Hafnijum

From Wikipedia

Lu - Hf - Ta Zr Lu Rf       periodni sistem
Opšti podaci
Ime, simbol,atomski broj	Hafnijum, Hf, 72
Pripadnost skupu	prelaznih metala
grupa, perioda	IVB, 6
gustina, tvrdoća	13310 kg/m3, 5,5
Boja	srebrnasta 80 px
Osobine atoma
atomska masa	174,967 u
atomski radijus	155 (208) pm
kovalentni radijus	150 pm
van der Valsov radijus	bez podataka
elektronska konfiguracija	[Xe]4f145d26s2
e- na energetskim nivoima	2, 8, 18, 32, 10, 2
oksidacioni broj	4
Osobine oksida	amfoterni
kristalna struktura	heksagonalna
fizičke osobine
agregatno stanje	čvrsto
temperatura topljenja	2506 K (2233 °C)
temperatura ključanja	4876 K (4603 °C)
molska zapremina	13,44×10-3 m3/mol
toplota isparavanja	575 kJ/mol
toplota topljenja	24,06 kJ/mol
pritisak zasićene pare	1,13×10-3 Pa (2500 K)
brzina zvuka	3010 m/s (293,15K)
Ostale osobine
Elektronegativnost	1,3 (Pauling) 1,23 (Alred)
specifična toplota	140 J/(kg*K)
specifična provodljivost	3,12×106 S/m
toplotna provodljivost	23 W/(m*K)
I energija jonizacije	658,5 kJ/mol
II energija jonizacije	1440 kJ/mol
III energija jonizacije	2250 kJ/mol
IV energija jonizacije	3216 kJ/mol
Najstabilniji izotopi
izotop zast. v.p.r. n.r. e.r. MeV p.r. 172Hf (veš.) 1,87 godina z.e. 0,350 172Lu 174Hf 0,162% 2×1015 godina α 2,495 170Yb 176Hf 5,206% stabilni izotor sa 104 neutrona 177Hf 18,606% stabilni izotor sa 105 neutrona 178Hf 27,297% stabilni izotor sa 106 neutrona 179Hf 13,269% stabilni izotor sa 107 neutrona 180Hf 35,1% stabilni izotor sa 108 neutrona 181Hf (veš.) 42,4 dana β- 1,027 181Ta 182Hf (veš.) 9×106 godina β- 0,373 182Ta
tamo gde drugačije nije naznačeno, upotrebljene su SI jedinice i normalni uslovi.
Objašnjenja skraćenica: zast.=zastupljenost u prirodi, v.p.r.=vreme polu raspada, n.r.=način raspada, e.r.=energija raspada, p.r.=proizvod raspada, z.e=zarobljavanje elektrona

Hafnijum (Hf, latinski - hafnium) - je metal IVB grupe. Ime je dobio po latinskom nazivu za grad Kopenhagen.

Zastupljenost: hafnijum je zastupljen u zemljinoj kori u količini od 5,3 ppm (eng. parts per million).

Najvažniji mineral hafnijuma je: alvit (Hf,Th,Zr)SiO₄• x H₂O

Hafnijum su otkrili György von Hevesy iz Mađarske i Dirk Coster iz Holandije. Otkriven je 1922 godine.