Metamorfik kaczawski
Z Wikipedii
Metamorfik kaczawski (strefa kaczawska) - jednostka geologiczna (tektoniczna) o dość niewyraźnych granicach i charakterze. Część jej leży w Sudetach, część na bloku przedsudeckim. Od południa graniczy z blokiem karkonosko-izerskim, od południowego wschodu z niecką śródsudecką oraz depresją Świebodzic. Od zachodu częściowo wchodzą na nią utwory niecki północnosudeckiej. Na bloku przedsudeckim od wschodu graniczy z granitem strzegomskim oraz metamorfikiem Imbramowic i być może innymi utworami metamorficznymi. Od północy obcięta jest strefą uskokową Środkowej Odry od skał monokliny przedsudeckiej. Północne i wschodnie fragmenty metamorfiku kaczawskiego znane są jedynie fragmentarycznie z głębokich wierceń.
Metamorfik kaczawski zbudowany jest ze skał metamorficznych. Są to zieleńce, łupki zieleńcowe, łupki serycytowe, łupki kwarcowe, kwarcyty, fyllity, wapienie krystaliczne, porfiroidy. Są one silnie zaangażowane tektonicznie - zafałdowane, poprzecinane uskokami i żyłami kwarcowymi. Występują też brekcje sedymentacyjne i tektoniczne.
Wyróżnia się dwie części (dwa pnie) metamorfiku - północną i południową, oddzielone rowem Świerzawy. W części północnej płaszczowiny mają wergencję północną, w części południowej - południową.
Wiek części serii skalnych został określony na podstawie skamieniałości przewodnich, głównie konodontów i graptolitów, innych natomiast jest problematyczny. Udowodniono tam występowanie skał z interwału ordowik - wczesny karbon, po którym ruchy górotwórcze hercyńskie zakończyły depozycję osadów, sfałdowały i zmetamorfizowały dotychczasowe utwory kończąc tworzenie się metamorfiku kaczawskiego. Problematyczne jest datowanie najstarszych skał metamorfiku, za które od XIX wieku uważano tzw. wapienie wojcieszowskie i łupki radzimowickie zaliczane do kambru. Obecnie łupki radzimowickie zaliczono do ordowiku na bazie konodontów, wiek wapieni wojcieszowskich jest dalej niepewny, ze względu na brak dobrych skamieniałości przewodnich, jednak dotychczasowe dane bazujące m.in. otwornicach i kręgowcach wskazują na ordowik.
Skały metamorfiku kaczawskiego budują podłoże Gór Kaczawskich, Pogórza Kaczawskiego, Pogórza Izerskiego w Sudetach oraz północno-zachodni fragment Przedgórza Sudeckiego i częściowo Niziny Śląskiej oraz Niziny Śląsko-Łużyckiej. Na bloku przedsudeckim sięga po okolice Wilkowa. Wychodnie skalne na obszarze bloku przedsudeckiego występują w okolicach Luboradza koło Jawora. Dalej na wschód rozpoznano ją punktowo za pomocą wierceń. Ze względu na stopień przykrycia terenu najdokładniej zbadane zostały fragmenty występujące w Górach Kaczawskich, oraz w północno-wschodniej części Pogórza Kaczawskiego.
[edytuj] Bibliografia
Skowronek & Steffahn 2000: Neues Jahrbuch Geol. Palaontolog., Monasch., 2: 65-82.
Skowronek A., 2003: Der Kauffunger Kalkstein. Geologische Beitrage Hannover, band 5.
