Kościół Macieja w Budapeszcie
Z Wikipedii
Kościół Macieja (węg. Mátyás templom) w Budapeszcie to jeden z najważniejszych i najbardziej znanych kościółów węgierskich.
Oficjalnie nosi wezwanie Przenajświętszej Maryi Panny, jednak zarówno przez miejscowych, jak i przez turystów, zwany jest popularnie Kościołem Macieja (określenie pochodzi od króla Macieja Korwina.
Początki świątyni sięgają XIII w., kiedy służył niemieckim mieszczanom jako parafia. Szybko rosło jego znacznie – koronował się w nim król Karol Robert, a Maciej Korwin brał ślub z księżniczką neapolitańską Beatrycze.
Do dzisiaj pozostało kilka elementów pierwotnej budowli gotyckiej – główny portal z 1370, oratorium w południowej kaplicy, oraz wieża południowa.
Kościół uległ poważnym zniszczeniom podczas okupacji tureckiej, urządzono też w nim meczet. Podczas odbijania Budy przez wojska chrześcijańskie nastąpiły kolejne straty, a w XVIII w. dzieła zniszczenia dopełnił pożar, powstały od uderzania pioruna. Średniowieczna świątynia była w tak złym stanie, że mury i sklepienie groziło zawaleniem.
Dzisiejsza konstrukcja powstała w XIX w. i jest w dużej części rekonstrukcją lub całkowicie nową. Prace rozpoczęto w 1874 i trwały do lat 90. Budowli nadano styl neogotycki, starając się przywrócić dawny wygląd, dodano też nowe, bardziej współczesne elementy. Od ponownej konsekracji upowszechniła się nazewnictwo związane z królem Maciejem.
Wnętrze wypełniają piękne freski autorstwa XIX-nych artystów węgierskich (przedstawiają m.in. herb i postać Macieja Korwina, a także ceremonię koronacyjną Franciszka Józefa i jego żony Elżbiety. Wewnątrz znajduje się też grobowiec króla Béli IV, przeniesiony z Székesfehérvár, natomiast w tzw. Oratorium Królewskim prezentowane są szaty i ozdoby liturgiczne.
W grudniu 1916 w kościele Macieja odbyła się ostatnia koronacja królewska na Węgrzech – Karola IV Habsburga i jego żony, Zyty. Pamiątki związane z tą ceremonią (m.in. fotele na których zasiadała królewska para) podziwiać można nad zakrystią.
