Kordieryt
Z Wikipedii
Kordieryt = Iolit (Ijolit) = Dichroit - minerał z gromady krzemianów. Należy do minerałów rzadkich.
Nazwa minerału wywodzi się od nazwiska A.Cordiera, francuskiego geologa, który jako pierwszy zajmował się badaniem kordierytu. Nazwy synonimów pochodzą od greckich słów ion = fiołek i dichroos = dwubarwny.
Minerał z grupy krzemianów pierścieniowych.
Spis treści |
[edytuj] Właściwości
- Wzór chemiczny: Mg2Al3(AlSi5O18). - glinokrzemian magnezu
- Układ krystalograficzny: rombowy
- Pokrój: izometryczny, zbity
- Barwa: szara, niebieska, żółta, fioletowa
- Twardość w skali Mohsa: 7
- Rysa: biała
- Połysk: szklisto-tłusty
- Gęstość: 2,6 -2,66
- Łupliwość: wyraźna
- Przełam: muszlowy
Tworzy kryształy słupkowe, często zbliźniaczone. Jest kruchy, przezroczysty, wykazuje silny pleochroizm o barwach żółtej, niebieskiej i fioletowej. Niektóre kryształy wykazują tęczową iryzację a także efekt kociego oka i asteryzmu. Zwykle niebieski. Stosunkowo często występują wrostki kryształów apatytu i cyrkonu z ciemnożółtymi obwódkami plechroicznymi. Wrostki hematytu lub goethytu wywołują czerwonawe zabarwienie. Bezbarwne i bladoniebieskie kordieryty należą do rzadkości.
Fioletowoniebieski kordieryt bywa również określany niekiedy szafirem wodnym, bowiem po oszlifowaniu przypomina wyglądem niebieski szafir.
[edytuj] Występowanie
Tworzy się w skałach bogatych w glin, zmienionych w wyniku metamorfozy kontaktowej lub regionalnej. Kryształy jakości jubilerskiej pochodzą ze złóż, które utworzyły się wtórnie.
Miejsca występowania: Sri Lanka - materiał pochodzący z aluwiów, Madagaskar, Birma, Indie, Namibia - Karasburg - odmiany szlachetne o pięknej barwie, Tanzania - Babati - odmiany szlachetne o zastosowaniu jubilerskim, Niemcy - Las Bawarski, Norwegia - Kragero, Finlandia, USA - Kalifornia, Idaho, Wyoming, Dakota Południowa, Kanada - Wielkie Jezioro Niewolnicze.
W Polsce - znany głównie z Dolnego Śląska (Masyw Karkonoszy, Góry Sowie, Pogórze Izerskie).
[edytuj] Zastosowanie
- ceniony kamień kolekcjonerski
- wysoko ceniony i bardzo drogi kamień jubilerski. Obecność inkluzji znacznie obniża wartość kamieni. Najpiękniejsze okazy pochodzą z Cejlonu, gdzie spotykane są w żwirach zawierających różne kamienie. Kryształy kordierytu otrzymują zwykle kwadratowy lub ośmiokątny szlif schodkowy, który uwypukla pleochroizm. Obrót o 90 stopni zmienia barwę kamienia na niebieską.
- tzw. "kompas wikingów" - dzięki własnościom pleochroicznym był używany przez żeglarzy do ustalania pozycji słońca przy zachmurzonym niebie.
[edytuj] Bibliografia:
- Podręczny Leksykon Przyrodniczy - Minerały i kamienie szlachetne
- Atlas mineralogii
- Leksykon Przyrodniczy -Minerały
- R.Hochleitner - Minerały i kryształy
- W.Heflik, L.Natkaniec – Nowak – Minerały Polski
- K. Maślankiewicz – Kamienie szlachetne
- N.Sobczak – Mała encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych
- C.Hall – Kamienie szlachetne i ozdobne
- W.Schuman – Kamienie szlachetne i ozdobne
[edytuj] Zobacz też:
kamień ozdobny, kamień szlachetny, przegląd zagadnień z zakresu jubilerstwa.