Rezerwat przyrody Lasek Bielański

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Las Bielański jest rezerwatem przyrody położonym w północnej części Warszawy, na Bielanach.

powierzchnia – 130,82 ha wraz z otuliną 150 ha
rok utworzenia - 1973
rodzaj rezerwatu - krajobrazowy
dokument powołujący - M.P. numer 5 pozycja 38
przedmiot ochrony - fragment skarpy wiślanej.

Lasek Bielański jest pozostałością dawnej średniowiecznej Puszczy Mazowieckiej. Poprzez Las Młociński wąskim przesmykiem łączy się z Puszczą Kampinoską, z której czasami docierają tu dziki, jelenie, sarny, lisy i zające. Na stałe w mniej dostępnych fragmentach lasu mieszkają kuny, wiewiórki i różnego rodzaju ptaki. Stwierdzono gniazdowanie 40 gatunków ptaków.

[edytuj] Historia

Początki dziejów Lasu Bielańskiego związane są historią średniowiecznej wsi Polków, która była własnością książęcą, a w XVII wieku po przeniesieniu stolicy do Warszawy, aż do rozbiorów należała do królów Polski. W czasie rozbiorów, w pobliżu zbudowano osiedle dla rodzin carskich żołnierzy. Obecnie na terenie tego osiedla rośnie 80-ci letni las robiniowy.

Od XIX wieku las pełni funkcje rekreacyjne dla mieszkańców Warszawy. Po II wojnie światowej Las znalazł się w obszarze miasta. Powstaje tu Park Kultury ze sławną karuzelą. Napływ odpoczywających i bawiących się ludzi powodował niszczenie naturalnego środowiska leśnego. By chronić unikatową przyrodę w 1973 roku zlikwidowano Park Kultury i utworzono rezerwat.

[edytuj] Cele rezerwatu

Głównym celem działań w rezerwacie, prócz ochrony lasu, jest doprowadzenie drzewostanu do postaci naturalnej , takiej jaka istniała gdy na Las nie oddziaływało wielkie miasto.

Odnawianie stanu pierwotnego następuje przez eliminowanie gatunków obcych np robinii czy dębu czerwonego i zastępowanie ich gatunkami typowymi dla Puszczy Mazowieckiej. Usuwa się także rośliny, których nadmierny rozrost jest wynikiem szkodliwego oddziaływania czynników cywilizacyjnych np. czarny bez.

[edytuj] Budowa i rzeźba terenu

Las Bielański zajmuje teren o urozmaiconej rzeźbie. Wyróżnia się tu 4 tarasy. Przekrój poprzeczny przez tarasy wygląda jak obniżające się w kierunku Wisły czterostopniowe schody.

[edytuj] Taras bielański

Najwyżej położony taras to fragment równiny polodowcowej porośniętej grądem wysokim. Równinę przecina dolina erozyjna wykorzystywana przez Potok Bielański. Strumień wciął się w głąb równiny morenowej. W stosunkowo miękkich, łatwo ulegających erozji osadach polodowcowych wyrzeźbił dolinę oraz wąwozy i kręte jary.. Pierwotnie źródła potoku znajdowały się w rejonie Wawrzyszewa, a ujście do Wisły w rejonie wzgórza klasztornego. Tam wody potoku spiętrzał system zapór i kaskad poruszających koła młyńskie i tworzących stawy rybne. Na skutek prowadzonych prac melioracyjnych Potok Bielański został skanalizowany i podłączony do kolektora. Stawy przestały istnieć, a w skutek obniżenia poziomu wód gruntowych potok zamienił się w okresowy strumień. Na tarasie bielańskim na Polkowej Górze znajduje punkt widokowy. W pobliżu tego miejsca znajdowała się średniowieczna osada Polków.

Wysoczyzna polodowcowa kończy się na skarpie, której wysokość sięga 100 m n.p.m. jednocześnie wyniesiona jest na 20 m w stosunku do doliny Wisły. Skarpa przecina dalej lewobrzeżną Warszawę w kierunku południowo-wschodnim, równolegle do koryta Wisły. Jest wyraźnie widoczna na wysokości Cytadeli, Starego Miasta, Łazienek, Królikarni na Ursynowie i w Natolinie.

[edytuj] Taras pradoliny Wisły

Poniżej bielańskiego, leży piaszczysty taras, pokryty niegdyś ruchomymi wydmami wypełniającymi szeroką pradolinę Wisły. Kilkanaście tysięcy lat temu wydmy zostały unieruchomione roślinnością. Dziś tworzą piaszczyste wydłużone pagórki, najlepiej widoczne w południowej części lasku od strony ulicy Podleśnej. W tej części lasu dużą domieszkę drzewostanu stanowi sosna.

[edytuj] Taras nadzalewowy

Taras porośnięty grądem niskim we właściwej dolinie zwany też tarasem praskim.

[edytuj] Taras zalewowy

Najniższy taras dawniej bagienny i łąkowy obecnie zarośnięty olszami i zaroślami. W przeszłości ten obszar był zagrożony zalewami wiślanych wód powodziowych. Przez taras zalewowy przepływa rzeczka Rudawka. Obecnie jest to tylko pozostałość po rzeczce, która miała źródła w Lasku na Kole. Po wschodniej stronie Rudawki jeszcze w latach trzydziestych była wilgotna łąka kośna, obecnie rośnie drzewostan olsowy

[edytuj] Siedliska rezerwatu

Do siedlisk rezerwatu należy wspomniany już grąd wysoki, wydmy,grąd niski naturalny i przeobrażony, łęg, oraz pozostałości po dawnych bagnach.

[edytuj] Grąd wysoki bielański

Żyzne polodowcowe gliny tarasu bielańskiego zasobne w składniki mineralne porasta grąd wysoki - las grabowo-dębowy. Jego drzewostan stanowią przede wszystkim stare dęby szypułkowe rzadsze bezszypułkowe oraz grab. Jako domieszka występuje lipa drobnolistna, klon zwyczajny i sosna, która jest gatunkiem wycofującym się, to znaczy że występują tylko starsze osobniki i nie ma naturalnych odnowień. W runio tego siedliska budują zawilec gajowy, wiechlina gajowa, perłówka zwisła i turzyca palczasta.

[edytuj] Grąd niski bielański

Na tarasie nadzalewowym spotkamy naturalny grąd niski gdzie rosną stare dęby i graby z niewielkimi domieszkami innych gatunków. Obwód niektórych dębów mierzony na wysokości 130 cm przekracza 3 m. Runo grądu niskiego zmienia się w ciągu sezonu wegetacyjnego. Wczesną wiosną rośnie zawilec gajowy, złoć żółta, kokorycz pełna i miodunka ćma. Następnie zkwita konwalijka dwulistna, prosownica rozpierzchła i szczawik zajęczy. Latem natomiast w runie grądu niskiego nic nie kwitnie ze względu na tak zwany martwy cień - korony drzew całkowicie odcinają dopływ promieni słonecznych.

Oprócz wyżej opisanego grądu na tarasie nadzalewowym spotkamy również grąd niski, w którym zaszły zmiany związane pośrednio z wpływem wielkiego miasta. Od połowy lat osiemdziesiątych niektóre fragmenty lasów stały się miejsce noclegowym zimowej populacji gawrona i kawki. Liczba ptaków nocujących zimą w Lesie Bielańskimwaha się od 120 do 220 tysięcy ptaków. Wpływ przenawożenia na rośliny przejawia się nadmiernym wzrostem części nadziemnych ich usychaniem podczas suszy i małej odporności na mróz. Las podlegający takiemu oddziaływaniu silnie się zakrzewia i zachwaszcza, wiele drzew, a szczególnie grabów obumiera. Obszar tak zmienionego lasu to około 20 ha.