Wojna Dwóch Róż
Z Wikipedii
Wojna Dwóch Róż to wojna domowa, która toczyła się na terenie Anglii w latach 1455-1485. Uważana jest za swoiste przedłużenie wojny stuletniej (wynikała z niej). Była to walka o władzę pomiędzy dwoma rodami: Lancasterów, którzy mieli w herbie różę czerwoną oraz Yorków, którzy mieli w herbie różę białą. Wojna ta zaczęła się w roku 1455, kiedy to Ryszard z rodu Yorków zebrał swoje wojska w okolicach Londynu i dnia 22 maja doprowadził do bitwy pod St Albans.
Angielski król Henryk VI po swoim francuskim dziadku odziedziczył obłęd, który też objawiał się tak jak u jego przodka, dlatego też rodzina Yorków czekała na pewne przejęcie tronu. Niespodziewanie królowa - Małgorzata Andegaweńska urodziła syna, przy czym było oczywiste, że nie może to być dziecko Henryka VI - głośne były plotki o romansie królowej. Yorkowie wszczęli bunt, przez co rozpoczęła się się wojna domowa.
Doradcą Yorków był hrabia Richard Neville, hrabia Warwick nazywany twórcą królów (The Kingmaker), gdyż odegrał w tej wojnie istotna rolę. On to doprowadził w roku 1460 do obalenia Henryka VI. Na jego miejsce osadzono na tronie przedstawiciela rodu Yorków Edwarda IV. Warwick uznał, że Yorkowie nie odwdzięczyli mu się tak, jak należy za usługi, więc przeszedł na stronę Lancasterów, co spowodowało obalenie Edwarda IV i powrót na tron Henryka VI po bitwie pod Wakefield. Panował on bardzo krótko. W roku 1461 został znowu obalony, a tron przywrócono Edwardowi IV, zwycięzcy z bitwy pod Towton dnia 29 marca 1461 r. Bitwa ta - jedna z najkrwawszych w historii Anglii kosztowała życie 20 000-30 000 ludzi z łącznej liczby 80 000 zaangażowanych w walce. Bitwa spowodowała ucieczkę Henryka VI do Szkocji i zakończyła pierwszą fazę Wojny Róż, umacniając władzę rodu Yorków.
W roku 1470 Edward zmuszony został do opuszczenia kraju i zbiegł do Niderlandów. Po zebraniu nowych oddziałów w tym samym roku doszło do bitwy pod Barnet, podczas której śmierć poniósł Richard Neville. Kolejna bitwa pod Tewkesbury, również nie przyniosła większych zmian w trwającym konflikcie.
W 1471 roku Henryk VI zmarł. Dwanaście lat później umarł Edward IV. Na tronie zasiadł jego kilkunastoletni syn Edward V, który został obalony, a następnie razem ze swoim młodszym bratem zniknął bez śladu (prawdopodobnie zostali oni zamordowani przez swojego wuja Ryszarda III). Zbrodnie Ryszarda III spowodowały kolejny bunt przeciwko niemu. Na jego czele stanął spokrewniony przez swoja matkę z Lancasterami Henryk Tudor. W 1485 roku doszło do bitwy pod Bosworth. Ryszard III zginął w tej bitwie, a Henryk Tudor został nowym władcą Anglii (jako Henryk VII). Rozpoczęło się panowanie dynastii Tudorów. Kolejne dwa lata władca Anglii poświęcił na walkę z pretendentami do tronu, m.in. pokonując w bitwie pod Stoke Lamberta Simnela. Ostatecznie wojna zakończyła się po śmierci ostatniego pretendenta do tronu Perkina Warbecka
Bitwa pod Bosworth zakończyła historię średniowiecznej Anglii, tak jak bitwa pod Hastings ją zaczęła.
Literatura obcojęzyczna
- Charles Ross: The Wars Of The Roses, New York 1994
- Jurgen Sarnowsky: England im Mittelalter, Darmstadt 2002
- Alison Weir: Wars Of The Roses, New York 1995
