Luminescencja
Z Wikipedii
Luminescencja, tzw. zimne świecenie, jarzenie - zjawisko emisji fal świetlnych przez ciała, wywołane inną przyczyną niż rozgrzanie ich do odpowiednio wysokiej temperatury.
Ze względu na czynnik wzbudzający do świecenia, rozróżnia się następujące zjawiska:
- chemiluminescencja - wytworzona w trakcie niektórych reakcji chemicznych
- elektroluminescencja - świecenie pod wpływem stałego lub zmiennego pola elektrycznego
- elektronoluminescencja (katodoluminescencja) - świecenie pod wpływem elektronów przyspieszanych napięciem między elektrodami (ten rodzaj wzbudzania ma liczne zastosowania w kineskopach, oscyloskopach, mikroskopach elektronowych itp.)
- fotoluminescencja - wywołana uderzaniem przez strumień fotonów, czyli wytworzona poprzez pochłonięcie energii świetlnej i zamianę tej energii na emisję światła własnego danego ciała (a więc nie jest to emisja światła odbitego)
- rentgenoluminescencja - wywołana promieniowaniem rentgenowskim
- radioluminescencja – świecenie pod wpływem promieniowania alfa α, beta β, gamma γ (istotne znaczenie w badaniach jądrowych)
- sonoluminescencja - wywołana ultradźwiękami
- termoluminescencja - wywołana podniesieniem temperatury, jednak do niższej wysokości niż początek żarzenia
- tryboluminescencja - wywołana czynnikiem mechanicznym, np. tarciem, zginaniem, ściskaniem
Wyróżnia się również bioluminescencję, czyli zjawiska emitowania w ciemności fal świetlnych przez organizmy żywe, które to zjawiska są jednak w rzeczywistości niektórymi z powyżej wymienionych form luminescencji (najczęściej jest to chemiluminescencja).
Ze względu na czas trwania, luminescencję dzieli się na dwa rodzaje:
- fluorescencja - zjawisko trwające wyłącznie podczas działania czynnika wzbudzającego
- fosforescencja - zjawisko trwające również przez pewien czas po ustąpieniu czynnika wzbudzającego
Substancje zdolne do:
- luminescencji nazywamy luminoforami,
- fluorescencji - scyntylatorami,
- fosforescencji nazywane są niekiedy fosforami.
Zobacz też: właściwości fizyczne i chemiczne minerałów, iryzacja, opalescencja, opalizacja, schillerescencja
Link zewnętrzny:
