Pirokseny
Z Wikipedii
Pirokseny Nazwę wprowadził R.J.Hauy od słów greckich pyr = ogień i xenos = obcy. Uważał bowiem, że pirokseny nie tworzą się w chwili erupcji, lecz później.
- grupa bardzo rozpowszechnionych minerałów skałotwórczych o strukturze wewnętrznej odpowiadającej krzemianom łańcuchowym i ogólnym wzorze:
AB[Si2O6] - gdzie:
A - to najczęściej; wapń, sód, lit;
B - to najczęściej; magnez, żelazo, glin.
- Cechą wspólną dla tej grupy są dwa systemy łupliwości, krzyżujące się pod kątem prawie prostym. Układ łupliwości odróżnia pirokseny od amfiboli.
- Krystalizują w układzie jednoskośnym lub rombowym.
- mają znaczenie naukowe i kolekcjonerskie.
- bywają stosowane do wyrobu ozdób i artystycznej biżuterii.
- Najczęściej mają barwę żółtawą, zielonawą, białoszarą, brunatną lub czarną, w zależności od zawartości żelaza i tytan u oraz domieszek.
- Obejmują wiele izomorficznych szeregów kryształów mieszanych, należących do układu jednoskośnego, z wyjątkiem szeregu, którego członkami skrajnymi są enstatyt i hipersten - (układ rombowy).
- Jego jednoskośnym odpowiednikiem jest szereg klinoenstatyt - klinohipersten.
Do piroksenów należą także szeregi:
Obszary między nimi wypełniają kryształy mieszane. Minerały będące członami skrajnymi są dość rzadkie, w związku z czym ich wzory chemiczne mają znaczenie głównie teoretyczne.
Do najbardziej rozpowszechnionych piroksenów należą:
Z mniej znanych wymienić warto:
[edytuj] Zastosowanie:
Pirokseny stanowią częsty składnik skał magmowych i metamorficznych, a największą rolę skałotwórczą odgrywa augit. Spotykane są w skałach na całym świecie.
W Polsce występują m.in. na Dolnym Śląsku (diopsyd, spodumen, jadeit) i w Pieninach (augit).
[edytuj] Zobacz też:
minerał, minerały skałotwórcze, amfibole, miki, plagioklazy.
