Arizona
From Wikipedia
|
|||
| Nadimak: Grand-Canyon-State
Copper-State |
|||
 |
|||
| Glavni grad | Phoenix | ||
| Najveći grad | Phoenix | ||
| Guverner | Janet Napolitano | ||
| Službeni jezik | engleski (74,1%)
španjski (19,5%) navaho (0,6%) |
||
| Površina | 295.276 km² | ||
| - Kopno | 294.312 km² | ||
| - Voda | 942 km² | ||
| Stanovništvo (2004.) | |||
| - Broj | 5.743.834 | ||
| - Gustoća | 19//km² | ||
| Proglašenje saveznom državom SAD-a | |||
| - Datum | 14. veljače 1912. | ||
| - Poredak | 48. | ||
| Vremenska zona | Mountain: UTC-7 | ||
| Zemljopisna širina | 31°20'N - 37°N | ||
| Zemljopisna dužina | 109°3'W - 114°50'W | ||
| Širina | 500 km | ||
| Dužina | 645 km | ||
| Visina | |||
| - Najviša | 3.851 m | ||
| - Najniža | 21 m | ||
| Kratice | |||
| - Poštanska | AZ | ||
| - ISO 3166-2 | US-AZ | ||
| Internet stranica | az.gov | ||
Sadržaj/Садржај |
[uredi - уреди] Povijest
U doba od 300. do cca. 1200. postojala je Hohokam kultura u južnoj Arizoni.
Europski misionari su stigli prvi put u 16. stoljeću: Marcos de Niza, španjolski Franjevac, putovao je oko 1539 po južnom dijelu SADa i opisuje sedam zlatna grada Ciboa. Francisco Vásquez de Coronado, španjolski Konkvistador, tražio je te gradove oko 1540.-1542.
Samu kolonizacija pokrenuli su katoličko-španjolski misionari. Podučavali su indijance katoličkoj vjeri. Nakon toga počeli su španjolci izgrađivati prve utvrđene gradove: (1752. Tubac, 1775. Tucson), da bi učvrstili svoju vladavinu na tom području. Arizona je nakon meksičke samostalnosti 1810. pripadala Meksiku. 14. veljače 1912. Arizona je primljena kao 48. država SADa.
[uredi - уреди] Stanovništvo
U Arizoni žive 5.744.000 stanovnika (2004.), od toga 63,8 % bijelci, 25,3 % latinoamerikanci, 5,0 % indijanci, 3,1 % crnci i Afro-Amerikanci, 1,8 % Asiati. Postoje 1.901.327 kućanstva.
Od 2003. godine rode se više latinoameričke nego bijele djece. Očekuje se da će 2035. većina stanovnika Arizone biti latinoamerčkog podrijetla.
2000. godine stanovnici Arizone su se izjasnili koji im je materinski jezik, i to 74,1 % engleski, 19,5 % španjolski, 1,9 % navaho, 0,6 % drugi indijanski jezici i 0,5 % njemački.
49,9% stanovništva su muškarci i 50,1 % su žene.
BDP po stanovniku iznosilo je 2002. godine 23.573 US-Dollara.
[uredi - уреди] Etničke zajednice
Indijanci: Cocopa, Halchidhoma, Halyikwamai, Havasupai, Hopi, Hualapai, Kohuana, Maricopa, Mohave, Navaho, Paiute, Papago, Pima, Quahatika, San Carlos Apache, Sobaipuri, Tonto, Yavapai i Yuma.
[uredi - уреди] Religija
20% stanovnika Arizone sebe smatra kršćanima, u šta se broje katolici, Protestanti i Mormoni.
- Kršćani - 80 %
- Protestanti - 42 %
- Katolika - 31 %
- Mormona - 6 %
- drugi kršćasnki pravci - 1 %
- druge vjere - 2 %
- bez vjere - 18 %
[uredi - уреди] Priroda i parkovi
Arizona je poznata po svojim pustinjama i Canyonima. Nacionalni park Grand Canyon nalazi se na sjeveru, Canyon De Chelly National Monument na sjevero-istoku. Na granicu prema Utahu leži Monument Valley, na istoku postoji Petrified-Forest-Nationalpark a na jugu Saguaro-Nationalpark.
[uredi - уреди] Prosvjeta
U Arizoni postoje dva međunarodno poznata fakulteta: University of Arizona u Tucsonu i Arizona State University u Tempeu kod Phoenixa. Uz to postoje još par manjih fakulteta koja su Northern Arizona University u Flagstaffu i Thunderbird - The Garvin School of International Management u Glendaleu kod Phoenixa. A u Phoenixu postoje još DeVry University, Southwestern College, University of Phoenix i Western International University, kao u Prescottu Embry-Riddle Aernautical University i Prescott College.
[uredi - уреди] Gradovi
| Grad | Stanovnici |
|---|---|
| Phoenix | 1.418.041 |
| Tucson | 512.023 |
| Mesa | 437.454 |
| Glendale | 235.591 |
| Chandler | 223.991 |
| Scottsdale | 221.792 |
| Tempe | 160.676 |
| Gilbert | 156.917 |
| Peoria | 132.487 |
| Yuma | 83.322 |
| Politička podjela Sjedinjenih Američkih Država |  |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||
