Trijodek azotu

Z Wikipedii

Trójjodek azotu
Inne nazwy	Trijodek azotu
Budowa chemiczna	NI3, I3N
Masa molowa	394,72011 g/mol
Postać	czarny proszek lub kryształy
Numer CAS	[13444-85-4]
Właściwości
Gęstość i stan skupienia	? kg/m³, stały
Rozpuszczalność w wodzie	nierozpuszczalny

Trijodek azotu (Jodek azotu, amoniakat trijodku azotu, NI₃) - nieorganiczny związek chemiczny azotu i jodu. Jest materiałem wybuchowym inicjowanym przez dotyk. Wybucha przy najmniejszym dotknięciu, zostawiając po sobie chmurę par jodu.

Reakcję rozkładu trijodku azotu ilustruje równanie:

2NI_{3 (cs)} → N_{2 (g)} + 3I_{2 (g)}

Czysty trijodek azotu jest w warunkach normalnych ciemnym brunatno-fioletowym proszkem lub kryształkami. Czysty NI₃ po raz pierwszy został uzyskany w 1990 w wyniku reakcji azotku boru z roztworem fluorku jodu w trichlorofluorometanie w temperaturze -30°C.^[1]

Zazwyczaj występuje jako amoniakat (NI₃ • NH₃) powstały w wyniku reakcji jodu z amoniakiem. Pierwszy raz został otrzymany w 1812 Jego formuła została oficjalnie potwierdzona w 1905 r. ^[2]. Struktura krystaliczna amoniakatu składa się z zygzakowatych łańcuchów złożonych z współwierzchołkowych tetraedrów NI₄. Pomiędzy łańcuchami ulokowane są cząsteczki amoniaku.

Małe ilości trijodku azotu są syntetyzowane w celu demonstracji dla uczniów. Jednak z powodu wysokiej niestabilności nie jest stosowany do wyrobu spłonek, ani detonatorów do materiałów wybuchowych. Suchy - wybucha przy minimalnym bodźcu mechanicznym, np. dotknięciu ptasim piórem. Gdy jest wilgotny zmniejsza się wrażliwość lecz całkowicie niegroźny staje się dopiero w 40% roztworze. NI₃ · NH₃ zostawia po wybuchu pomarańczowe do fioletowych plamy jodu trudne do zmycia wodą, lecz łatwo można je usunąć roztworem tiosiarczanu sodu.

[edytuj] Trijodek azotu w pop-kulturze

Trijodek azotu został wykorzystany w programie Brainiac jako "Eksplodująca pasta Petera Logana", lecz sposób syntezy nie został ujawniony ze względu na bezpieczeństwo widzów.

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Tornieporth-Oetting, I.; Klapötke, T. Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 1990, 29, 677-679. [1]
2. ↑ Silberrad, O. (1905). J. Chem. Soc. 87: 55.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Zobacz wybuch (wymaga plug-inu quick time)
• Trijodek azotu - dlaczego wybucha

Uwaga: Opisane substraty i/lub produkty są skrajnie wybuchowe i wysoce niestabilne! Wielu profesjonalnych chemików straciło życie w wypadku z wyżej wymienionym związkiem. Dla bezpieczeństwa własnego i innych nie wytwarzaj go pod żadnym pozorem!

Uwaga: Opisane substraty i/lub produkty są żrące, parzące i szkodliwe, a eksperymenty z nimi mogą skończyć się poważnymi uszkodzeniami lub poparzeniami ciała, a w skrajnych przypadkach nawet śmiercią!