Mari (Sirija)

From Wikipedia

Intendant Ebih-Il, pronađen u hramu boginje Ištar u Mariju, Arhajske dinastije (cca. 2400. pne.), Muzej Louvre

Mari je bio drevni grad u Siriji smješten na modernom lokalitetu Tell Hariri, na zapadnoj obali rijeke Eufrat. Smatra se da je bio naseljen od 5. milenijuma pne., iako je najveći uspon imao od 2900. pne. do 1759. pne., kada ga je razorio Hammurabi. Za Abrahama se vjeruje da je prošao kroz Mari na svom putu od Ura do Harrana.

Sadržaj/Садржај

1 Otkriće i iskopavanje
2 Drevna historija
- 2.1 Prvo zlatno doba
- 2.2 Prvo razaranje
3 Vanjski linkovi

[uredi - уреди] Otkriće i iskopavanje

Mari je otkriven 1933. u istočnom dijelu Sirije, u blizini granice s Irakom. Kada je beduinsko pleme je kopalo brežuljak nastojeći pronaći nadgrobni kamen za nedavno preminulog člana, pronašlo je bezglavu statuu. Nakon što je vijest o tome došla do francuskih vlasti - koje su tada imale mandat nad Sirijom - one su istražile slučaj te je 14.12. 1933. otpočelo iskopavanje od strane arheologa iz pariškog Louvrea. Vrlo brzo je napravljen niz otkrića, uključujući hram boginje Ištar slijedećeg mjeseca. Mari su arheolozi nazvali "najzapadnijim ogrankom sumerske kulture". Od početka otkopavanja je pronađeno preko 25.000 glinenih pločica s natpisima na akadskom jeziku, pisanim klinastim pismom.

Mari je od 1933. iskopavan svake godine (osim u periodu 1939-1951). Do godine 2005. je iskopano manje od polovice područja razmjera 1000 x 600 m. Iako su arheolozi pokušali otkriti koliko se tamo nalazi slojeva, to se ispostavilo nemogućim. Prema francuskom arheologu Andréu Parrotu, "svaki put kada bi vertikalna sonda pokušala prodrijeti u djevičansko tlo, napravila bi tako važno otkriće da smo morali otpočeti horizontalno kopanje".

[uredi - уреди] Drevna historija

Pločica marijskog kralja Zimri-Lima, cca. 1780. pne., Muzej Louvre

Mari je bio naseljen od 5. milenijuma pne., ali je stvarno važnost stekao u trećem i drugom milenijumu pne. Stanovnici Marija su bili semitskog porijekla, a za njih se smatra da su dio eblaitske i akadske migracije.

[uredi - уреди] Prvo zlatno doba

Grad je napredovao zahvaljujući svom strateškom položaju na ruti između sumerskih gradova donje Mezopotamije i gradova sjeverne Sirije. Sumer je imao potražnju za građevinskim materijalom kao što su drvo i kamen iz sjeverne Sirije, te su ti materijali morali prolaziti kroz Mari na svom putu u Sumer.

[uredi - уреди] Prvo razaranje

Nakon perioda važnosti koji je počeo oko godine 2900. pne., Mari je uništen oko 2350. pne.. To je uništenje donijelo period relativnog opadanja važnosti u regiji te je grad postao ništa više nego malo selo. Historičari su podijeljeni po pitanju tko je uništio grad; neki navode Sargona Akkadskog (koji navodi da je prošao kroz Mari na svom slavnom pohodu na zapad), dok drugi tvrde da su to bili Eblaiti, tradicionalni trgovački suparnici Marija.