นิติปรัชญา
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
สารบัญ |
[แก้] ความหมาย
ปรัชญาคือวิชาที่ว่าด้วยเหตุแห่งความรู้และความจริง หรือกล่าวได้ว่าคือความรักในความรู้ ซึ่งสามารถแบ่งการศึกษาปรัชญาบริสุทธิ์ออกได้เป็น 1. อภิปรัชญา คือปรัชญาขั้นสูง ที่เกี่ยวข้องกับการค้นหาสัจธรรมของโลก หรือสิ่งที่ดำรงอยู่ในโลกจักรวาล 2. ญาณวิทยา คือการมุ่งที่จะหาว่าความรู้คืออะไร 3. ตรรกวิทยา คือวิชาที่ว่าด้วยเหตุผลและการโต้แย้ง 4. จริยศาสตร์ คือการศึกษาจริยธรรม คุณค่าความดีงาม 5. สุนทรียศาสตร์ คือความงดงามและสวยงาม
นิติปรัชญา เป็นปรัชญาประยุกต์ ซึ่งมุ่งการศึกษาถึงจิตวิญญาแห่งกฎหมาย ว่ากฎหมายที่แท้จริงคืออะไร มีเหตุผลเช่นไรในการบัญญัติ มีคุณค่าอย่างไร ความยุติธรรมเป็นเช่นไร ซึ่งมีสำนักคิดต่าง ๆ มากมาย ที่สำคัญ เช่น สำนักกฎหมายธรรมชาติ สำนักกฎหมายบ้านเมือง สำนักกฎหมายประวัติศาสตร์
[แก้] สำนักกฎหมายบ้านเมือง
สำนักกฎหมายบ้านเมือง(สำนักปฏิฐานนิยม)(School of Positivism) มีแนวคิดว่ากฎหมายคือคำสั่งของรัฐ ซึ่งไม่จำเป็นต้องขึ้นอยู่กับศีลธรรม กฎหมายจึงอาจขัดกับศีลธรรมได้
John Austin นักปรัชญาสำคัญของสำนักนี้ กล่าวไว้ว่าเมื่อกฎหมายบัญญัติว่าผิด ก็ต้องผิด ไม่ผิดก็ย่อมไม่ผิด ไม่จำเป็นต้องแสวงหาหลักการหรือเหตุผลอื่นใดมาเปลี่ยนแปลงหรือสร้างความยุติธรรม เพราะเมื่อมีกฎหมายย่อมถือว่าเป็นที่ยุติธรรมแล้ว
กฎหมายในความหมายของ John Austin สามารถสรุปได้โดยย่อเป็นภาษาอังกฤษว่า "The command of sovereign backed by threat of sanction" (คำสั่งของผู้มีอำนาจสูงสุด โดยมีการระวางโทษเป็นเครื่องมือรองรับ) แต่กฎหมายในความหมายของ Austin นั้นได้รับการวิพากษ์วิจารณ์อย่างมาก โดยนักนิติปรัชญาคนสำคัญที่เข้ามาล้มล้างทฤษฏีของ Austin ก็คือ H.L.A. Hart โดย Hart บอกว่า กฎหมายไม่ใช่เป็นแค่คำสั่งของผู้มีอำนาจสูงสุด ทว่ากฎหมายคือ ระบบของกฎ (System of Rules) ซึ่งได้รับการยอมรับโดยคนส่วนใหญ่ในสังคมและถูกปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัดโดยศาลและผู้มีอำนาจในรัฐปกครองนั้นๆ
[แก้] สำนักกฎหมายธรรมชาติ
สำนักกฎหมายธรรมชาติ(School of Natural Law) แนวคิดนี้ถือว่า กฎหมายมีอยู่แล้วตามธรรมชาติ คงทนถาวร ดำรงอยู่ชั่วนิรันดร์ มิได้ต้องการให้ผู้ใดบัญยัติหรือสร้างขึ้น Cicero นักปกครองสมัยยุคโรมัน ได้กล่าววลีที่เป็นเสมือนรากความคิดนี้ว่า "True Law is right reason, harmonious with nature, diffuse among all, constant, eternal..." ดังนั้น การใช้กฎหมายย่อมเป็นไปตามเหตุผลที่เป็นธรรมชาติตามปกติ ผู้มีอำนาจไม่มีสิทธิสร้างความยุติธรรมโดยกฎหมายของตนเองได้
[แก้] สำนักกฎหมายธรรมชาติ
สำนักกฎหมายประวัติศาสตร์เชื่อว่า กฎหมายคือผลผลิตจากความเป็นไปในทางประวัติศาสตร์ ย่อมเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา หรือบางสำนักศาสนาที่เชื่อว่ากฎหมายคือกฎของพระเจ้า สิ่งสำคัญอีกประการคือระบบกฎหมายต้องมีลักษณะกลมกลืนกับระบบการเมืองการปกครองและระบบเศรษฐกิจ
สำนักกฎหมายประวัติศาสตร์ ความคิดของนักคิดสำคัญๆ คือซาวิญยี่และพุชต้าเกี่ยวกับเรื่องบทบาทและพัฒนาการของกฎหมาย มีผู้กล่าวว่าถือได้ยากว่าเป็นเสมือนทฤษฎีทางกำหมายเนื่องจากแนวความคิดของสำนักคิดนี้มีลักษณะเป็นการปฏิเสธแนวความคิดอื่นจนเกินไป อีกทั้งยังมีลักษณะเป็นการพูดแบบกว้างๆทั่วไป
 ส่วนนี้ของบทความยังไม่สมบูรณ์ คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยเพิ่มเติมเนื้อหาในส่วนนี้ |
 |
นิติปรัชญา เป็นบทความเกี่ยวกับ การเมือง การปกครอง หรือ กฎหมาย ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น ข้อมูลเกี่ยวกับ นิติปรัชญา ในภาษาอื่น อาจสามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ด้านซ้ายมือ |
