Lida

Z Wikipedii

Współrzędne: 53°53'00" N 025°18'00" E

Lida
Herb Lidy
Państwo	Białoruś
obwód	grodzieński
burmistrz	Andrej Pawlowitsch Chudyk
Położenie	53°53' N 25°18' E
Wysokość	142 m n.p.m.
Ludność (2004) • liczba ludności	98 231
Nr kierunkowy	+375 (1561)
Kod pocztowy	231300
Położenie na mapie
Strona internetowa miasta

Lida - miasto na terenach dzisiejszej Białorusi, niegdyś w granicach I Rzeczypospolitej. Miasto powiatowe.

Obecnie Lidę zamieszkuje ponad 100 tys mieszkańców, 40 proc. stanowią Białorusini, 35 - Polacy, a 20 proc. - Rosjanie.

[edytuj] Historia

Miasto zostało założone w roku 1323 przez wielkiego księcia litewskiego Giedymina. Lida była stolicą księstwa lidzkiego, którym władał książę Giedymin a po jego śmierci syn Olgierd i jego synowie Jagiełło i Witold. Zamek był potężną twierdzą wielokrotnie szturmowaną przez krzyżaków - tylko raz zdobyty w 1384 r. Inne ataki były bezskuteczne aż do roku 1655 gdy zamek zajęli kozacy Zołotareńki. Zamek uległ zagładzie gdy został spalony przez Szwedów w czasie wojny północnej (1702 i 1710 r.). Zamek gościł dwukrotnie wygnanych z Ordy Tatarskiej chanów: Tochtamysz (1396-99), Hadżi I Girej (1434-43).

W wiekach XIV - XVI Lida była jednym z pięciu największych miast Księstwa Litewskiego. W roku 1590 uzyskała prawa miejskie.

[edytuj] Zabytki

• Do dzisiaj jednym z zachowanych zabytków z tamtego okresu jest zbudowany przez Giedymina zamek. Mury zamkowe restaurowano w okresie międzywojennym i w dobrym stanie przetrwały do naszych czasów. Mury obwodowe i 2 wieże są ponownie restaurowane - ma tu być muzeum historyczne.

• Kościół katolicki, barokowy, wybudowany w 1770 r. - nieprzerwanie czynny. Bogate wyposażenie wnętrza. W bocznym ołtarzu cudowny obraz MB z Dzieciątkiem.

• Cerkiew - dawny kościół pijarów, klasycystyczny, w kształcie rotundy. Zbudowany w latach 1797-1825. Spalony w 1842 r. W 1863 r. zamieniony na cerkiew prawosławną. W 1922 r. wrócił do pijarów. Został zamknięty w 1958 r. - była w nim hala sportowa, planetarium, muzeum - w 1991 r. kino. W roku 1995 został przekazany prawosławnym. Obok dzwonnica.

• Obok kościoła dawny klasztor pijarów z kolegium pijarskim - zamknięty w 1843 r. W okresie międzywojennym była tu szkoła handlowa.

Do roku 1940, w Lidzie mieściła się jedna z największych w Europie żydowskich szkół rabinicznych.

Także w Lidzie działa organizacja TKPZL. Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej. Organizacja zajmuje się poszerzaniem kultury polskiej.

W Lidzie urodzili się między innymi skrzypek i kompozytor Konstanty Górski oraz aktorka Pola Raksa.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Lidzianie XX wieku
• Adam Boniecki Genealogia elit polsko-litewskich, powiat Lidzki
• Czesław Malewski Wykaz alfabetyczny z 1844 r. majątków pow. lidzkiego, Czesław Malewski
• Kościół greko-katolicki w Lidzie i Ziemi Lidzkiej
• Nekropolie lidzkie

To jest tylko zalążek artykułu związanego z Białorusią. Jeśli możesz, rozbuduj go.