Morawa (rzeka na Morawach)
Z Wikipedii
Morawa (cz. i sł. Morava, niem. March) – rzeka na Morawach, we wschodniej Austrii i na zachodniej Słowacji, dopływ Dunaju. Długość – 352 km, w tym 242 km w Republice Czeskiej, 40 km jako granica czesko-słowacka i 70 km jako granica słowacko-austriacka. Powierzchnia zlewni – 26 658 km², w tym:
- w Czechach – 22 393 km² – 84%
- na Słowacji – 2283 km² – 8,6%
- w Austrii – 1982 km² – 7,4%
Średni roczny przepływ mierzony u ujścia – 109 m³/s.
ŹródÅ‚a Morawy znajdujÄ… siÄ™ na poÅ‚udniowych stokach szczytu Åšnieżnik (cz. Králický SněžnÃk) – kulminacji Masywu Åšnieżnika na granicy polskiej ziemi kÅ‚odzkiej i czeskiego ÅšlÄ…ska Opawskiego, na wysokoÅ›ci ok. 1380 m n.p.m. W poczÄ…tkowym biegu Morawa pÅ‚ynie na poÅ‚udnie szerokÄ… kotlinÄ… miÄ™dzy MiÄ™dzygórzem Czeskomorawskim a Jesionikami. Przed miastem Litovel zmienia kierunek na poÅ‚udniowo-wschodni, a przed OÅ‚omuÅ„cem znów na poÅ‚udniowy.
W okolicach OÅ‚omuÅ„ca Morawa traci charakter rzeki górskiej – zaczyna pÅ‚ynąć szerokÄ… kotlinÄ…, która nosi nazwÄ™ Obniżenia Górnomorawskiego i rozdziela WyżynÄ™ DrahaÅ„skÄ… od Gór OdrzaÅ„skich. Poniżej OÅ‚omuÅ„ca Morawa jest częściowo uregulowana. KoÅ‚o wsi Troubky przyjmuje swój pierwszy wiÄ™kszy dopÅ‚yw – BeczwÄ™, po czym przepÅ‚ywa przez miasto KroměřÞ. W tej okolicy rzeka zaczyna zataczać wielki, Å‚agodny Å‚uk na wschód, którego miejsce najbardziej wysuniÄ™te na wschód znajduje siÄ™ koÅ‚o wsi Napajedla. WewnÄ…trz tego Å‚uku znajduje siÄ™ masyw górski ChÅ™iby, który dolina Morawy oddziela od Gór HostyÅ„skich, od Gór Wizowickich i od poÅ‚udniowej części BiaÅ‚ych Karpat. Na tym odcinku dolinÄ™ tÄ™ nazywa siÄ™ już Obniżeniem Dolnomorawskim. Morawa przepÅ‚ywa przez miasto Uherské HradiÅ¡tÄ›, po czym koÅ‚o wsi Rohatec zaczyna niÄ… biec granica Republiki Czeskiej i SÅ‚owacji. NastÄ™pnie rzeka przepÅ‚ywa przez miasto Hodonin i wypÅ‚ywa na NizinÄ™ ZahorskÄ….
W dolnym biegu Morawa jest rzekÄ… typowo nizinnÄ…, z maÅ‚ym spadkiem (0,18%) i maÅ‚Ä… prÄ™dkoÅ›ciÄ… wody (0,6 m/s), pÅ‚ynie meandrujÄ…c. Na poÅ‚udnie od wsi Lanžhot Morawa przyjmuje swój najwiÄ™kszy dopÅ‚yw – DyjÄ™. Od tego miejsca Morawa stanowi granicÄ™ sÅ‚owacko-austriackÄ…. NastÄ™pnie zatacza lekki Å‚uk na zachód, po czym wraca do kierunku poÅ‚udniowego. Na tym odcinku Morawa stanowi wschodniÄ… granicÄ™ nizinnej krainy zwanej "Morawskie Pole" (niem. Marchfeld) w północno-wschodniej Dolnej Austrii. Morawa wpada do Dunaju na jego 1880 kilometrze, w miejscowoÅ›ci DevÃn, niedaleko BratysÅ‚awy. UjÅ›cie Morawy znajduje siÄ™ na wysokoÅ›ci 136 m n.p.m. Na odcinku ujÅ›ciowym Morawa tworzy Å›ródlÄ…dowÄ… deltÄ™, rokrocznie zalewanÄ… powodziami, stanowiÄ…cÄ… ostojÄ™ unikalnych i zagrożonych gatunków roÅ›lin i zwierzÄ…t.
Morawa jest największą i główną rzeką Moraw, które niemal w całości leżą w jej zlewisku, oraz jednym z największych dopływów Dunaju. Na terenie jej dorzecza mieszka 2,9 mln ludzi. Wody Morawy są wykorzystywane gospodarczo, głównie do zaopatrzenia w wodę ludności i upraw oraz do produkcji prądu. Po wielkiej powodzi w 1997 wzrosło znaczenie zbiorników wodnych jako instrumentu ochrony przeciwpowodziowej. W basenie Morawy istnieją 34 sztuczne zbiorniki wodne o łącznej maksymalnej pojemności 659 106 m³. Spośród nich 20, o łącznej maksymalnej pojemności 520 106 m³, znajduje się na Dyi i jej dopływach.
Dolina Morawy stanowi korytarz komunikacyjny łączący Ołomuniec z północą i południem Moraw. Niemal całą jej długością biegnie linia kolejowa, której na odcinku od okolic miasta Zábřeh aż do ujścia towarzyszy droga krajowa.
[edytuj] Linki zewnętrzne
Większe dopływy Dunaju |
Iller | Wörnitz | Lech | Paar | Abens | Altmühl | Naab | Regen | Große Laaber | Izara | Vils | Inn | Traun | Aniza | Ybbs | Morawa | Litawa | Raba | Wag | Hron | Ipeľ | Sió | Drawa | Vuka | Cisa | Sawa | Temesz | Wielka Morawa | Mlava | Karasz | Nera | Pek | Timok | Åom | Jiu | Ogosta | Iskyr | Wit | Aluta | Osym | Jantra | Vedea | Rusenski Åom | Ardżesz | JaÅ‚omica | Seret | Prut |