Stanisław Arczyński
Z Wikipedii
Stanisław Arczyński (ur. w 1895 r. w Luboszewach, pow. Brzeziny, zm. 3 stycznia 1959 r. w Londynie) – oficerów saperów Wojska Polskiego (pułkownik), komendant Centrum Wyszkolenia Saperów w latach 1927-1929, Szkoły Podchorążych Inżynierii w latach 1934-1936 i Wyższej Szkoły Inżynierii w latach 1936-1939 oraz Centrum Wyszkolenia Saperów we Francji w 1940 r.
W latach 1907-1914 uczęszczał do gimnazjum w Warszawie. Po wybuchu I wojny światowej, wstąpił w 1915 r. do Aleksandrowskiej Szkoły Inżynierii w Kijowie. Od 1916 r. do grudnia 1917 r. służył jako oficer w rosyjskim 4. Batalionie Saperów. Następnie wstąpił do 1. Korpusu Polskiego gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego, w którym służył w 1. Baonie Pontonowym. Uczestniczył wówczas w walkach z bolszewikami. Po rozwiązaniu Korpusu był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej i należał do organizacji Zarzewie. W listopadzie 1918 r. wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego. Początkowo został dowódcą plutonu, a potem kompanii pontonowej w 1. Pułku Inżynieryjnym. W 1919 r. brał udział w walkach o Lwów i Małopolskę Wschodnią jako dowódca grupy pontonowej w 3. Dywizji Piechoty Legionów. Następnie wraz ze swoim pododdziałem został przerzucony na północno-wschodni odcinek frontu, gdzie wyróżnił się szybkim wybudowaniem mostów na Świsłoczy i Niemnie, za co po wojnie odznaczono go Orderem Virtuti Militari. Po zakończeniu działań wojennych, przeszedł w 1921 r. kurs uzupełniający oficerów sztabu. Do 1927 r. pełnił funkcje zastępcy dowódcy i dowódcy 2. Pułku Saperów Kaniowskich w Puławach. W latach 1927-1929 stał na czele Centrum Wyszkolenia Saperów w Modlinie. W 1929 r. ukończył kurs dla oficerów sztabu saperów w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Do 5 grudnia 1934 r. był szefem saperów przy II wiceministrze spraw wojskowych. Otrzymał wówczas podziękowanie od I wiceministra spraw wojskowych gen. bryg. Tadeusza Kasprzyckiego za podniesienie poziomu wyszkolenia wojsk saperskich i sprawne kierowanie nimi podczas powodzi oraz odbudowę mostów, dróg i regulację rzek. Ze względu na swoje zasługi został mianowany komendantem Szkoły Podchorążych Inżynierii, a w 1936 r. został komendantem Wyższej Szkoły Inżynierii w Warszawie. Funkcję tą sprawował do wybuchu wojny obronnej 1939 r. Po klęsce wrześniowej przedostał się do Francji, gdzie został komendantem polskiego Centrum Wyszkolenia Saperów przy francuskim 6. Pułku Saperów w Angres. Po upadku Francji ewakuował się do Wielkiej Brytanii. Był dowódcą saperów w sztabie Najwyższego Wodza. Po zakończeniu wojny i demobilizacji osiedlił się w Anglii. Zmarł 3 stycznia 1959 r. w Londynie.
Był odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari V klasy, Orderem Polonia Restituta, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości.
[edytuj] Bibliografia
Hasło opracowano na podstawie:
- Zdzisław Barszczewski, Sylwetki saperów, Warszawa 2001.
