Ludwik I Pobożny

Z Wikipedii

Ludwik I Pobożny (urodzony w roku 778 - zmarł 20 czerwca 840) - od 781 król Akwitanii, od roku 814 król Franków i cesarz rzymski, syn Karola I Wielkiego, z dynastii Karolingów i jego żony Hildegardy.

Cesarz państwa Franków Karol I Wielki miał trzech synów: Pepina, Ludwika i Karola. Zgodnie ze zwyczajowym prawem Franków w swym testamencie z 806 r. podzielił państwo między synów na 3 części. Testament miał formę układu z wielmożami frankijskimi, precyzował dokładnie granice podziałów, zasady władzy i podległości, dziedziczenia tronów, azylu itd. Nie wszedł jednakże w życie, gdyż jeszcze przed śmiercią Karola umarło dwu synów. Został jedynie Ludwik i on potem przejął koronę jako jedynowładca.

Ludwik już w wieku 3 lat mianowany został przez ojca królem Akwitanii. W 811 r. dowodził wojskami królewskimi w walkach z Arabami i zdobył terytoria na Półwyspie Iberyjskim od gór Pireneje do Ebro, wraz z Barceloną, zakładając tam Marchię Hiszpańską. W 813 Ludwik koronowany został przez ojca, na cesarza i współregenta, na zjeździe w Akwizgranie. Odtąd aż do XVI w. w Akwizgranie odbywały się wszystkie koronacje królów niemieckich. Pełną władzę cesarską Ludwik przejął po śmierci ojca w 814 r. Dodatkowo w 816 r. przyjął koronę cesarską z rąk papieża Stefana V, stając się w państwie Franków najwyższym zwierzchnikiem cywilnym i duchowym równocześnie.

Ludwik odsunął doradców swego wielkiego ojca i zastąpił ich ludźmi, którymi się otaczał władając Akwitanią. Wśród nich był opat klasztoru Wittiza św. Benedykt z Aniane, dawny kanclerz akwitański Ludwika, Helisachar oraz opat Saint-Denis, Hilduin. Po śmierci św. Benedykta, do grona doradców cesarskich dokooptowano Adalharda z Korbei oraz Walę. Obaj byli Karolingami. Ludwik I Pobożny kontynuował politykę ojca: skupił się na obronie granic zewnętrznych, wspierał działalność misyjną w krajach skandynawskich, stąd przydomek Pobożny. Napotykał wszak na coraz większe trudności w utrzymaniu spoistości państwa, wobec narastających dążeń i ambicji separatystycznych władców poszczególnych hrabstw, na jakie państwo podzielone zostało w 750 r. Spektakularne zwycięstwo odniósł Ludwik nad swym bratankiem Bernardem, od roku 810 królem Longobardów, który w roku 817 wypowiedział stryjowi posłuszeństwo. Do Lombardii ruszyła ogromna armia cesarska. Zanim dotarła do Alp, Bernard skapitulował. Przybył do Chalon-sur-Saone i tu poddał się stryjowi. W przeprowadzonym tam procesie został skazany na oślepienie. W roku następnym zmarł.

Jeszcze w roku tryumfu nad Bernardem, Ludwik Pobożny wydał w Akwizgranie "Ordinatio Imperi" ustanawiający podział państwa między cesarskich synów. Pepin (Akwitański) otrzymał we władanie Akwitanię, Ludwik (Niemiec) Bawarię, Lotar otrzymał resztę ziem i zwierzchnictwo nad młodszymi braćmi. Niebawem ojciec ogłosił Lotara współcesarzem a w roku 823, papież Paschalis I koronował go w Rzymie na cesarza. "Ordinatio Imperi" nie zostało w pełni zrealizowane. Gdy zmarła żona Ludwika, Ermengarda, cesarz ożenił się z Judytą Bawarską. Urodziła mu syna, Karola (Łysego). Judyta i Ludwik zabiegali o dział dla niego ale mogło się to stać kosztem któregoś ze starszych synów cesarskich. Tak doszło do konfliktu dynastycznego. W 830 roku, armia Pepina Akwitańskiego obległa Ludwika w Compiegne. Para cesarska dostała się do niewoli. Judytę zamknięto w klasztorze Św. Krzyża w Poitiers. Nieco później Ludwik podzielił los żony. Władzę w Cesarstwie przejął Lotar. Zaniepokojeni wzrostem siły starszego brata, Ludwik i Pepin zwrócili się przeciwko niemu. Uwolnili ojca z klasztoru. Jednak sprawa uposażenia Karola Łysego nadal antagonizowała dom panujący. W 833 roku Ludwik Pobożny odebrał Pepinowi Akwitanię. Pepina poparł Ludwik Niemiec i Lotar. Pod Rotfeld w Alzacji, wojska cesarskie rozpierzchły się nie podejmując walki z Lotarem, Ludwikiem Niemcem i Pepinem Akwitańskim. Ludwik Pobożny ponownie stracił władzę. Zamknięto go w klasztorze Saint-Denis. W walce z ojcem, wspierali Lotara biskupi: Ebo z Reims i Agobard z Lyonu. I tym razem Ludwik i Pepin uwolnili ojca z aresztu w klasztorze. W 834 roku Lotar został zmuszony wycofać się do Italii. Ebo i Abogard utracili biskupstwa. W roku 838 zmarł z przepicia Pepin Akwitański. Ludwik Pobożny pomijając prawa jego syna (i swego wnuka !)Pepina II, dał Akwitanię Karolowi Łysemu. Buntującego się Pepina zamknął w klasztorze w Soissons.

Ludwik miał trzech synów: Lotara, Ludwika i Karola. Przed śmiercią, zgodnie z tradycją frankijską, podzielił państwo między nich. Ludwik, zwany później Niemieckim, otrzymał część wschodnią, tj. Bawarię i Saksonię, Lotar I część środkową z Lotaryngią, Burgundią i Lombardią. Natomiast część zachodnia, obejmująca Akwitanię, Neustrię, Bretanię i Marchię Hiszpańską przypadła Karolowi II Łysemu (840-877), który dał początek francuskiej dynastii Karolingów.

Zobacz też: traktat z Verdun, Karolingowie francuscy, historia Francji

Poprzednik Karol Wielki

król zachodniofrankijski 814 – 840

Następca Karol II Łysy