Nowik (krążownik)
Z Wikipedii
Nowik (Новик) - rosyjski krążownik, jeden z najsłynniejszych okrętów carskiej floty rosyjskiej.
Był to mały krążownik pancernopokładowy (według klasyfikacji rosyjskiej, krążownik II rangi) - stosunkowo niewielki, lecz za to szybki; jeden z pierwowzorów małych krążowników "zwiadowczych" ("skautów"). Zbudowany przez niemiecką stocznię Schichau w Gdańsku (mechanizmy zbudowane przez oddział Schichau w Elblągu). Budowę rozpoczęto faktycznie w 1899, a oficjalnie 29 lutego 1900. Wodowany 2 sierpnia 1900, wszedł do służby we flocie rosyjskiej 3 maja 1901, oficjalnie klasyfikowany jako krążownik II rangi (daty w kalendarzu juliańskim).
Po próbach odbiorczych "Nowik" przypłynął do Rosji na przełomie maja i czerwca 1902. We wrześniu tego samego roku został wysłany na Daleki Wschód, w skład Eskadry Oceanu Spokojnego. W grudniu dowództwo okrętu objął komandor por. N. Essen. Do swojej nowej bazy Port Artur "Nowik" dotarł w kwietniu 1903.
Podczas pierwszej fazy wojny japońsko-rosyjskiej, począwszy od japońskiego ataku 9 lutego 1904, "Nowik" aktywnie uczestniczył w walkach z japońską flotą wokół Port Artur. 10 sierpnia 1904 uczestniczył w bitwie na Morzu Żółtym, gdzie został lekko uszkodzony (3 trafienia, 2 zabitych, 1 ranny). Jako jedynemu z okrętów rosyjskich udało mu się jednak przerwać blokadę japońską. Dowódca "Nowika", Maksimilian Schultz zdecydował się na próbę przebicia się do Władywostoku. Obrał on kurs naokoło Wysp Japońskich, lecz 20 sierpnia został przechwycony przez japońskie krążowniki pancernopokładowe "Tsushima" i "Chitose" w okolicy portu Korsakow na Sachalinie. Uszkodzony w walce, musiał zawrócić do portu Korsakow, gdzie został zatopiony przez załogę. W toku boju doznał 5 trafień (w tym 3 podwodnych), zginęło 2 marynarzy i raniono 17. Okręt został następnie podniesiony i naprawiony przez Japończyków oraz wcielony do służby pod nazwą "Suzuya". 1 kwietnia 1913 został wycofany, po czym złomowany.
Od 2 maja 1901 na "Nowiku" służył Kazimierz Porębski, początkowo jako oficer torpedowo-minowy, a od 17 kwietnia 1904 do zniszczenia okrętu jako starszy oficer (zastępca dowódcy). Odznaczył się podczas walk okrętu z Japończykami i został uhonorowany przez cara m.in. złotą szablą "za dzielność".
[edytuj] Dane techniczne:
- wyporność:
- normalna 3080 t,
- pełna - 3180 t
- wymiary: długość/ szerokość / zanurzenie: 111 / 12,2 / 4,7 m
- siłownia: 3 pionowe maszyny parowe potrójnego rozprężania o mocy 17 800 KM, 12 kotłów parowych, opalanych węglem, 3 śruby napędowe
- zapas paliwa: 400-510 t węgla
- prędkość maksymalna: 25 węzłów
- zasięg: 2900 Mm przy prędkości 10 w (inne dane: 3500 Mm/10 w)
- załoga: 328 ludzi
Uzbrojenie:
- 6 dział kalibru 120 mm Canet model 1891 (w stanowiskach na burtach, dziobie i rufie)
- długość lufy L/45 kalibrów, masa pocisku 20,4 kg, donośność 9630 m
- 6 dział 47 mm Hotchkiss model 1896 L/43
- 2 km 7,62 mm Maxim
- 2 działa 37 mm na kutrach parowych
- 5 stałych nadwodnych wyrzutni torpedowych kaliber 381 mm (1 na rufie, po 2 na burtach)
- + 2 działa 64 mm Baranowskiego dla oddziałów desantowych
Opancerzenie: (stal niklowana)
- pokład pancerny grubości 30 - 51 mm.
- wieża dowodzenia - 30 mm
- maski dział - 25 mm
Nazwę "Nowik" nosiły także rosyjskie:
- korweta 11-działowa z 1856 roku (rozbita na skałach w 1863)
- "Nowik" - niszczyciel z okresu I wojny światowej, zatopiony w 1941 na minach (nosił wtedy nazwę "Jakow Swierdłow")
