Powiat jędrzejowski

Gmina	Ludność (2006)¹⁶	Powierzchnia
Jędrzejów (w tym miasto)	29 178 (16 577)	227,52 km² (11,37 km²)
Sędziszów (w tym miasto)	13 116 (6813)	145,71 km² (7,97 km²)
Małogoszcz (w tym miasto)	11 758 (3943)	145,37 km² (9,61 km²)
Sobków	8 266	145,5 km²
Wodzisław	7 585	176,66 km²
Nagłowice	5 290	117,3 km²
Oksa	4 879	90,26 km²
Imielno	4 626	100,6 km²
Słupia	4 606	107,88 km²
Razem	89 304	1 257,17 km²

[edytuj] Demografia

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2006):

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
ogółem	89 304	100	45 050	50,4	44 254	49,6
miasto	27 333	100	14 033	51,3	13 300	48,7
wieś	61 971	100	31 017	50,1	30 954	49,9

[edytuj] Charakterystyka geograficzna

Powiat jędrzejowski położony jest na Wyżynie Małopolskiej w większości w obrębie Niecki Nidziańskiej a jego północno-zachodnie tereny leżą na Wyżynie Przedborskiej. W skład Niecki wchodzi charakterystyczny dla tego regionu Płaskowyż Jędrzejowski. Teren płaskowyżu jest pofałdowany i opada łagodnymi garbami z zachodu na wschód. Dominują tu gleby urodzajne, przeważnie rędziny. Obszar zbudowany jest z utworów węglanowych górnej kredy.

[edytuj] Obszary chronione

Miechowsko-Działoszycki Obszar Chronionego Krajobrazu (M-DOChK) - w obrębie powiatu rozciąga się na obszarach gmin Słupia, Sędziszów i Wodzisław.
Włoszczowsko-Jędrzejowski Obszar Chronionego Krajobrazu (W-JOChK) - w obrębie powiatu rozciąga się na obszarach gmin Nagłowice, Oksa, Jędrzejów i niewielkimi fragmentami na terenach gmin Małogoszcz, Sobków i Imielno.

[edytuj] Historia powiatu

Przed I wojną światową powiat należał do guberni kieleckiej, zaś po wojnie do województwa kieleckiego. Po II wojnie światowej ponownie włączono go do województwa kieleckiego. Powiat istniał aż do reformy administracyjnej w 1975 roku. Kolejna reforma w 1999 roku przywróciła powiat jędrzejowski i włączyła go do województwa świętokrzyskiego.

Osadnictwo na terenie powiatu jędrzejowskiego ma długą historię. W wyniku badań archeologicznych w okolicy Sobkowa i Nagłowic odkryto liczne stanowiska kultury łużyckiej oraz świadectwa wpływów rzymskich na tych terenach.

Podczas walk narodowowyzwoleńczych w obrębie powiatu rozegrano wiele potyczek, w tym najkrwawszą bitwę powstania styczniowego w 1863 roku pod Małogoszczem. W ramach reperkusji po stłumieniu powstania miastom powiatu (Jędrzejów, Małogoszcz, Sobków, Wodzisław) odebrano prawa miejskie.

Podczas II wojny światowej na terenie powiatu walczyły oddziały Batalionów Chłopskich i Armii Krajowej.