Warszawskiego był prezesem Sądu Apelacyjnego w Bydgoszczy i egzaminatorem w Korpusie Kadetów. W testamencie pozostawił legat na szpitalik dla ubogiej ludności Bukowca i na utrzymanie felczera. Całość majątków pozostawił jedynemu synowi Józefowi Napoleonowi, który po jego śmierci popadł w spór ze stryjem Mikołajem, zaprzeczającym mu prawa dziedziczenia i przynależności do rodziny Czapskich (o matce Józefa Napoleona wiadomo tylko, że nazywała się Maria Kornelia Pławińska i urodziła się ok. 1770 roku, daty ślubu z generałem Józefem żadne almanachy nie podają), tak że po długotrwałym procesie młodzieńcowi pozostawiono tylko jeden niewielki folwark ojcowski.