Torysi
Z Wikipedii
Torysi - angielskie ugrupowanie polityczne powstałe w końcu XVII wieku. Wyraziciele interesów ziemiaństwa, dworu, kościoła. W opozycji do wigów.
[edytuj] XVII wiek
Początkowa mniej formalna nazwa członka tej partii brzmiała Abhorrers . Abhorrers - 'oburzajacy sie" tak nazywano posłów oburzonych postulatami Petycjonistów (petitioners) by ograniczyć władze królewską. Jeszcze pod koniec panowania Karola II Stuarta zaczęto ich nazywać Tories . Tory - było to określenie irlandzkiego zbója. Irlandczycy jako katolicy byli ulubionymi poddanymi Karola II Stuarta , a zwłaszca jego następcy ukrytego katolika Jakuba II Stuarta. W 1688-1689 roky Torysi i Wigowie wspólnie obalili Stuartów, lecz gdy tylko zaczął panowac Wilhelm III Orański odżyły dawne animozje.
[edytuj] XVIII wiek
W latach 1710-1714 Torysi: Henry St John, 1. wicehrabia Bolingbroke i Robert Harley, 1. hrabia Oxford i Mortimer sprawowali władzę w Wielkiej Brytanii.
W latach trzydziestych XVIII wieku Torysi: William Wyndham i Henry St John, 1. wicehrabia Bolingbroke wsparli akcję tak zwanych Patriot Boys (należeli do niej też wigowie jak William Pulteney) wymierzoną w rząd Walpole'a. Lecz lata 1714-1760 to w historiografii brytyjskiej "Supremacja Wigów".
Dopiero w roku 1762 władzę objął torys John Stuart, 3. hrabia Bute, lecz musiał on ustąpić w roku następnym. W roku 1770 król Jerzy III Hanowerski przeforsował powstanie parlamentu torysowskiego, którym kierował 1770-1782 Frederick North, lord North. Niepowodzenie jakim zakończyła się dla Brytyjczyków Amerykańska wojna o niepodległość doprowadziła do jego upadku.
[edytuj] XIX wiek
Od grudnia 1783 roku kiedy to władzę przejął William Pitt Młodszy Torysi rzadzili nieprzerwanie do roku 1830.
Od roku Torysi 1834 zwani byli Partią Konserwatywną. Nazwę tą wymyślił Sir Robert Peel najwybitniejszy Torys pierwszej połowy XIX wieku.
patrz też:
