Landrecht pruski 1794
Z Wikipedii
Landrecht pruski. Wydany w 1794 roku.
Kodeks ten obejmował, oprócz prawa cywilnego, przepisy z zakresu prawa państwowego, karnego, administracyjnego i inne. Procedura sądowa nie była w nim zawarta. Było to olbrzymie dzieło, zawierał 19 187 paragrafów (w tym ok. 15 tys. paragrafów obejmujących prawo prywatne), odznaczające się mała przejrzystością i niskim poziomem techniki kodyfikacyjnej. Objętość Landrecht'u wynikała tak z przyjętej metody kazuistycznego uregulowania wszelkich możliwych rozwiązań, co miało zapobiec uczonym sporom oraz wątpliwościom orzecznictwa sądowego, a także skłonności monarchii absolutnej do ścisłej reglamentacji życia swych obywateli. Systematykę kodeksu oparto na prawnonaturalnych koncepcjach S. Pufendorfa, rozwiniętych przez Thomasiusa i Ch. Wolffa. Całość podzielono na 2 części: pierwsza zajmowała się prawami indywidualnymi(jednostką i jej stosunkiem do rzeczy), a druga prawami społecznymi (stosunkiem jednostki do organizmów społecznych). Dzieło realizowało niektóre postulaty stawiane nowoczesnym kodeksom - napisane było czystą niemczyzną, ale stosowana terminologia była zawiła, stanowiąc dopiero pierwszy krok w kierunku tworzenia rodzimego języka prawniczego; postulat zupełności kodeksu realizowany rozbudowaną kazuistyką, stał się dla niego rozwiązaniem zgubnym; dominacja wykładni autentycznej przyczyniła się do słabego rozwoju późniejszego orzecznictwa i nauki prawa. Landrecht miał w stosunku do praw stosowanych w prowincjach jedynie charakter posiłkowy. Z kolei prawem posiłkowym do Landrechtu było prawo rzymskie. Jego wydanie wprowadziło duży zamęt w prawie pruskim, a jego liczne działy traciły z czasem moc obowiązującą, a zastępowano je nowymi kodeksami (np. nowy pruski kodeks karny z 1851). Tylko normy prawa cywilnego pozostały w swym głównym zrębie nietknięte i obowiązywały do wejścia w życie Niemieckiego Kodeksu Cywilnego z 1900r.
- Jako pierwsza kodyfikacja szeroko zarysował granicę nieumyślności.
- Obrona konieczna traktowana subsydiarnie - można ją było zastosować, o ile nie dało się uciec albo powiadomić władz.
- Definiował stan wyższej konieczności jako przymus nie do odparcia.
- Przyjmował zasadę akcesoryjności - zależności odpowiedzialności podżegacza i pomocnika od odpowiedzialności sprawcy głównego.
- Występowała w nim prewencja ogólna i oparta na niej teoria odstraszania potencjalnych przestępców od popełnienia przestępstwa.
- Kara była bezwzględnie określona (około 60 przestępstw było zagrożonych wyłącznie karą śmierci).
- Przewidywał kwalifikowaną karę śmierci.
- Przewidywał środki zabezpieczające.
- Zastosowano w nim tradycyjny podział przestępstw na publiczne i prywatne,
- całkowicie nowym elementem było przyjęcie przez Landrecht zasady "nullum crimen sine lege",
- wyodrebniał spółki: otwarte (cywilne), komandytowe (ciche ioraz anonimowe),
- dziedziczenie umowne (przewidywał trojakiego rodzaju umowy tj. małżeńskie o zrzeczenie się spadku, między rodzicami i dziećmi w przedmiocie zaspokojenia roszczeń spadkowych),
- dziedziczenie ustawowe [rozdrózniał spadkobranie zwyczajne i nadzwyczajne],
- dziedziczenie testamentowe [przewidywał swobodę wskazania spadkobiercy, obejmując dowolną liczbę osób; testament mógł zawierać zapisy (legaty),dające legatariuszowi roszczenia prawne wobec spadkobiercy],
- posiadanie jest zdefiniowane na wzór rzymski jako faktyczne władztwo nad rzeczą z równoznaczną wolą osoby nią władającej, zatrzymanie jej jako własnej,
- dopuszczał adopcje na podstawie umowy pisemnej zatwierdzonej przez władze państwowe ( adoptujący musiał mieć 50 lat, być bezdzietnym mężczyzną),
- źródłami zobowiązań były czynności prawne i ustawa.
