Medal Fieldsa
Z Wikipedii
Medal Fieldsa, najbardziej prestiżowa nagroda przyznawana w dziedzinie matematyki (za wyniki, które miały największy wpływ na jej rozwój); ufundowany w 1932 roku przez kanadyjskiego matematyka J. Ch. Fieldsa. Przyznawany od 1936 roku, z przerwą wojenną, która trwała do roku 1954. Związana z nim jest premia finansowa w wysokości 2000 USD
Medal jest wykonywany ze złoconego metalu według projektu kanadyjskiego artysty, R. Taita McKenziego. Ma 25 centymetrów (11 cali) średnicy. Z jednej strony widnieją na nim głowa Archimedesa i cytat z rzymskiego poety Maniliusza Transire suum pectus mundoque potiri (Wznieść się ponad granice ludzkich możliwości i przewodzić światu), z drugiej - napis Congregati ex toto orbe mathematici ab scripta insignia tribuere (Zebrani z całego świata matematycy honorują wielkie osiągnięcia). Na medalu nie widnieje nazwisko Fieldsa. Umieszcza się na nim nazwisko laureata, ale samo: zgodnie z wolą Fieldsa i postanowieniem społeczności matematycznej, kraj pochodzenia i macierzysta uczelnia laureata nie mają znaczenia.
Medal Fieldsa jest przyznawany wyłącznie młodym matematykom (którzy nie ukończyli 40 lat) przez komitet powoływany co 4 lata przez Międzynarodową Unię Matematyczną i wręczany podczas międzynarodowych kongresów matematycznych.
Spis treści |
[edytuj] Kto nie dostał
Ograniczenie wiekowe eliminuje wielu wybitnych uczonych, którzy urodzili się "w niewłaściwych latach". Rzecz w tym, że Międzynarodowe Kongresy nie odbywały się regularnie z powodu wojny. Teoretycznie zaplanowano dokładny cykl czteroletni, ale po 1936 roku (patrz: załączony wykaz laureatów) następne Medale Fieldsa zostały wręczone dopiero w 1950 roku.
Ten zbieg okoliczności oraz data rozpoczęcia nadawania Medalu wyeliminowały w szczególności całą słynną polską szkołę matematyczną: Stefan Banach, pewny kandydat do tego wyróżnienia, miał w momencie pierwszego wręczenia o cztery lata za dużo, podobnie "za starzy" byli Wacław Sierpiński i Kazimierz Kuratowski, zaś Stanisław Mazur i Karol Borsuk magiczną "czterdziestkę" przekroczyli w roku 1945.
W podobny sposób Medale Fieldsa ominęły i przedstawicieli innych nacji. Nie mógł otrzymać tej nagrody Andriej Kołmogorow, który zaksjomatyzował teorię prawdopodobieństwa, "ojciec komputerów", wielki amerykański Węgier John von Neumann, ani twórca cybernetyki, Norbert Wiener.
Można więc sformułować twierdzenie: kto dostanie Medal, z pewnością jest geniuszem, ale nie dla wszystkich geniuszy tego odznaczenia starczy.
[edytuj] Laureaci
- 1936: Lars Valerian Ahlfors (Finlandia), Jesse Douglas (USA)
- 1950: Laurent Schwartz (Francja), Atle Selberg (Norwegia)
- 1954: Kunihiko Kodaira (Japonia), Jean-Pierre Serre (Francja)
- 1958: Klaus Roth (Wielka Brytania), Rene Thom (Francja)
- 1962: Lars Hörmander (Szwecja), John Milnor (USA)
- 1966: Michael Francis Atiyah (Wielka Brytania), Paul Joseph Cohen (USA), Alexander Grothendieck (Francja), Stephen Smale (USA)
- 1970: Alan Baker (Wielka Brytania), Heisuke Hironaka (Japonia), Siergiej Nowikow (ZSRR), John Griggs Thompson (Wielka Brytania)
- 1974: Enrico Bombieri (Włochy), David Mumford (USA)
- 1978: Pierre Deligne (Belgia), Charles Fefferman (USA), Grigorij Margulis (ZSRR), Daniel Quillen (USA)
- 1982: Alain Connes (Francja), William Thurston (USA), Shing-Tung Yau (Chiny)
- 1986: Simon Kirwan Donaldson (Wielka Brytania), Gerd Faltings (RFN), Michael Freedman (USA)
- 1990: Władimir Drinfeld (ZSRR), Vaughan Frederick Randal Jones (Nowa Zelandia), Shigefumi Mori (Japonia), Edward Witten (USA)
- 1994: Jefim I. Zelmanow (Rosja), Pierre-Louis Lions (Francja), Jean Bourgain (Belgia), Jean-Christophe Yoccoz (Francja)
- 1998: Richard Ewen Borcherds (Wielka Brytania), William Timothy Gowers (Wielka Brytania), Maksim Koncewicz (Rosja), Curtis T. McMullen (USA); nagroda specjalna: Andrew Wiles
- 2002: Laurent Lafforgue (Francja), Władimir Wojewodski (Rosja/USA)
- 2006: Andriej Okunkow (Rosja), Grigorij Perelman (Rosja, nie przyjął), Terence Tao (Australia), Wendelin Werner (Francja)
