Wyświetlacz plazmowy
Z Wikipedii
Wyświetlacz PDP (z ang. plasma display panel) – wyświetlacz, który do tworzenia obrazu wykorzystuje plazmę i luminofor.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
Ekrany plazmowe posiadają następujące cechy:
- perfekcyjnie płaski ekran
- możliwość budowy ekranów dużych rozmiarów (typowe rozmiary to: 32", 40", 42", 46", 50", 61", 63")
- duże trudności techniczne przy budowie ekranów plazmowych małych rozmiarów (< 30")
- ekran jest stosunkowo cienki w porównaniu do swoich rozmiarów (4" przy przekątnej ekranu 50")
- szeroki kąt widzenia (typowo 160 ° bez spadku jasności i czystości obrazu)
- wysoka jakość tworzonego obrazu
- wysoki kontrast (nawet 4000:1)
- dość dobre oddanie barw (szczególnie przy zastosowaniu odpowiednich filtrów)
- mała podatność na zniekształcenia obrazu spowodowane polem magnetycznym.
[edytuj] Historia
Wyświetlacz plazmowy został wynaleziony na Uniwersytecie Urbana-Champaign w Illinois przez Donalda L. Bitzera, H. Gene’a Slottowa, oraz absolwenta Roberta Willsona w 1964 dla firmy komputerowej ‘PLATO Computer System’. Oryginalne monochromatyczne, zazwyczaj pomarańczowe lub zielone, czasem żółte panele cieszyły się wielką popularnością we wczesnych latach 70. XX w., ponieważ miały ostrzejszy obraz i wymagały mniejszej częstotliwości do odświeżania obrazów. W późniejszych latach 70. XX w., półprzewodnikowe wyświetlacze CRT stały się tańsze niż plazmowe, co przyczyniło się do zmniejszenia się popularności tych pierwszych.
W 1983, IBM wynalazł 19 calowy pomarańczowo-czarny monochromatyczny wyświetlacz, który był w stanie wyświetlić jednocześnie cztery końcowe sesje IBM 3270 wirtualnej maszyny IBM (znane dziś jako "Display Devices"). W 1992, Fujitsu przedstawiło pierwszy na świecie 21-calowy wyświetlacz plazmowy, który wyświetlał pełnię kolorów. Była to hybryda bazowana na wyświetlaczach plazmowych stworzonych na Uniwersytecie Urbana-Champaign w Illinois, osiągająca wyższą jasność od pozostałych wyświetlaczy. W 1997, firma Pioneer rozpoczęła sprzedaż pierwszych telewizorów plazmowych dla odbiorców indywidualnych.
Przekątna ekranów plazmowych stale rosła poczynając od 21 calowego wyświetlacza zaprezentowanego w 1992 roku. Największy ekran plazmowy wykonany do końca 2006 r. został zaprezentowany na targach Consumer Electronics Show w Las Vegas, w stanie Nevada w U.S.A.. Miał on przekątną 103 cale i został wyprodukowany przez firmę Matsuschita.
Pod koniec lat 90. XX w. i na początku XXI w. ekrany plazmowe zdobyły rynek telewizji HDTV, dzięki ich wysokiemu kontrastowi, żywym kolorom, oraz szerszego kąta widzenia w porównaniu ekranami LCD. Tańsza i stale rozwijająca się technologia wyświetlaczy ciekłokrystalicznych spowodowała jednak, że tendencja ta zaczęła się odwracać od 2004-2005 r. Na początku 2007 r. ekrany plazmowe utrzymywały jeszcze swój prymat w zakresie telewizorów z ekranami o bardzo dużych przekątnych, powyżej 40 cali i zostały niemal zupełnie wyparte w mniejszych telewizorach.
[edytuj] Ogólna zasada działania
Zasada działania ekranu plazmowego polega na doprowadzeniu mieszaniny gazów (głównie ksenon i neon) do stanu plazmy. Zjonizowane gazy zaczynają emitować fotony światła ultrafioletowego, które padając na luminofor pobudzają go do emisji światła widzialnego odpowiedniego dla danego rodzaju luminoforu.
[edytuj] Zalety i wady
Zalety
- płytki, łatwy do zamontowania na ścianie
- szerszy kąt widzenia, niż w LCD, oraz lepsza konsystencja kolorów
- aż do 2006 roku wyświetlacz plazmowy lepiej sprawdzał się w przypadku przekątnej ekranu powyżej 40 cali
- lepszy współczynnik kontrastu od LCD
- ma większą głębię czerni niż wyświetlacze LCD
- niegdyś niższa cena zwłaszcza ekranów o dużych przekątnych, obecnie tendencje te ulegają stopniowemu odwróceniu.
Wady
- większa masa niż panele LCD
- są kruche i podatne na stłuczenie, co sprawia, ze trudniej jest je transportować i instalować
- tendencja do nierównomiernego wypalania luminoforu, zwłaszcza przy wyświetlaniu statycznego obrazu; aby uniknąć efektu nierównomiernego wypalania wyświetla się na ekranie "śnieg" lub specjalnie spreparowany obraz przez kilka sekund na godzinę; wiele telewizorów plazmowych ma specjalną funkcję (np. "Orbitowanie", w której obraz jest okresowo nieznacznie przesuwany), by ten problem zminimalizować; wady tej nie mają panele LCD
- wyświetlacz jest jaśniejszy przez pierwsze 2000 godzin pracy, po czym, obraz stopniowo ciemnieje na skutek wypalania się luminoforu; deklarowany czas działania współczesnych wyświetlaczy plazmowych dochodzi do 60 000 godzin; firma Sony deklaruje, że po 5 latach wyświetlacz plazmowy używany w warunkach domowych ma ok. 60% początkowej jasności
- na większych wysokościach, zazwyczaj powyżej 1 800 metrów n.p.m., wyświetlacze plazmowe wydają z siebie wyraźne brzęczenie
- przy wyświetlaniu obrazu o bardzo wysokim kontraście, pojawia się czasami "efekt tęczy" polegający na zielonych błyskach w czasie szybkiego przełączania z bieli do czerni.
[edytuj] Zasada działania
Mieszanina gazów jest zamknięta w komorach. Trzy umieszczone obok siebie komory, każda z luminoforem dla innej składowej barwy (czerwona, zielona, niebieska), tworzą jeden piksel zdolny świecić dowolnym widzialnym kolorem.
Komory tworzą macierz i są umieszczone między dwoma szklanymi płytami: czołową, przez którą ogląda się obraz i tylną. Wszystkie ścianki komory, poza ścianką od strony płyty frontowej są wyłożone luminoforem. Do przeciwległych ścianek, frontowej i tylnej, są przymocowane elektrody. Przyłożenie odpowiedniego napięcia elektrycznego do tych elektrod powoduje jonizację gazu w komorze.
Sterowanie poszczególnymi pikselami ekranu, podobnie jak w wyświetlaczach LCD wysokiej rozdzielczości odbywa się multipleksowo. Najpierw aktywowane są odpowiednie poziome linie pikseli, a następnie w drugim pulsie włączane są odpowiednie piksele w danej linii.
