Sildenafil
Z Wikipedii
Sildenafil (cytrynian sildenafilu (sildenafil citrate), ATC: G 04 BE 03) - lek stosowany w leczeniu zaburzeń erekcji (pod nazwą handlową Viagra) oraz w pierwotnym nadciśnieniu płucnym (w tym wskazaniu pod nazwą Revatio). Został on opatentowany w 1996 roku przez firmę Pfizer i wprowadzony po raz pierwszy na rynek w 1998 r.
Viagra produkowana jest w tabletkach po 25, 50 lub 100 miligramów. Mechanizm działania sildenafilu polega na hamowaniu enzymu fosfodiesterazy typu 5 (PDE5). Sildenafil jest pochodną piperazyny. Analogiczny lek, oparty na zbliżonych, ale nieco innych związkach chemicznych omijających patent Pfizera zaczęły produkować dziesiątki różnych firm na całym świecie. Są to m.in. wardenafil pod nazwą handlową Levitra, tadalafil pod nazwą handlową Cialis.
Spis treści |
[edytuj] Pożądane działanie leku
U osób ze wskazaniem lekarskim sildenafil umożliwia osiągnięcie trwałego wzwodu umożliwiającego satysfakcjonujące odbycie stosunku płciowego. Wzwód nie pojawia się automatycznie po zażyciu leku, lecz erekcja wymaga zwykłej stymulacji seksualnej, co jest wielką jego zaletą. Lek należy spożyć od godziny do 6 godzin przed planowanym czasem stosunku. U osób z trudnościami z erekcją lekarz ocenia stopień i charakter tych trudności i jeśli mają one rzeczywiście charakter psychiczno-neurologiczny, zaleca dawkę leku, która powoduje utrzymywanie się wzwodu przez normalny dla zdrowego mężczyzny czas - czyli od 30 minut do godziny. Lek nie pomaga osobom, u których trudności ze wzwodem mają innych charakter, np. wynikający z zaniku ciał jamistych prącia lub niskiego ciśnienia krwi.
Skuteczność sildenafilu w dawce 100 mg wynosi ok. 80%.
Innym wskazaniem do stosowania sildenafilu są wybrane przypadki nadciśnienia płucnego. Wykazano, że sildenafil może zmniejszać objawy nadciśnienia płucnego i poprawiać tolerancję wysiłku. Stosuje się go wtedy u chorych w różnym wieku - włącznie z niemowlętami, u których nadciśnienie płucne może powstawać w przebiegu wrodzonych wad serca. Należy jednak pamiętać o możliwości powikłań tego leczenia ze ślepotą włącznie (vide przeciwwskazania). W badaniu SUPER, udowodniono znamienną poprawę wydolności wysiłkowej u pacjentów stosujących sildenafil w dawce 20, 40 lub 80 miligramów 3 razy na dobę i efekt ten był niezależny od zastosowanej dawki. W Europie został zarejestrowany do leczenia nadciśnienia płucnego, jedynie w III klasie czynnościowej i przebiegającym jako postać idiopatyczna bądź w chorobach tkanki łącznej. Sildenafil w dawkach zarejestrowanych do leczenia nadciśnienia płucnego nosi nazwę Revatio.
[edytuj] Przeciwwskazania
Lek jest przeciwwskazany w następujących chorobach i stanach:
- choroba niedokrwienna serca (choroba wieńcowa)
- stosowanie leków z grupy "nitratów"
- uczulenie na sildenafil
- ciężkie uszkodzenie wątroby i nerek
- przebyty udar mózgu lub zawał mięśnia sercowego
- zmiany zwyrodnieniowe siatkówki
- ostrożnie u osób z fizycznymi wadami prącia
- ostrożnie u osób ze skłonnością do priapizmu (np. anemia sierpowata, szpiczak mnogi itp.)
[edytuj] Działania niepożądane
Działania niepożądane zdarzają się relatywnie rzadko, a te najczęściej występujące nie są poważne:
- bóle głowy
- nudności
- wymioty
- wrażenie pełności nosa
- wrażenie gorąca w okolicy twarzy
- przejściowe zaburzenia widzenia
Poważniejsze działania niepożądane zdarzają się bardzo rzadko.
Przedawkowanie sildenafilu wiąże się z nienaturalnie długim utrzymywaniem się wzwodu, które w skrajnych przypadkach może trwać do 6 godzin. Nadużywanie leku przez zdrowych mężczyzn prowadzi do powstania trudności w osiąganiu wzwodu bez sildenafilu, a także bolesnych obrzęków prącia, mogących doprowadzić do ciężkich stanów zapalnych i zniszczenia ciał jamistych.
Ze względu na to, że sildenafil blokuje enzym - rodopsynazę, uczestniczącą w procesie przekazywania impulsów nerwowych z oka do mózgu, ubocznym skutkiem spożycia sildenafilu są zmiany w funkcjonowaniu mięśni oka, które mogą się objawiać "widzeniem na niebiesko" (najczęstszy objaw), niekontrolowanymi ruchami gałki ocznej i w skrajnych przypadkach czasową, kilkugodzinna ślepotą, która jednak zdarza się bardzo rzadko (raz na 1,5 miliona przypadków). Z kolei, ze względu na to, że fosfodiesteraza - enzym, który jest docelowo blokowany przez Viagrę, jest obecna we wszystkich mięśniach gładkich, w tym także serca, u osób z arytmią serca, nadciśnieniem i skłonnością do zawałów, zwłaszcza w połączeniu z innymi lekami mającymi wpływ na wydzielanie tlenku azotu przez współczulny układ nerwowy, może dochodzić do poważnych komplikacji łącznie z zawałem mięśnia sercowego i zgonem.
[edytuj] Mechanizm działania leku
W momencie pobudzenia seksualnego mózg wysyła sygnał do komórek nerwowych u rdzenia prącia, sterujących działaniem mięśni gładkich, które normalnie ograniczają dopływ krwi przez tętnice do ciał jamistych prącia. Komórki nerwowe, po otrzymaniu sygnału z mózgu, zaczynają wytwarzać tlenek azotu. W mięśniu gładkim występuje stałe stężenie związku chemicznego - trójfosforanu guanozyny (GTP), oraz enzym - cyklaza guanozynowa. Enzym ten jest uaktywniany przez tlenek azotu produkowany przez komórki nerwowe. Po uaktywnieniu enzym ten przekształca GTP w cGMP (cykliczny monofosforan guanozyny). cGMP uruchamia ciąg przemian doprowadzających do rozluźnienia mięśni gładkich, a co za tym idzie zwiększenia napływu krwi do ciał jamistych członka i jego wzwodu. Dopóki stężenie cGMP utrzymuje się na odpowiednio wysokim poziomie, mięsień gładki jest rozluźniony, a członek wzwiedziony.
cGMP jest jednak w normalnych warunkach stale przekształcane przez inny enzym - fosfodiesterazę - w nieaktywne GMP (zwykły monfosforan guanozyny). Stąd utrzymywanie się wzwodu prącia jest warunkowane stałym wytwarzaniem cGMP, a co za tym idzie stałym dostarczeniem tlenku azotu przez komórki nerwowe, które muszą być stymulowane przez mózg. U wielu mężczyzn jednak na skutek nerwic, napięcia psychicznego, nierównowagi hormonalnej, czy zaburzeń nerwowego układu współczulnego, wytwarzanie tlenku azotu przez komórki nerwowe jest zbyt słabe lub krótkotrwałe, co prowadzi do słabych i zbyt krótkotrwałych wzwodów.
Sildenafil działa w ten sposób, że hamuje działanie enzymu fosfodiesterazy. Sildenafil ma podobny kształt geometryczny do cGMP i dobrze mieści się w centrum aktywnym fosfodiesterazy, jednak wiąże się z fosfodiesterazą na dłużej, blokując możliwość katalizowania reakcji przejścia cGMP w zwykłe GMP. W rezultacie nawet mała "produkcja" NO przez komórki nerwowe wystarcza do osiągnięcia odpowiedniego stężenia cGMP i może się ono utrzymywać nawet bez dalszej produkcji tlenku azotu przez te komórki. Jednak, dzięki temu, że sildenafil działa na "końcowym" etapie całego procesu, nie powoduje ona automatycznie wzwodu, lecz nadal potrzebna jest do tego "normalna" stymulacja erotyczna.
[edytuj] Schemat mechanizmu działania sildenafilu
[edytuj] Zastosowanie pozamedyczne
- W nielegalnym obrocie pojawiła się mieszanka Viagry i extasy pod nazwą sextasy.
- Wg doniesień prasowych Viagra został użyta przez niektóre gospodynie domowe w Australii jako dodatek do wody w wazonach, jako środek przedłużający o tydzień żywot kwiatów ciętych.
[edytuj] Zobacz też
- apomorfina (Uprima)
[edytuj] Bibliografia
Anatomia: jądro, najądrza, prostata, pęcherzyki nasienne, gruczoły opuszkowo-cewkowe, penis, moszna
Biologia rozrodu:erekcja, zapłodnienie, zaplemnienie, niepłodność, impotencja
Nasienie: plemnik, spermatogeneza, akrosom, kapacytacja, sperma, ejakulacja, ejakulat, wytrysk wsteczny, polucja, spermicydy
Odchylenia ejakulatu: objętościowe (aspermia, hipospermia, hiperspermia), ilościowe (azoospermia, oligozoospermia, polizoospermia), jakościowe (teratozoospermia, asthenozoospermia), leukocytospermia ; normospermia