పక్షము
వికీపీడియా నుండి
| ఈ వ్యాసం ఒక మొలక. దీనిని విస్తరించండి. |
పక్షము అనగా 15 రోజులకు (లేదా ఖచ్చితంగా 14 రాత్రులకు) సమానమైన ఒక కాలమానము. ప్రతి నెలలో రెండు పక్షాలుంటాయి:
1. శుక్ల పక్షం (అమావాస్య నుంచి పున్నమి వరకు): రోజు రోజుకూ చంద్రుడి తో బాటే వెన్నెల పెరిగి రాత్రుళ్ళు తెల్లగా, కాంతివంతంగా అవుతాయి. (శుక్ల అంటే తెల్లని అని అర్థం).
2. కృష్ణ పక్షం (పున్నమి నుంచి అమావాస్య వరకు): రోజు రోజుకూ చంద్రుడి తో బాటే వెన్నెల తరిగి రాత్రుళ్ళు నల్లగా చీకటితో నిండుతాయి. (కృష్ణ అంటే నల్లని అని అర్థం).
[మార్చు] తిధి
వేద సమయానుసారము ఒక చాంద్రమాన రోజును తిధి అంటారు లేదా శాస్త్రీయముగా సూర్యుడు మరియు చంద్రున్ని కలుపుతూ ఉన్న ఆక్షాంశ కోణము 12 డిగ్రీలు పెరగడానికి పట్టే కాలాన్ని తిధి అనవచ్చు. తిధులు రోజులోని ఏ వేళలలో అయినా మొదలయ్యి, అంతమయ్యే అవకాశము ఉన్నది. ఒక్కొక్క తిధి దాదాపు 19 నుండి 26 గంటల సమయము ఉంటుంది. ప్రతి చాంద్రమాసములో 30 తిధులు ఉంటాయి.
[మార్చు] పక్షంలోని తిథులు
- పాడ్యమి (అధి దేవత-అగ్ని)
- విదియ (అధి దేవత-బ్రహ్మ)
- తదియ (అధి దేవత-గౌరి)
- చవితి (అధి దేవత-వినాయకుడు)
- పంచమి(అధి దేవత-సర్పము)
- షష్టి(అధి దేవత-కుమార స్వామి)
- సప్తమి(అధి దేవత-సూర్యుడు)
- అష్టమి(అధి దేవత-శివుడు)
- నవమి(అధి దేవత-దుర్గా దేవి)
- దశమి(అధి దేవత-యముడు)
- ఏకాదశి(అధి దేవత-శివుడు)
- ద్వాదశి(అధి దేవత-విష్ణువు)
- త్రయోదశి(అధి దేవత-మన్మధుడు)
- చతుర్దశి(అధి దేవత-శివుడు)
- పున్నమి/పూర్ణిమ/పౌర్ణమి లేక అమావాస్య (అధి దేవత-చంద్రుడు)
