Trąd

Z Wikipedii

	Trąd [choroba Hansena]
(Lepra)
ICD-10:	A30
A30.0 Trąd, nie określony
A30.1 Trąd tuberkuloidowy
A30.2 Trąd graniczny tuberkuloidowy
A30.3 Trąd graniczny
A30.4 Trąd graniczny lepromatyczny
A30.5 Trąd lepromatyczny
A30.6 {{{X.6}}}
A30.7 {{{X.7}}}
A30.8 Inne postacie trądu
A30.9 Trąd, nie określony

Trąd, z łac. również lepra - jedna z najdłużej towarzyszących człowiekowi zakaźnych chorób skóry i nerwów. Wywoływana jest przez prątki Mycobacterium leprae, bakterię odkrytą w 1873 roku przez norweskiego naukowca Armauera Hansena. Występuje w dwóch postaciach: lepromatycznej (lepra lepromatose tuberosa) i tuberkuloidowej (lepra tuberculoides). Odmiana lepromatyczna jest zaraźliwa, a jej objawy to guzowate krosty podobne do występujących w innych infekcjach i alergiach. Postać tuberkuloidowa jest mniej zaraźliwa, ale bardziej groźna dla samego zarażonego, początkowo pojawiają się plamy na skórze stopniowo utrata czucia szczególnie w palcach nóg i rąk, nieleczona prowadzi do zwyrodnień i utraty tkanki.

Do niedawna badania nad trądem były bardzo trudne, bowiem wywołującego go mikroba nie można hodować w warunkach laboratoryjnych. Odkryto jednak, że na trąd cierpią także amerykańskie pancerniki (ze względu na stosunkowo niską temperaturę ciała) i od tej pory zwierzęta te wykorzystuje się w doświadczeniach.

W 2005 grupa kierowana przez Marca Monota z paryskiego Instytutu Pasteura na podstawie badań DNA bakterii Mycobacterium leprae odtworzyła prawdopodobny scenariusz rozprzestrzeniania się trądu na kuli ziemskiej. W trakcie badań 175 próbek z 21 krajów świata wydzielono jedynie 4 polimorfizmy różnicujące szczepy. Na pierwszy najrzadszy szczep można natrafić w Etiopii, na Nowej Kaledonii i w Nepalu, drugi rozpowszechniony jest na pacyficznych wybrzeżach Azji i wschodniej Afryki (Madagaskarze i Mozambiku), trzeci w Europie i obu Amerykach, zaś czwarty na Karaibach i w Afryce Zachodniej.

Początkowo uważano, że trąd rozprzestrzenił się w czasie podbojów Aleksandra Wielkiego, którego żołnierze mieli ponieść go na Zachód z Indii, skąd miał też wędrować na wschód do Chin i Japonii. Jednak według badań grupy Monota trąd pochodzi ze wschodniej Afryki i rozprzestrzeniał się wraz z wędrówką Homo sapiens. Ostatnie wielkie fale jego rozprzestrzeniania się miały nastąpić w okresie odkryć geograficznych, następującego po nich kolonializmu i handlu niewolnikami.

Spis treści 1 Historia 2 Leczenie 3 Zobacz też 4 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Trąd jest chorobą, która towarzyszy ludzkości od czasów najdawniejszych - pierwsze wzmianki o niej pochodzą z II - III tysiąclecia p.n.e. Późniejsze źródła podają, że na początku naszej ery była już rozpowszechniona w większej części Europy. Wraz ze wzrostem liczby zachorowań w IV wieku n.e. pojawiły się pierwsze leprozoria, czyli kolonie dla trędowatych, w których byli oni izolowani od reszty społeczeństwa. W ciągu następnych dwustu lat rozpowszechniły się one w całej Europie.

W średniowieczu trąd zostaje uznany za karę za grzechy, a odtrącenie (stąd nazwa) trędowatych znacznie się pogłębia. Chorzy zostają wykluczeni ze wspólnot, tracą większość praw (nie wolno im się nawet żenić) i muszą opuścić swoje rodziny. Czasem nawet odprawia się za nich msze jak za zmarłych. Ostatecznie zostają przymusowo umieszczeni w leprozoriach, których w samej tylko Francji było w XIII wieku około 2000.

Sytuacja zmienia się podczas epoki wypraw krzyżowych, w czasie których zachorowało wielu rycerzy, m. in. Baldwin IV, król jerozolimski. Z powodu obrażeń wywołanych chorobą nosił na twarzy srebrną maskę. Pomoc chorym zostaje nagle uznana za chrześcijański obowiązek. Likwiduje się mszę za zmarłych i obowiązek rozwodu, a celem pomocy chorym zostaje powołany Zakon Rycerzy św. Łazarza.

Liczba chorych w Europie zmniejszyła się znacznie po epidemii "czarnej śmierci" (dżumy) w XIII wieku, podczas której zmarła większość zakażonych. W następnych stuleciach przypadki zachorowań zdarzały się stosunkowo rzadko, a odkrycie w latach 30. XX wieku skutecznego lekarstwa przeciw trądowi przyniosło skutek w postaci jego ostatecznego zniknięcia. Ostatnie europejskie leprozorium mieści się w Rumunii na skraju mokradeł delty Dunaju w osadzie Tichile ti.

Choroba jest jednak nadal powszechna w ubogich częściach świata o klimacie tropikalnym i subtropikalnym, zwłaszcza w zachodniej Afryce i południowo-wschodniej Azji, a liczbę chorych szacuje się na kilkanaście milionów.

W tej chwili całkowite wyleczenie trędowatego kosztuje około 30 zł.

[edytuj] Leczenie

• dapson
• ryfampicyna
• klofazymina
• talidomid (tylko mężczyźni)

[edytuj] Zobacz też

• Światowy Dzień Pomocy Chorym na Trąd

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Association Raoul Follereau - Stowarzyszenie Raoula Follereau, organizacja zajmująca się zbieraniem funduszy i leczeniem trędowatych na całym świecie, głównie w Afryce. Strona w języku francuskim.
• INFOLEP Leprosy Information Services