Warszawa

Z Wikipedii

Współrzędne: 52°13'56.28" N 021°00'30.36" E

Warszawa
Herb Warszawy Flaga Warszawy
Dewiza: Semper invicta (Zawsze niezwyciężona)
Województwo	mazowieckie
Założono	XIII wiek
Prawa miejskie	ok. 1300
Prezydent miasta	Hanna Gronkiewicz-Waltz
Powierzchnia	517,90 km²
Położenie	52° 13'56.28'' N 21° 00'30.36'' E
Wysokość	78 - 115 m n.p.m.
Liczba mieszkańców (2006)  - liczba ludności  - gęstość  - aglomeracja	1 700 536 3284 os./km² 2 870 000
Strefa numeracyjna (do 2005)	+ (48) 022
Kod pocztowy	od 00-xxx do 05-xxx
Tablice rejestracyjne	WA, WB, WD, WE, WF, WH, WI, WJ, WK, WN, WT, WU, WW, WX, WY
Położenie na mapie Polski Warszawa
Strona internetowa miasta

Warszawa (nazwa formalna: miasto stołeczne Warszawa) to miasto w centralnej Polsce, na Mazowszu; od 1596 stolica Polski. Ważny ośrodek naukowy, kulturalny, polityczny oraz gospodarczy. Największe pod względem liczby ludności (1 700 536 mieszkańców w czerwcu 2006 ^[1]) i powierzchni (517,90 km²) miasto w Polsce. W Warszawie mieszczą się siedziby parlamentu (Sejmu i Senatu), Prezydenta RP, Rady Ministrów i innych władz centralnych. Warszawa jest także stolicą województwa mazowieckiego.

Spis treści 1 Geografia 1.1 Położenie 1.2 Klimat 1.3 Podział administracyjny 1.4 Miasta podwarszawskie (tzw. tereny podmiejskie) 2 Nazwa miasta 3 Historia 3.1 Najważniejsze wydarzenia historyczne 4 Gospodarka 4.1 Firmy 4.2 Handel 4.2.1 Hipermarkety ogólne 4.2.2 Hipermarkety budowlano-techniczne 4.3 Przemysł 4.4 Instytucje 5 Edukacja 5.1 Zobacz też 6 Komunikacja 6.1 Tranzyt 6.2 Mosty 6.3 Lotniska 6.4 Komunikacja miejska 6.4.1 Tramwaje Warszawskie 6.4.2 Metro Warszawskie 6.4.3 Szybka Kolej Miejska 6.4.4 Autobusy 6.4.5 Trolejbusy 6.5 Kolej 6.6 Warszawska Kolej Dojazdowa 7 Kultura 7.1 Teatr 7.2 Muzyka 7.3 Muzea i galerie 8 Sport 9 Ważniejsze miejsca i zabytki 10 Najwyższe budynki 11 Polityka 11.1 Samorząd 11.2 Prezydent 11.3 Rada Miasta 12 Miasta partnerskie 13 Ciekawostki 13.1 Warszawskie rekordy 14 Zobacz też 15 Przypisy 16 Bibliografia 17 Linki zewnętrzne

[edytuj] Geografia

[edytuj] Położenie

Warszawa jest położona w środkowym biegu Wisły na Nizinie Środkowomazowieckiej (Kotlina Warszawska) na średniej wysokości 100 m n.p.m. Lewobrzeżna część miasta jest w większości położona na Skarpie Wiślanej. Na obszarze miasta znajduje się kilka wzgórz, w większości usypanych przez człowieka. Miasto rozciąga się po obu stronach Wisły, w odległości około 350 kilometrów od Karpat i Morza Bałtyckiego.

[edytuj] Klimat

Według klasyfikacji Wincentego Okołowicza Warszawa leży w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego przejściowego. Według klasyfikacji Köppena natomiast przebiega tędy granica dwóch stref klimatycznych - C (umiarkowanej) i D (borealnej).

Cechami charakterystycznymi klimatu Warszawy są dość równomierne opady o średniej wieloletniej około 493 mm/rok z maksimum w czerwcu (82 mm) i minimum w lutym (18 mm). Średnia roczna temperatura wynosi +7,8°C z maksimum w lipcu (+18,0°C) i minimum w styczniu (-3,3°C). Okres wegetacyjny wynosi około 200 dni. Warszawa jest najczęściej pod wpływem mas powietrza polarno-morskiego (około 60% dni w roku) oraz polarno-kontynentalnego (około 30% dni w roku). W Warszawie i okolicach bardzo wyraźnie zaznacza się wpływ dużej aglomeracji miejskiej na klimat (tzw. wyspa ciepła). Objawia się to poprzez wyższe średnie temperatury w centrum miasta, wyższe opady (lepsze warunki do rozwijania się równowagi chwiejnej atmosfery) oraz niższą prędkość wiatru. Z uwagi na wysoką zawartość aerozoli i zanieczyszczeń w powietrzu, zwiększa się zachmurzenie oraz pogarsza się przejrzystość powietrza, co prowadzi do zmniejszania bezpośredniego promieniowania słonecznego i zwiększenia promieniowania rozproszonego.

[edytuj] Podział administracyjny

Zobacz więcej w osobnych artykułach: Podział administracyjny Warszawy, Miejski System Informacji (Warszawa).

Podobnie jak przed wojną, Warszawa była, poczynając od 1945, miastem wydzielonym, czyli tzw. województwem miejskim; od początku lat 60. XX w. utrwalił się podział na 7 dzielnic (w randze powiatów: Mokotów, Ochota, Praga Południe, Praga Północ, Śródmieście, Wola i Żoliborz).

Po reformie administracyjnej 1975 w Warszawie — podobnie jak w Krakowie, Łodzi, Poznaniu i Wrocławiu — zachowano podział na dzielnice. Po wydarzeniach czerwcowych do dzielnicy Ochota włączono w ramach represji zbuntowany Ursus.

Od kwietnia 1994 Warszawa była związkiem komunalnym 11 gmin a wyniku reform wprowadzonych przez tzw. ustawę warszawską z 2002 roku stanowi tylko jedną gminę na prawach powiatu. Dotychczasowe gminy mają obecnie status dzielnic posiadających ograniczone kompetencje samorządowe. Ponadto granice Warszawy poszerzyły się o niezależną wcześniej gminę Wesoła tworząc w sumie 18 dzielnic. Najgęściej zaludnioną dzielnicą (stan na rok 2006) jest Śródmieście (7853 osób/km²), a najmniej gęsto - Wilanów (375 osób/km²). Średnia dla całego miasta to około 3000 osób/km²

Dzielnica miasta	Ludność	Powierzchnia
Bemowo	107 197	24,95 km²
Białołęka	76 999	74 km²
Bielany	135 307	32,3 km²
Mokotów	226 911	35,4 km²
Ochota	91 643	9,7 km²
Praga Południe	185 077	22,4 km²
Praga Północ	73 207	11,4 km²
Rembertów	22 688	19,30 km²
Śródmieście	134 306	15,6 km²
Targówek	122 872	24,37 km²
Ursus	47 285	9,35 km²
Ursynów	143 935	44,6 km²
Wawer	66 094	79,71 km²
Wesoła	20 749	22,6 km²
Wilanów	15 188	36,73 km²
Włochy	39 778	28,63 km²
Wola	142 025	19,26 km²
Żoliborz	49 275	8,5 km²
Razem	1 700 536	517,90 km²

[edytuj] Miasta podwarszawskie (tzw. tereny podmiejskie)

Zobacz więcej w osobnym artykule: Obszar Metropolitalny Warszawy.

[edytuj] Nazwa miasta

Nazwa pojawia się w XIV wiecznych zapiskach jako Warseuiensis (1321), Varschewia (1342) i XV wieku jako Warschouia (1482). Średniowieczna nazwa brzmiała Warszewa, Warszowa. Pochodzi ona od formy dzierżawczej imienia Warsz (skróconej formy popularnego wówczas imienia Warcisław, Wrocisław). Zmiana nazwy na Warszawa wynikła z mazowieckiej wymowy dialektycznej. Do końca XV wieku samogłoska -a- przechodziła w -e- po spółgłoskach miękkich (-sz- była w tamtym okresie spółgłoską miękką). W XV wieku formy z wtórnym -e- zaczęły być postrzegane jako gwarowe. Dlatego też zastępowano -e- przez -a-. Taka zmiana nie była uzasadniona etymologicznie, więc takie formy nazywa się hiperpoprawnymi (np. siadlisko, królawski). Tak też nastąpiła zmiana nazwy z Warszewa na Warszawa, która upowszechniła się w XVI wieku.^[2] Legendarna etymologia wywodzi nazwę od imion rybaka Warsa i jego żony Sawy.

Nazwa Warszawy w innych językach:

afr. Warskou	alb. Varshava	ang. Warsaw	arab. وارسو	bask. Barsobia	biał. Варшава	bułg. Варшава	chiń. 华沙	czes. Varšava	duń. Warszawa
esp. Varsovio	est. Varssavi	fin. Varsova	fran. Varsovie	grec. Βαρσοβία	gruz. ვარშავა	hebr. ורשה	hiszp. Varsovia	isl. Varsjá	ind. Warsawa
jap. ワルシャワ	jid. ווארשע	kaszb. Wôrszôwô	kor. 바르샤바	litew. Varšuva	łac. Varsovia	niem. Warschau	nider. Warschau	norw. Warszawa	port. Varsóvia	ros. Варшава
rum. Varşovia	serb. Варшава	serbchor. Varšava	słow. Varšava	szw. Warszawa	tajsk. วอร์ซอ	tet. Varsóvia	turec. Varşova	ukr. Варшава	węg. Varsó	włos. Varsavia

[edytuj] Historia

Zobacz więcej w osobnym artykule: Historia Warszawy.

[edytuj] Najważniejsze wydarzenia historyczne

Warszawa przechodziła w swej historii różne momenty dramatyczne, w niektórych okresach miasto podupadało. Było wielokrotnie niszczone, rabowane przez najeźdźców, ponosiło dotkliwe straty materialne i ludzkie. Jednak zawsze się odradzało.

Najważniejsze momenty historyczne to:

• przeniesienie stolicy do Warszawy 1596
• potop szwedzki
• insurekcja warszawska i porażka insurekcji kościuszkowskiej
• upadek powstania listopadowego i styczniowego
• I wojna światowa
• bitwa warszawska - Cud nad Wisłą 1920
• II wojna światowa: oblężenie Warszawy 1939, powstanie w getcie warszawskim 1943 i powstanie warszawskie 1944
• odbudowa ze zniszczeń po II wojnie światowej

[edytuj] Gospodarka

[edytuj] Firmy

Warszawa, a w szczególności warszawskie Śródmieście, należy do najważniejszych centrów biznesu w Europie Środkowej. W 2003 zarejestrowanych było 268.307 firm, a inwestorzy zagraniczni inwestowali w mieście ponad 650 milionów Euro rocznie. Dzięki korzystnym warunkom inwestycyjnym Warszawa wytwarza ponad 15% polskiego PKB.

Samo miasto w 2006 uzyskało 8 030 000 złotych dochodu. W lutym 2007r. poziom bezrobocia utrzymuje się na poziomie 4.5%.

[edytuj] Handel

Warszawa jest drugim największym po Górnośląskim Okręgu Przemysłowym ośrodkiem miejsko-przemysłowym w kraju. Ze względu na wielkość rynku konsumpcyjnego, Warszawa stanowi ważne w skali kraju centrum handlowe. W mieście znajdują się kilka bardzo dużych centrów handlowych oraz kilkanaście mniejszych. Do największych centrów handlowo-rozrywkowych należą: Arkadia, Blue City, Galeria Mokotów , Promenada , Sadyba Best Mall oraz Złote Tarasy.

[edytuj] Hipermarkety ogólne

• Carrefour - 5 obiektów
• Tesco - 5
• Real - 6
• E.Leclerc - 3
• Auchan - 3
• Makro Cash and Carry - 3
• Selgros Cash and Carry - 2

[edytuj] Hipermarkety budowlano-techniczne

• Leroy Merlin - 3
• OBI - 3
• Praktiker - 3
• Castorama - 2
• IKEA - 2

[edytuj] Przemysł

Po II wojnie światowej, władze komunistyczne zdecydowały o odbudowie Warszawy jako ważnego centrum przemysłu ciężkiego. W mieście otwarto kilkadziesiąt wielkich fabryk, z których do najważniejszych należały Huta Warszawa, ZPC Ursus oraz Fabryka Samochodów Osobowych (FSO).

[edytuj] Instytucje

W Warszawie jako stolicy i największym mieście Polski mieszczą się główne siedziby ministerstw, wielu urzędów centralnych oraz ogólnopolskich i regionalnych instytucji, takich jak:

• Sąd Najwyższy
• Naczelny Sąd Administracyjny
• Najwyższa Izba Kontroli
• Narodowy Bank Polski
• Giełda Papierów Wartościowych
• Główny Urząd Statystyczny
• Telewizja Polska
• Polskie Radio

a także ambasady i konsulaty.

[edytuj] Edukacja

Warszawa jest największym ośrodkiem akademickim w Polsce. Swą siedzibę mają tu cztery największe uczelnie w kraju, a także ponad 62 mniejsze. Do największych warszawskich uczelni należą:

• Uniwersytet Warszawski
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
• Politechnika Warszawska
• Wojskowa Akademia Techniczna
• Szkoła Główna Handlowa
• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego
• Akademia Medyczna
• Akademia Wychowania Fizycznego im. Józefa Piłsudskiego
• Chrześcijańska Akademia Teologiczna
• Akademia Sztuk Pięknych
• Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina

Studenci oraz uczniowie szkół wszystkich szczebli stanowią około 29,2% populacji Warszawy. Ich liczba w 2002 przekroczyła 500 000, z czego ponad 255 000 stanowią studenci szkół wyższych.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Wyższe uczelnie w Warszawie.

[edytuj] Zobacz też

• Licea ogólnokształcące w Warszawie
• Szkoły policealne w Warszawie

[edytuj] Komunikacja

Pomimo zniszczeń powstałych w wyniku II wojny światowej, powstania warszawskiego i powojennych rozbiórek już odbudowanych kamienic, jedynie kilka ciągów komunikacyjnych zostało poszerzonych i dostosowanych do dużego natężenia ruchu samochodowego. Dlatego jednym z głównych zadań miasta jest rozwój sieci transportu miejskiego, która może stać się alternatywą dla prywatnego transportu samochodowego.

[edytuj] Tranzyt

Warszawa nie posiada obwodnicy, a większość ruchu na osi wschód-zachód odbywa się przez środek miasta. Obecnie trwają prace nad dwiema takimi obwodnicami. Pierwsza z nich - Obwodnica Etapowa Warszawy - ma prowadzić ruch tranzytowy ulicami przelotowymi w odległości około 10 kilometrów od centrum. Jej elementami są dwa mosty: most im. Gen. Stefana Grota-Roweckiego i nowo oddany most Siekierkowski.

Druga z obwodnic ma prowadzić fragmentami autostrady A2 (Berlin - Moskwa) oraz dróg ekspresowych S8 (Wrocław - Suwałki) i S17 (Warszawa - Lublin). Aktualnie toczą się dyskusje na temat przebiegu planowanej autostrady. Najprawdopodobniej, mimo protestów części mieszkańców, zostanie ona poprowadzona w tunelu pod południową dzielnicą miasta - Ursynowem. Jej oddanie do użytku planowane jest na lata 2008-2010.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Główne ciągi komunikacyjne Warszawy.

[edytuj] Mosty

Przed 1944 w Warszawie były cztery mosty, które zostały wysadzone przez wycofujących się Niemców. Po wojnie mosty systematycznie odbudowywano i budowano kolejne, tak że w chwili obecnej jest w mieście osiem przepraw mostowych. Według oficjalnych planów miasta, przewiduje się budowę sześciu kolejnych mostów.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Warszawskie mosty.

[edytuj] Lotniska

Warszawa posiada międzynarodowy port lotniczy Warszawa-Okęcie, zlokalizowany zaledwie 10 km od ścisłego centrum miasta. Znajduje się on w dzielnicy Włochy na osiedlu Okęcie. Obsługuje on ponad 7 milionów pasażerów rocznie oraz ponad 80 połączeń krajowych i zagranicznych dziennie. Jest to obecnie największy port lotniczy w Polsce. Jego powierzchnia wynosi ok. 834 ha. Posiada 3 terminale główne(Terminal Krajowy, Terminal 1 i Terminal 2), terminal Etiuda dla tanich linii lotniczych oraz Terminal Cargo.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Port lotniczy Warszawa-Okęcie.

Aktualnie toczą się rozmowy na temat otwarcia drugiego portu lotniczego dla Warszawy. Najprawdopodobniej zostanie on przystosowany z istniejących już lotnisk wojskowych na północ lub zachód od miasta. Pod uwagę bierze się rozbudowę lotniska Modlin.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Drugie lotnisko dla Warszawy.

Istnieje także aktywnie używane lotnisko Warszawa-Babice (znane wśród warszawiaków jako lotnisko na Bemowie). Korzysta z niego Aeroklub Warszawski, Lotnicze Pogotowie Ratunkowe, a także wielu właścicieli mniejszych samolotów i śmigłowców prywatnych lotnictwa ogólnego (ang.: general aviation).

[edytuj] Komunikacja miejska

System komunikacji miejskiej w Warszawie składa się z linii autobusowych, tramwajowych, metra oraz Szybkiej Kolei Miejskiej o całkowitej długości ponad 1000 km. Wszystkie linie koordynowane są przez Zarząd Transportu Miejskiego. Do przejazdów środkami komunikacji miejskiej uprawniają bilety z paskiem magnetycznym i Warszawska Karta Miejska. Linie podmiejskie w większości zarządzane są przez firmy prywatne.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie.

[edytuj] Tramwaje Warszawskie

Pierwszą linię tramwajową otwarto w Warszawie 11 grudnia 1866. 26 marca 1908 wszystkie linie tramwajów konnych zostały zelektryfikowane. W okresie międzywojennym tramwaje znacjonalizowano i wybudowano wiele nowych linii, które jednak uległy zniszczeniu w latach II wojny światowej. Po wojnie część z nich odbudowano, jednak większość uległa likwidacji.

Obecnie spółka Tramwaje Warszawskie posiada 859 wagonów i około 470 kilometrów torów. Po Warszawie jeździ na stałe 29 linii, z czego jedna nocna (chwilowo zawieszona). Dodatkowe linie działają w okresie ważnych świąt (jak na przykład linie cmentarne w okresie Wszystkich Świętych).

Większość warszawskich linii tramwajowych jest dwutorowa, ale istnieje jedna jednotorowa (z mijankami). Zbudowana w okresie międzywojennym łączy osiedlowe Boernerowo z centrum miasta.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Tramwaje Warszawskie.

[edytuj] Metro Warszawskie

Metro Warszawskie jest budowane od 15 kwietnia 1983 r. i otwarte 7 kwietnia 1995 r. Wciąż składa się tylko z jednej linii metra, o przebiegu północ - południe, po lewej stronie Wisły i o długości 19 km, z 17 stacjami. Jest obsługiwane przez 60 starszych wagonów produkcji rosyjskiej z serii 81 oraz 108 wagonów METROPOLIS firmy ALSTOM.

W 2008-2009 zarząd metra zakłada dokończenie budowy I linii metra (6 stacji, w tym 4 aktualnie w budowie) i rozpoczęcie budowy II linii, której odcinek centralny ma powstać w latach 2008-2012. Czas przejazdu I linii wynosi ok. 28 minut. Z warszawskiego metra korzysta dziennie ponad 350 000 pasażerów.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Metro Warszawskie.

[edytuj] Szybka Kolej Miejska

Szybka Kolej Miejska to naziemna sieć szybkiej kolei miejskiej łączącej centrum Warszawy z jej obrzeżami oraz przedmieściami. Ma być uzupełnieniem metra i alternatywą dla autobusów podmiejskich. Kolej ta ma powstać na już istniejących torach należących do PKP Polskich Linii Kolejowych. Pierwsza linia ruszyła w 2005 r.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Warszawska Szybka Kolej Miejska.

[edytuj] Autobusy

Warszawa ma około 2603 kilometrów linii autobusowych, po których kursuje 1659 autobusów. Głównym węzłem komunikacyjnym jest przystanek Dworzec Centralny, który jest też głównym punktem przesiadkowym miasta. ZTM prowadzi obecnie 176 linii autobusowych, z czego 14 kursuje między północą a godziną 5 rano. Dodatkowe linie otwierane są z okazji świąt, np. linie cmentarne w okresie Wszystkich Świętych).

Zobacz więcej w osobnym artykule: Autobusy miejskie w Warszawie.

[edytuj] Trolejbusy

Ostatnia Warszawska linia trolejbusowa (linia 51) z Dworca Południowego (obecnie stacja metra "Wilanowska") do Piaseczna, została skasowana w 1995 r.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Trolejbusy w Warszawie.

[edytuj] Kolej

Pierwszą linię kolejową w Warszawie otwarto 1849 (Kolej warszawsko-wiedeńska). Dziś Warszawa jest jednym z najważniejszych węzłów komunikacji kolejowej w Polsce.

Najważniejsze dworce w Warszawie to:

• Warszawa Centralna
• Warszawa Gdańska
• Warszawa Śródmieście
• Warszawa Wileńska
• Warszawa Wschodnia
• Warszawa Zachodnia

oraz kilkadziesiąt mniejszych stacji i przystanków osobowych.

Linia łącząca trzy najważniejsze dworce (Warszawa Centralna, Wschodnia i Zachodnia; tzw. linia średnicowa) prowadzi przez tzw. tunel średnicowy oraz most średnicowy na Wiśle. Od lat 60. XX wieku istnieją plany przekształcenia tej linii w dodatkową linię metra.

Zobacz więcej w osobnych artykułach: Kolej średnicowa w Warszawie, Kolej obwodowa w Warszawie.

[edytuj] Warszawska Kolej Dojazdowa

Na terenie aglomeracji warszawskiej na trasie Warszawa Śródmieście - Podkowa Leśna - Grodzisk Mazowiecki z odgałęzieniem Podkowa Leśna - Milanówek, od 1925 r. kursuje Warszawska Kolej Dojazdowa (WKD) wykonująca przewozy pasażerskie.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Warszawska Kolej Dojazdowa.

[edytuj] Kultura

[edytuj] Teatr

W Warszawie znajduje się około 30 większych stałych teatrów. Wśród nich najważniejsze są Teatr Narodowy (założony w 1765) oraz Teatr Wielki w Warszawie (założony w 1778). Szczególne uznanie zdobył TR Warszawa (dawniej Teatr Rozmaitości), który jest organizatorem eksperymentalnych przedstawień w scenerii miasta w ramach projektu Teren Warszawa.

W ostatnich latach miasto przyciąga także wielu artystów spoza głównych prądów w sztuce teatralnej. Ich działalność skupia się głównie wokół lokalnych domów kultury oraz prywatnych klubów. Latem teatry w Warszawie są w większości zamknięte, w tym czasie odbywa się za to Konkurs Teatrów Ogródkowych.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Teatry w Warszawie.

[edytuj] Muzyka

W Warszawie mieści się Filharmonia Narodowa.

W mieście brak odpowiedniej hali koncertowej, stąd duże koncerty muzyczne urządza się głównie w Sali Kongresowej. Odbywały się także w hali Torwar (Tokio Hotel , Iron Maiden, Pat Metheny), na stadionach Gwardii (Tina Turner, Sting, Roger Waters, Joe Cocker, Metallica, Aerosmith) i Legii (Deep Purple, Guns n' Roses), na służewieckim torze wyścigów konnych (U2, Depeche Mode) czy na lotnisku na Bemowie (Michael Jackson), a mniejsze w teatrach np. w Teatrze Muzycznym Roma (King Crimson, Suzanne Vega, Jaromir Nohavica).

[edytuj] Muzea i galerie

W Warszawie mieści się wiele muzeów i galerii sztuki, tak państwowych, jak i prywatnych. Największe galerie to: Zachęta i Centrum Sztuki Współczesnej w Zamku Ujazdowskim, zaś największe warszawskie muzea to Muzeum Narodowe oraz jego filie: na Zamku Królewskim oraz w pałacu wilanowskim.

Od 31 lipca 2004 otwarte jest Muzeum Powstania Warszawskiego. W 2008 na Muranowie ma powstać Muzeum Historii Żydów Polskich.

Zobacz więcej w osobnych artykułach: Muzea w Warszawie, Galerie w Warszawie.

[edytuj] Sport

Warszawa posiada jeden pierwszoligowy klub piłkarski oraz kilka mniejszych klubów sportowych. Najważniejszymi z nich są Legia Warszawa oraz Polonia Warszawa.

Poniższa lista przedstawia najważniejsze warszawskie kluby sportowe oraz dyscypliny, w jakich odnoszą największe sukcesy:

• Polonia Warszawa - piłka nożna (II liga), koszykówka, szachy, lekkoatletyka
• Legia Warszawa - piłka nożna (I liga), koszykówka, hokej na lodzie, szermierka, siatkówka, lekkoatletyka, tenis ziemny
• Warszawianka - piłka ręczna, pływanie, tenis ziemny
• Gwardia Warszawa - piłka nożna (IV liga), boks
• AZS AWF Warszawa - piłka ręczna
• AZS Politechnika Warszawa - siatkówka
• MKS MDK Warszawa - siatkówka, szachy
• WKM Warszawa - żużel
• MOS Wola Warszawa - siatkówka
• Warsaw Eagles - futbol amerykański
• Skra Warszawa
• Ursus Warszawa- piłka nożna
• Drukarz Warszawa- piłka nożna(IV liga)
• MKS Varsovia Warszawa - piłka nożna i tenis
• RKS Marymont Warszawa - łyżwiarstwo figurowe
• MUKS Euro6 Warszawa - łyżwiarstwo figurowe
• GKP Targówek - piłka nożna

Warszawa posiada także tor wyścigów konnych Służewiec, kilka krytych lodowisk, tor łyżwiarski Stegny, kilkadziesiąt całorocznych basenów, kortów tenisowych oraz kilkaset mniejszych i większych hal sportowych. Jedyny duży stadion w Warszawie (Stadion Dziesięciolecia) obecnie wykorzystywany jest jako targowisko.

[edytuj] Ważniejsze miejsca i zabytki

Zobacz więcej w osobnym artykule: Zabytki Warszawy.

[edytuj] Najwyższe budynki

Wysokości całkowite:

• Pałac Kultury i Nauki, rok oddania do użytku 1955, 42 piętra, 231 m wysokości
• Warsaw Trade Tower, 1999, 43, 208 m (WTT)
• Rondo 1, 2006, 43, 192 m (R1)
• Hotel Marriott, 1989, 40, 170 m, inne nazwy: Centrum LIM, LOT Tower
• Warsaw Financial Center, 1998, 32, 165 m (WFC)
• Hotel InterContinental Warszawa, 2004, 48, 164 m (IC)
• Oxford Tower, 1979, 42, 150 m, wcześniejsze nazwy: Intraco II, Elektrim
• TP S.A. Tower, 2001, 30, 128 m
• Hotel Westin, 2003, 22, 120 m
• ORCO Tower, 1996, 26, 115 m, wcześniejsza nazwa: FIM Tower

Zobacz więcej w osobnym artykule: Warszawskie wieżowce.

[edytuj] Polityka

[edytuj] Samorząd

Wraz z transformacją ustroju w kraju odradza się warszawski samorząd. Po wielu publicznych dyskusjach 18 maja 1990 Sejm uchwalił ustawę o ustroju Warszawy. 27 maja w demokratycznych wyborach samorządowych mieszkańcy Warszawy wybrali swoich przedstawicieli do siedmiu gmin-dzielnic. Na prezydenta Rada m.st. Warszawy wybrała urbanistę Stanisława Wyganowskiego, który pełnił już tę funkcję od 27 stycznia 1990 na mocy decyzji premiera Tadeusza Mazowieckiego. Warszawa po 56-letniej przerwie uzyskała szansę rozwoju zgodnego z wolą swoich mieszkańców. Po raz kolejny Warszawa stała się tematem obrad Sejmu, który 25 marca 1994 uchwalił ustawę o ustroju miasta stołecznego wprowadzającą w stolicy podział na 11 niezależnych gmin. Pomimo ciągłych zmian legislacyjnych Warszawa przeżyła gwałtowny wzrost gospodarczo-inwestycyjny. W kwietniu 1995 zostało uruchomione Metro Warszawskie. Powstały nowe obiekty biurowe, centra handlowe, osiedla mieszkaniowe. Miasto stało się najbardziej atrakcyjnym, w tej części Europy, miejscem inwestowania światowych kapitałów.

Po kolejnej nowelizacji tzw. ustawy warszawskiej, Warszawa w 2002 stała się jednolitą gminą na prawach powiatu, która jest częścią województwa mazowieckiego składającą się z 18 jednostek pomocniczych, tj. dzielnic. Pierwszym prezydentem Warszawy wybranym w wyborach powszechnych i pełniącym tę funkcję w nowym ustroju miasta został Lech Kaczyński.

[edytuj] Prezydent

Prezydent m. st. Warszawy jest wybierany bezpośrednio przez mieszkańców stolicy na podstawie ustawy z dnia 20 czerwca 2002 (Dz.U.02.113.984), jednak jego zastępcy nie pochodzą z wyboru. Do prerogatyw prezydenta należą m.in. zarządzanie własnością miejską oraz nadzorowanie pracy wszystkich podległych mu samorządów dzielnicowych - zakres obowiązków określa tzw. Ustawa warszawska z 15 marca 2002 (Dz.U.02.41.361).

• Prezydent Warszawy od 2 grudnia 2006
  • Hanna Gronkiewicz-Waltz, PO

• Zastępcy Prezydenta od 5 grudnia 2006
  • Jacek Wojciechowicz
  • Jerzy Miller
  • Andrzej Jakubiak
  • Włodzimierz Paszyński

[edytuj] Rada Miasta

Ustawa warszawska zniosła poprzednio istniejące gminy i ustanowiła w Warszawie jeden organizm miejski na prawach powiatu miejskiego, zarządzanego przez Radę Miasta.

W jednoizbowej Radzie Miasta Warszawy zasiada 60 rajców. Wybierani są w wyborach bezpośrednich i proporcjonalnych co cztery lata. Podobnie jak większość innych organów samorządu, Rada Miasta dzieli się na komisje, których zadaniem jest nadzór nad poszczególnymi dziedzinami życia. Obecnie Przewodniczącym Rady Miasta Stołecznego Warszawy jest Lech Jaworski.

Decyzje Rady podejmowane są zwykłą większością głosów, a następnie przesyłane prezydentowi do akceptacji. Jeśli prezydent zawetuje uchwałę, Rada Miasta ma 30 dni na rozpatrzenie veta oraz przyjęcie poprawek większością 2/3 głosów.

Każda z 18 dzielnic Warszawy posiada własną Radę dzielnicy. Pełnią one funkcje doradcze oraz zarządzają szkołami i własnością miejską na podległym im obszarze. Na czele Rady stoi Przewodniczący, ponadto wybiera ona burmistrza spośród kandydatów przedstawionych przez prezydenta.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Radni Warszawy.

[edytuj] Miasta partnerskie

- Astana (2002) - Berlin (1991) - Budapeszt (2005) - Chicago (1995) - Düsseldorf (1989) - Grozny (1997) - Haga (1991) - Hamamatsu (1990) - Hanoi (2000)

- Harbin (1993) - Île-de-France (1990) - Kijów (1994) - Moskwa (1993) - Oslo (2006) - Rio de Janeiro (1997) - Ryga (2002) - Saint-Étienne (1995)

- Sankt Petersburg (1997) - Seoul (1996) - Stambuł (1991) - Tajpej (1995) - Tel Aviv (1992) - Toronto (1990) - Wiedeń (2001) - Wilno (1998)

[edytuj] Ciekawostki

• Jeden z utworów Davida Bowiego pochodzący z płyty Low zatytułowany jest "Warszawa".
• Istnieje duński zespół rockowy o nazwie Red Warszawa.
• W Stanach Zjednoczonych jest aż dziesięć miejscowości o nazwie "Warsaw".
• Pierwsza nazwa post punkowego zespołu Joy Division brzmiała "Warsaw".
• 30 września 2006 roku w Warszawie odbył się finał Miss World 2006.
• Warszawa jest jednym z kandydatów do organizacji muzycznych nagród MTV w 2007 roku.

[edytuj] Warszawskie rekordy

• najdłuższa ulica - Puławska (10 km)
• najdłuższa trasa komunikacyjna - trasa W-Z (10 km)
• najdłuższy tunel drogowy w Polsce - Tunel Wisłostrady
• najdłuższy dom mieszkalny - przy ulicy Kijowskiej 11 (508 m)
• najwyższa budowla - Pałac Kultury i Nauki (234 m)
• najdłuższe schody - prowadzące na Kopiec Powstania Warszawskiego (400 stopni i 40 podestów)

[edytuj] Zobacz też

• Warszawa jako garnizon wojskowy
• Prezydenci Warszawy, znani warszawiacy
• Rezerwaty przyrody w Warszawie, tereny zielone w Warszawie
• Gwara warszawska
• Warszawska Straż Ogniowa
• Kina w Warszawie, Ważniejsze filmy, których akcja dzieje się w Warszawie
• Synagogi Warszawy
• KL Warschau
• Plan Pabsta

[edytuj] Przypisy

[edytuj] Bibliografia

• Dokumentacja Bibliograficzna do Historii Europy Środkowo-Wschodniej (Herder-Institut)[1]

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Miasto Stołeczne - oficjalny serwis stolicy Polski
• Oficjalny portal turystyczny (Stołeczne Biuro Informacji i Promocji Turystycznej)
• WarszaWikia
• Tematyczne panoramy Warszawy
• Warszawski portal miejski

Mapy:

• Interaktywny plan miasta
• Ortofotomapa Warszawy
• Mapy Warszawy w Google Maps
• Komunikacyjna Mapa Warszawy
• Archiwalne plany Warszawy i sieci komunikacji miejskiej

Portal:Warszawa Wikiprojekt:Warszawa Kategoria:Warszawa