William Tilden

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

William Tatem Tilden, II (ur. 10 lutego 1893 w Filadelfii, zm. 5 czerwca 1953 w Los Angeles), tenisista amerykański, zwycięzca 10 turniejów wielkoszlemowych, siedmiokrotny zdobywca Pucharu Davisa, uważany za jednego z najwybitniejszych zawodników w historii tenisa.

Tilden zdecydowanie dominował w tenisie męskim w latach 20., przyczyniając się do popularyzacji tego sportu; dysponował (przy bardzo dobrych warunkach fizycznych - 190 cm wzrostu) potężnym pierwszym serwisem, skutecznym rotowanym drugim serwisem, mocnymi uderzeniami z głębi kortu, ale również zagraniami taktycznymi - lobem, skrótem, bekhendem slajsowanym czy forhendem czopowanym. Prawdopodobnie właśnie wkład Tildena do taktyki ma największe znaczenie - przez lata analizował rozmaite zagrania, by móc przewidzieć zachowanie przeciwnika i lot piłki, uważnie obserwował grę rywali (efektem tych badań stała się książka The Art of Lawn Tennis). Dzięki temu zyskał opinię "największego stratega meczowego w historii tenisa", łączącego grę z głębi z kortu z atakami wolejowymi przy siatce. Ciekawostkę stanowi fakt, że największe sukcesy odniósł w dojrzałym sportowym wieku (po ukończeniu 27 lat), a starty był w stanie kontynuować do końca życia.

Pochodził z zamożnej rodziny. Przez lata regularnie startował w turniejach, ale większych sukcesów nie odnosił; jego największymi osiągnięciami były zwycięstwa w międzynarodowych mistrzostwach USA (obecne US Open) w grze mieszanej, w parze z Mary K. Browne, w 1913 i 1914. Był uważany za ambitnego gracza, ale o bardzo przeciętnym bekhendzie, co skrzętnie wykorzystywali jego rywale. W 1918 i 1919 dochodził do finału mistrzostw USA, ale przegrywał kolejno z Lindleyem Murrayem i Williamem Johnstonem. Pod wpływem gładkiej porażki z Johnstonem Tilden przez zimę 1919/1920 skoncentrował się na treningu bekhendu, co szybko przyniosło znakomite rezultaty; już w 1920 w kolejnym finale mistrzostw USA zrewanżował się Johnstonowi (nie przegrał później z tym rywalem ważnego meczu). W tym samym roku po raz pierwszy wygrał Wimbledon, pokonując w finale Australijczyka Geralda Pattersona.

Lata 1920-1925 były okresem dominacji Tildena. Figurował na czele list światowych (w pierwszej dziesiątce na świecie był nieprzerwanie w latach 1919-1930), a także rankingu amerykańskiego. Regularnie wygrywał mistrzostwa USA (1920-1925), w Wimbledonie obronił tytuł w 1921, natomiast później - z różnych przyczyn - w tym turnieju nie startował. Wraz z zespołem narodowym w Pucharze Davisa regularnie występował w latach 1920-1930, zdobywając siedem razy z rzędu trofeum (1920-1926); pokonywał czołowych graczy świata z Japonii, Francji i reprezentacji Australazji.

Przełamanie dominacji Tildena nastąpiło w 1927. W rywalizacji o Puchar Davisa poniósł porażkę z Rene Lacoste, co przy słabszej dyspozycji Johnstona (dwie porażki) sprawiło, że Puchar po raz pierwszy zdobyli legendarni fracuscy "muszkieterowie". W tym samym roku Tilden uległ w finale mistrzostw Francji (obecnie French Open) również Lacoste'owi. Spektakularną porażkę poniósł w półfinale Wimbledonu 1927; prowadził z innym Francuzem Henri Cochetem 6:2, 6:4, 5:1, by ulec w pięciu setach. Na temat tej porażki istnieją różne teorie - mógł to być przejaw tzw. nikefobii, obawy przed zwycięstwem (zjawiska dość częstego w tenisie), mogła także zadecydować charakterystyczna cecha w grze Tildena; jak przyznał po latach jeden z jego rywali William Lufler, Tilden miał zwyczaj przedłużać swoje mecze, "pozwalając" przeciwnikowi na nieco więcej, by uczynić grę bardziej interesujacą dla widzów. Porażka z Cochetem faktycznie zakończyła panowanie Amerykanina na światowych kortach, chociaż zdołał jeszcze raz wygrać Wimbledon (1930), mistrzostwa USA (1929) czy mistrzostwa Włoch (1930). Łącznie wygrał 138 turniejów (dodatkowo 28 razy przegrywał w finałach).

Mimo zaawansowanego jak na sportowca wieku Tilden nie zakończył kariery. W 1931 porzucił status amatora i dołączył do zawodników występujacych zawodowo; wykluczyło go to z rywalizacji w turniejach wielkoszlemowych i Pucharze Davisa. Rywalizował początkowo z Vincentem Richardsem, Niemcami Hansem Nussleinem i Romanem Najuchem oraz Czechem Karelem Kozeluhem; wkrótce nazwisko Tildena przyciągnęło do zawodowego tenisa wielu znanych graczy, m.in. Ellswortha Vinesa, Dona Budge'a, Freda Perry'ego, Suzanne Lenglen. Tilden uczestniczył w rywalizacji zawodowców do końca życia, jeszcze w 1945 - w wieku 52 lat - był równym rywalem młodszego o ćwierć wieku Bobby'ego Riggsa (także mistrza Wimbledonu). Wygrał m.in. mistrzostwa zawodowe USA w 1931 i 1935, mistrzostwa zawodowe Francji w 1933 i 1934, przegrywał w finałach zawodowych mistrzostw Anglii w latach 1935-1938.

Schyłek życia przyniósł Tildenowi liczne niepowodzenia. Zarobione na tenisie pieniądze tracił w nieudanych przedsięwzięciach teatralnych, w których, mając ambicje aktorskie, obsadzał sam siebie w głównych rolach. W 1947 i 1949 spędził po kilka miesięcy w więzieniu, oskarżony o niemoralny tryb życia (był homoseksualistą). Zmarł nagle na atak serca, w pokoju hotelowym, będąc w drodze na kolejny występ na korcie (zawodowe mistrzostwa USA w Cleveland).

Wielu ekspertów tenisowych stawia Tildena na pierwszym miejscu na liście największych w historii (m.in. Allison Danzig, Harry Hopman, Lance Tingay); jego znaczenie jest porównywane z rolą, jaką odegrała w tenisie kobiecym Susanne Lenglen, a w innych dyscyplinach m.in. bokser Jack Dempsey. Jego dziesięć tytułów wielkoszlemowych w grze pojedynczej (a miał na koncie również liczne wygrane w deblu i mikście) było rekordem aż do lat 60., tj. sukcesów Roya Emersona (potem więcej turniejów wygrywali także Rod Laver, Bjorn Borg i Pete Sampras). W 1959 nazwisko Tildena zostało wpisane do Międzynarodowej Tenisowej Hall of Fame.

Był różnie postrzegany przez współczesnych. Niektórych raziło jego perfekcjonistyczne, krytyczne podejście do obsługi technicznej, np. chłopców do podawania piłek; naraził się na krytykę także działaniami na rzecz wprowadzenia zawodowstwa w tenisie (chodziło przede wszystkim o nagrody pieniężne). Z drugiej strony cieszył się uznaniem za sportową postawę na korcie - potrafił przyznać punkt rywalowi przy pomyłkach sędziowskich czy pochwalić przeciwnika za dobre zagranie; w odróżnieniu od mistrzyń tenisa kobiecego - Suzanne Lenglen czy Helen Wills - potrafił pogodzić się z porażką, z godnościa i uznaniem chwaląc grę swoich pogromców.

Wygrane i finały wielkoszlemowe:

Wimbledon
- gra pojedyncza - wygrane 1920, 1921, 1930
- gra podwójna - wygrana 1927
US Open
- gra pojedyncza - wygrane 1920, 1921, 1922, 1923, 1924, 1925, finały 1918, 1919, 1927
- gra podwójna - wygrane 1918, 1921, 1922, 1923, finały 1919, 1926
- gra mieszana - wygrane 1913, 1914, 1922, 1923, finały 1916, 1917, 1919, 1921, 1924
French Open
- gra pojedyncza - finały 1927, 1930
- gra mieszana - wygrana 1930