Odkrycia geograficzne XIX i pierwszej połowy XX wieku
Z Wikipedii
Niemal dokładnie na przełomie wieków XVIII i XIX nastąpiły zmiany, które otworzyły nową epokę w historii odkryć geograficznych. Rewolucja przemysłowa dała badaczom nowe środki transportu. Statek parowy i kolej, a w końcu samochód i samolot, pozwoliły na szybkie i bezpieczne poruszanie się po lądach i morzach. Nowe generacje broni, nowy typ odzieży, postęp medycyny zapewniły badaczom większe bezpieczeństwo. Powstały nowe instrumenty. Wynaleziono teodolit, uniwersalny instrument do pomiarów geodezyjnych. Powstały doskonalsze i niezawodne instrumenty do pomiarów atmosferycznych i geologicznych, pozwoliły na badanie klimatu i poszukiwanie minerałów. Fotografia, a później kamera filmowa, zastąpiła mozolny rysunek odręczny. Pojawił się też nowy typ podróżnika - badacza o wykształceniu przyrodniczym (w dziedzinie "historii naturalnej"). Człowieka przygotowanego profesjonalnie do obserwowania zjawisk, analizowania ich i tworzenia syntez.
Klasycznym przykładem takiego badacza był Aleksander von Humboldt (1769-1859), człowiek nie tylko doskonale przygotowany teoretycznie, lecz także obdarzony wyjątkowym darem obserwacji oraz zwięzłym i precyzyjnym stylem opisów obserwowanych fenomenów. Humboldt nie był tu wyjątkiem. Lista odkrywców jest długa i obejmuje przedstawicieli niemal wszystkich narodów. Anglicy: John Franklin, Alfred R. Walace, David Livingstone, Verney Lovett Cameron, Henry Morton Stanley. Rosjanie: Faddiej Bellingshausen, Piotr Siemonow-Tieszański, Mikołaj Przewalski, Piotr Kozłow, Władimir Obruczew. Francuzi: Dumont d'Urville, Henri Coudreau, Ludwig Leichart. Amerykanie: Robert Edwin Peary, Richard Evelyn Byrd. Skandynawowie: Nils Nordensjoeld, Fridtjof Nansen, Roald Amundsen, Sven Hedin. Nie zabrakło między nimi i Polaków - najbardziej znani to: Paweł Edmund Strzelecki, Ignacy Domeyko, Jan Czerski, Jan Czekanowski czy Karol Bohdanowicz.
Bilans tego okresu jest imponujący. Odkryto i zbadano wszystkie lądy. Dotarto do większości niedostępnych zakątków świata. Te, które pozostały nietknięte stopą ludzką zbadano z powietrza. W tym okresie odkryto także Antarktydę. Dotarto do obu biegunów. Przy tym utworzono dokładne mapy wszystkich obszarów. Daleko zostały posunięte badania geologiczne Ziemi. W zasadzie ukończono badania klimatologiczne i etnograficzne. Co więcej geografia weszła do kanonu wykształcenia podstawowego i średniego, tak że wiedza geograficzna stała się jednym ze składników wiedzy ogólnej.
powrót do historia odkryć geograficznych.
