Michael Gröll
Z Wikipedii
Michael Gröll (także jako Michał Grell; ur. 11 grudnia 1722 w Norymberdze[1], zm. 2 września 1798[2] w Warszawie) - księgarz, nakładca i drukarz warszawski.
Jego ojcem był Georg Gröll, fabrykant i wytwórca pasamonów. Brak bliższych informacji o tym, co robił do około 30. roku życia, gdzie i do jakich szkół uczęszczał, wiadomo tylko, był na uniwersyteckich studiach i odbywał praktykę księgarską u Friesego i Rüdigera.
Zamieszkał w Dreźnie w 1750, w 1755 przystąpił do spółki księgarni nakładowej Jakoba Harpetera, a od roku 1756 prowadził własną księgarnię w Dreźnie. Nawiązywał w tym czasie kontakty - m.in za pośrednictwem Christiana Friese - z polskimi księgarzami i wydawcami, co poskutkowało wkrótce tym, iż w 1759 zamieszkał Warszawie (nadal utrzymując swoją drezdeńską firmę księgarską), sprowadzony tu przez króla Augusta III Sasa, pełniąc obowiązki i nosząc tytuł "Komisarza nadwornego JKMci na Zamku Warszawskim mieszkającego". Wydawał tu "Warszawskie Extraordynaryjne Tygodniowe Wiadomości", a w nim - m.in. informacje o wydawanych przez siebie publikacjach. Czasopismo to - z braku wystarczającej liczby prenumeratorów - zawiesił jednak w maju 1763. W tym też czasie opuścił królewski zamek i osiadł na stałe w warszawskim Marywilu.
Przeniósłszy w 1768 swoją księgarnię z Drezna do Warszawy, założył tu drukarnię pod nazwą Narodowej i wydawał z niej książki polskie, nader ozdobnie i poprawnie. Jego także nakładem wychodziło czasopismo "Zabawy przyjemne i pożyteczne" od 1769 do 1777 roku. Drukowane przezeń katalogi książek polskich i zagranicznych w latach 1775, 1790, 1791 i 1796 są prawie jedynymi z tych czasów źródłami do bibliografii polskiej. Monografię o nim napisał prof. Adolf Pawiński pt. "Michał Gröll, obrazek na tle epoki Stanisławowskiej" (Kraków, 1896), przy której znajduje się "Spis wydawnictw, wyszłych w Dreźnie, Lipsku i Warszawie, nakładem lub czcionkami Michała Grela (Groella)" etc., opracowany przez Zygmunta Wolskiego, pomocnika bibliotekarza Ordynacji hrabiów Krasińskich w Warszawie; spis ten wyszedł też osobno w stu egzemplarzach.
Jego synem był Karol Gröll (1770-1852) - rytownik, miniaturzysta, chemik, muzyk i pisarz.
[edytuj] Przypisy
- ↑ na podstawie współczesnych źródeł niemieckich; natomiast wg niektórych (Estreichera i kilku innych autorów polskich) - 15 stycznia 1923 w Dreźnie
- ↑ Encyklopedia Powszechna S. Orgelbranda (t. VI z r. 1900) podaje - bez wskazania miejsca śmierci - rok 1806 i nie podaje czasu ani miejsca urodzenia, natomiast Polski Słownik Biograficzny (t.IX zesz.1 z 1960) podaje 2 września 1798, z kolei niemiecka Wikipedia podaje datę 15 września 1798; błędny rok 1806 u Orgelbranda może wynikać z błędnej interpretacji faktu, że w tymże roku, 26 marca, zlicytowana została księgarnia Michaela Grölla