Rosjanie w Polsce
Z Wikipedii
| Ten artykuł jest częścią serii Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce |
|
Mniejszości narodowe: Mniejszości etniczne: Cudzoziemcy w Polsce: |
Spis treści |
[edytuj] Ludność ogółem
Z licznej przed drugą wojną światową mniejszości rosyjskiej (140 tysięcy osób) pozostało w 1945 roku 20-30 tysięcy. Jest to związane nie tylko ze zmianą granic, lecz także z obawą przed represjami ze strony sowieckiej, jakie mogły by spaść na to środowisko. Obecnie Polskę zamieszkuje 10 do 13 tysięcy osób pochodzenia rosyjskiego, w tym 2,5 do 3 tysięcy stanowią starowiercy.
[edytuj] Obszar zamieszkania
Mniejszość rosyjską można podzielić na dwie części - Rosjan pozostałych w Polsce po okresie zaborów i emigracji porewolucyjnej oraz staroobrzędowców, którzy na terenach Rzeczypospolitej osiedlali się już w XVII wieku. Na Suwalszczyznę przybyli oni w II połowie XVIII wieku, a na Mazury w 1830 roku.
Staroobrzędowcy zamieszkują w trzech skupiskach w województwie warmińsko-mazurskim oraz województwie podlaskim. Do naszych czasów dotrwały tylko trzy wsie w których ludność ta mieszka w zwartych grupach. Są to Gabowe Grądy, Wodziłki i Wojnowo. Duże grupy staroobrzędowców mieszkają też w Suwałkach i Augustowie. Pozostali są rozproszeni w wielu miejscowościach województwa (głównie wokół Rucianego i Ukty). Rosjanami są też jednowiercy skupieni wokół wojnowskiej parafii. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych zmalało znacznie skupisko mazurskie na skutek emigracji do Niemiec.
Od XIX wieku mieszkają w Polsce grupy Rosjan skupionych w dużych miastach, a przede wszystkim w Białymstoku, Łodzi i Warszawie. Ze względu na przekrój społeczny (inteligencja, w części wręcz arystokracja), stanowili oni w latach międzywojennych środowisko o dużych wpływach kulturalnych. Obecnie, po fali emigracji do państw zachodnich, środowisko to polonizuje się, zachowując właściwie tylko wyznanie.
Przez ostatnie czterdzieści lat napłynęło do Polski, drogą imigracji, nieco ludności rosyjskiej. Jako ludność napływowa (nie mniejszość narodowa) nie wchodzi ona w zakres tego artykułu.
[edytuj] Wyznanie
Zdecydowana większość przedstawicieli mniejszości rosyjskiej należy do Kościoła Prawosławnego. Staroobrzędowcy należą do Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego. W Polsce czynne są cztery cerkwie (molenny) staroobrzędowe w Gabowych Grądach, Suwałkach, Wodziłkach i Wojnowie. Do 1982 roku istniała molenna w Pogorzelcu, którą wbrew staroobrzędowcom miejscowe władze sprzedały jako materiał budowlany dla parafii rzymsko-katolickiej w Sejnach. Obie części społeczności rosyjskiej, pomimo wspólnego pochodzenia narodowego i wspólnej przynależności do kościoła wschodniego, są sobie wzajemnie obce, a niegdyś były sobie wręcz wrogie.
[edytuj] Stowarzyszenia
Ludność staroobrzędową reprezentuje Naczelna Rada Staroobrzędowców powoływana przez Ogólnopolski Zjazd Staroobrzędowców. Radę zarejestrowano w 1993 roku. Powołano ją, jako obronę środowiska staroobrzędowego, po zniszczeniu cerkwi w Pogorzelcu.
Pozostałych Rosjan reprezentowało aż do lat siedemdziesiątych Rosyjskie Towarzystwo Kulturalno-Oświatowe z siedzibą w Łodzi. W 1995 roku rozpoczęło działalność towarzystwo Russkij Kłub, którego zarząd znajduje się w Białymstoku.
[edytuj] Wydawnictwa
Do lat siedemdziesiątych ukazywał się w Łodzi Russkij Gołos. Działalność wydawnicza została wstrzymana po administracyjnym rozwiązaniu Rosyjskiego Towarzystwa Kulturalno-Oświatowego.
