Kurów (powiat puławski)
Z Wikipedii
Współrzędne: 51°24' N 022°11' E
Kurów | |||
|
|||
Województwo | lubelskie | ||
Powiat | puławski | ||
Gmina | Kurów | ||
Sołtys | Jan Łubek | ||
Powierzchnia | 11,32 km² | ||
Położenie | 51° 24' N 22° 11' E |
||
Wysokość | 150 m n.p.m. | ||
Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności • gęstość |
2 782 248 os./km² |
||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
81 | ||
Kod pocztowy | 24-170 | ||
Tablice rejestracyjne | LPU | ||
![]() Urząd Gminy |
|||
Położenie na mapie Polski
|
Kurów – wieś gminna w powiecie puławskim, województwo lubelskie, leżąca nad rzeką Kurówką oraz na pograniczu Równiny Lubartowskiej i Płaskowyżu Nałęczowskiego.
Przez miejscowość przebiegają trasa europejska E372 oraz drogi krajowe 12 oraz 17. Za kilka lat przez północ Kurowa mają przebiegać także S12 i S17.
Spis treści |
[edytuj] Historia
[edytuj] Kurów do XVIII w.
Początki Kurowa sięgają XII w. Bywa on identyfikowany z wymienionym w "Kronice" Galla Anonima castrum Galli, co w tłumaczeniu na język polski bywa interpretowane jako gród Kura. Pierwsza pewna wzmianka o miejscowości pochodzi z 20 stycznia 1185 i znajduje się w dokumencie wykonanym przez księcia mazowieckiego Leszka. Mówi ona o istnieniu tutaj kościoła pod wezwaniem św. Idziego. Około 1330 r. został zbudowany tu gród, który został potem nadany przez króla Władysława Łokietka Szreniawitom. Lokacja Kurowa na prawie magdeburskim nastąpiła 6 stycznia 1442 r. przez Piotra Kurowskiego. Kurów stał się miastem, którym był do 19 marca 1870 r. (w latach 1456-1465 był nawet siedzibą powiatu kurowskiego).W 1783 r. w miejscowości założono szkołę parafialną, którą założył Ignacy Potocki, a prowadził Grzegorz Piramowicz.
[edytuj] Kurów w XIX w.
Po III rozbiorze Polski miasto znalazło się na terenie Galicji Zachodniej w zaborze austriackim, najpierw w cyrkule józefowskim, a od 1803 w cyrkule lubelskim. W latach 1809-1870 miasto Kurów i gmina dominalna Kurów były niezależne od siebie. Od 1809 do 1815 r. Kurów należał do powiatu Kazimierz Dolny, departamentu lubelskiego, Księstwa Warszawskiego. Potem należał do obwodu lubelskiego w województwie lubelskim, Królestwie Polskim. Po likwidacji Królestwa Polskiego znalazł się w gubernii lubelskiej.
W czasie powstania listopadowego Kurów stał się areną wydarzeń. 3 marca 1831 r. pod miejscowością stoczono bitwę, którą wygrali Polacy pod dowództwem generała Józefa Dwernickiego. 12 września tegoż roku, kiedy powstanie chyliło się już ku upadkowi, dwa szwadrony jazdy polskiej opanowały miasto, biorąc dwustu żołnierzy rosyjskich w niewolę. Kurów znalazł się ponownie na kartach historii podczas powstania styczniowego. 24 stycznia 1863 r. pod miastem stoczono zwycięską bitwę, później był tu organizowany obóz powstańczy. W związku z tymi wydarzeniami, w 1870 r. Kurów utracił prawa miejskie. Burmistrza zastąpił wójt, a sąd grodzki został przekształcony w sąd gminy.
[edytuj] Kurów w XX w.
Między 1 a 3 sierpnia 1915 pod Kurowem armia niemiecko-austriacka toczyła ciężkie walki z wojskami rosyjskimi.
8 września 1939 nastąpiło tragiczne w skutkach zbombardowanie Kurowa przez lotnictwo niemieckie. Było wiele ofiar wśród ludności cywilnej i wojska. W wyniku pożaru spalona została zabudowa centrum. 15 września 1939 do miejscowości wkroczyły wojska hitlerowskie.
Przez wiele lat miejscowość była znanym ośrodkiem futrzarskim. W latach 90. XX w. do Kurowa została włączona część Kolonii Józefów.
Kurów został wytypowany przez Lubelski Urząd Wojewódzki jako jedna z dwudziestu miejscowości do przywrócenia lub przyznania praw miejskich, które ma mieć miejsce do 2030.
[edytuj] Osoby związane z Kurowem
- Wojciech Jaruzelski – były polski prezydent (ur. 1923 w Kurowie)
- Jacek Janczarski – polski satyryk, dramaturg, scenarzysta filmowy (ur. 1945 w Kurowie, zm. 2000 w Warszawie)
- Czesław Janczarski – polski poeta, pisarz bajek dla dzieci (ur. 1911 w Hruszwicy, zm. 1971 w Warszawie)
- Piotr Kurowski – kasztelan sądecki i lubelski
- Grzegorz Piramowicz – polski ksiądz, pisarz, filozof (ur. 1735 we Lwowie, zm. 1801 w Międzyrzecu Podlaskim)
- Ignacy Potocki – polski polityk (ur. 1750, zm. 1809 w Wiedniu)
[edytuj] Ważniejsze zabytki
- Kościół pod wezwaniem Narodzenia NMP i św. Michała Archanioła, wzniesiony przez Piotra Kurowskiego z 1452 r. Rozbudowany ok. 1660 r. przez rodzinę Zbąskich
- Dzwonnica z początku XVIII w.
- Budynek wikariatu i szkoła parafialna, żałożona przez Grzegorza Piramowcza i Ignacego Potockiego
- Cmentarz parafialny
- Budynek Urzędu Gminy z II poł. XIX w.
[edytuj] Motoryzacja
- salon samochodowy Fiata (wcześniej Hyundaia)
- stacja benzynowa PKN Orlen
- 2 stacje auto-gaz
- 4 stacje kontroli pojazdów
- sygnalizacja świetlna
[edytuj] Supermarkety
- Groszek
- Biedronka
[edytuj] Oświata
- przedszkole
- szkoła podstawowa
- gimnazjum
- liceum dla dorosłych
[edytuj] Przemysł
- Zakłady Futrzarskie Kurów 1 S.A.
- spółdzielnia mleczarska
[edytuj] Sport
- piłkarska drużyna Garbarnia Kurów
- kort tenisowy
- nowoczesna sala gimnastyczna w gimnazjum (m.in. z tablicą świetlną i opuszczanymi na pilot koszami)
- sala gimnastyczna i siłownia w szkole podstawowej
[edytuj] Służby ratunkowe
- Policja (komisariat Policji)
- Służba zdrowia (ośrodek zdrowia)
- Ochotnicza Straż Pożarna
[edytuj] Ulice
Liczba ludności na dzień 8 czerwca 2005:
Miejsce | Nazwa ulicy | Liczba ludności | |
---|---|---|---|
1 | ul. Głowackiego | 334 | |
2 | ul. I Armii Wojska Polskiego | 292 | |
3 | ul. Lubelska | 270 | |
4 | ul. Kościuszki | 259 | |
5 | ul. 35-lecia PRL | 207 | |
6 | ul. Kowalska | 169 | |
7 | ul. Nowa | 150 | |
8 | ul. Blich | 145 | |
9 | ul. Puławska | 115 | |
ul. Żabia | 115 | ||
11 | ul. Fabryczna | 111 | |
12 | ul. Nadrzeczna | 93 | |
13 | ul. Ogrodowa | 68 | |
ul. Zielona | 68 | ||
15 | ul. Graniczna | 55 | |
16 | ul. Polna | 48 | |
17 | ul. Kilińskiego | 43 | |
18 | ul. Warszawska | 42 | |
19 | ul. Głęboka | 38 | |
20 | ul. Nowy Rynek | 32 | |
21 | ul. Ciasna | 31 | |
ul. Krótka | 31 | ||
23 | ul. Wiśniowa | 24 | |
24 | ul. Krzywa | 23 | |
25 | ul. Partyzantów | 22 | |
26 | ul. Poprzeczna | 21 | |
27 | ul. Sadowa | 5 | |
28 | ul. Piramowicza | brak |
[edytuj] O Kurowie w znanych dziełach
- Pod Kurowem staliśmy parę godzin na szosie, gdyż zginął czyjś kufer, po który furman jeździł konno do karczmy. – Bolesław Prus, Lalka
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- O gminie
- Wiki o Kurowie
- Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa – wzmianka o prawach miejskich
- Kurowskie stowarzyszenie "Otwarty Krąg"
- Chór przy Gminnym Ośrodku Kultury w Kurowie
- Szkoła podstawowa w Kurowie
- Gimnazjum w Kurowie
- Blog Garbarni
- Mapy i zdjęcia satelitarne:
[edytuj] Bibliografia
- Stanisław Wójcicki – "Raport o Gminie Kurów", Kurów 2003, ISBN 83-906687-7-7
Barłogi - Bronisławka - Brzozowa Gać - Buchałowice - Choszczów - Dęba
Góry Olesińskie - Kalinówka - Klementowice - Kolonia Klementowice - Kolonia Buchałowice - Kolonia Olesin - Kolonia Nowy Dwór
Kozi Bór - Kłoda - Kurów - Łąkoć - Mała Dęba - Mała Kłoda - Marianka - Olesin
Paluchów - Płonki - Płonki Kolonia - Podbórz - Posiołek - Szumów - Węgielnica - Wólka Nowodworska
Wygoda - Zastawie
Adamów • Baranów • Bełżec • Biskupice • Bobrowniki • Boża Wola • Chodel • Czemierniki • Dokudów • Drążgów • Dubienka • Firlej • Głusk • Goraj • Gorzków • Gozdów • Grabowiec • Hanna • Horodło • Horodyszcze • Izbica • Janowiec • Janów Podlaski • Jarczów • Józefów nad Wisłą • Kamionka • Kodeń • Komarów • Konstantynów • Końskowola • Kraśniczyn • Kraśnik Fabryczny • Kryłów • Kurów • Leśna Podlaska • Lubycza Królewska • Łańcuchów • Łaszczów • Łomazy • Markuszów • Michów • Międzyleś • Modliborzyce • Mosty Małe • Nowodwór • Orchówek • Pawłów • Piszczac • Potoki • Prawno • Przytoczno • Rachanie • Rawa • Rejowiec • Rossosz • Sawin • Serokomla • Siedliszcze • Skierbieszów • Sławatycze • Sosnowica • Stężyca • Świerże • Tarnogóra • Teratyn • Tuchowicz • Turobin • Uchanie • Urzędów • Wąwolnica • Wisznice • Wohyń • Wojcieszków • Wojsławice • Wrzelowiec • Wysokie • Żółkiewka