İnceltme işareti

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Noktalama İşaretleri
Nokta ( . ) Virgül ( , ) Noktalı virgül ( ; ) İki nokta ( : ) Üç nokta ( … ) Soru işareti ( ? ) Ünlem işareti ( ! ) Kısa çizgi ( - ) Uzun çizgi ( – ) Noktalı çizgi( .– ) Eğik çizgi ( / ) Tırnak işareti ( " ) Tek tırnak işareti ( ’ ) Denden işareti ( " ) Yay ayraç ( ( ) ) Köşeli ayraç ( [ ] ) Kesme işareti ( ’ ) İnceltme işareti ( ^ )
Diğer Tipografik İşaretler
Ve işareti ( & ) Yıldız işareti ( * ) Güzel a ( @ ) Ters eğik çizgi ( \ ) Paragraf işareti (¶) Çengel işareti ( § ) Derece işareti ( ° ) Diyez işareti ( # ) Türev işareti ( ′ ) Yaklaşık işareti ( ~ ) Alt çizgi ( _ )

İnceltme işareti (^), bir noktalama işareti ve bir tipografik işarettir. "Düzeltme işareti" veya "şapka" olarak da adlandırılır.

[değiştir] Türkçede kullanımı

Arapça ve Farsça kökenli sözcüklerde g,k ünsüzlerinden sonra gelen a,ü ünlülerinin üzerine inceltme işareti konur. Bu inceltme işareti g,k ünsüzlerinden sonra gelen a,ü ünlülerinin kimi zaman ince kimi zaman da uzun okunmasını sağlar.

Örnek: dükkân, kâfir, mahkûm, sükût, kâğıt, mezkûr, kâbus, rüzgâr, hikâye, mekân, yadigâr, ordugâh

Yazımları aynı, anlam ve okunuşları ayrı olan yabancı sözcükleri ayırt etmek için inceltme işareti konur.

Örnek:
adet: sayı
âdet:görenek, alışkanlık
alem:bayrak, minare ve cami kubbelerinin üstündeki hilâl
âlem:dünya, evren
aşık:küçük kemik, aşık kemiği
âşık:çok seven kimse
hal:sebze-meyve satılan yer
hâl:durum, vaziyet

Arapça ve Farsça kökenli sözcüklerde l ünsüzünün ince okunduğunu göstermek için de kullanılır.

Örnek: ahlâk, felâket, ilâve, kelâm, billûr, ilâç, lâle, lâzım, üslûp

Nisbet î'sini göstermek için düzeltme işareti kullanılır.

Örnek: millî, siyasî, hukukî, askerî, ilmî, insanî, iktisadî

(Nisbet î'sinin yerine Türkçe'de kimi zaman -sel, -sal ekleri kullanılabilir. Örnek: siyasî - siyasal, dinî - dinsel

Not: Alfabetik sıralamalarda kısa ünlüler önce gelir. Örneğin alem kelimesi âlem kelimesinden önce yazılır.

[değiştir] İngilizcede kullanımı

İngilizce'de "caret" adını alan inceltme işareti, bir metin gözden geçirilirken (redakte edilirken) metnin herhangi bir yerinde düzeltme yapılmasını gerektiğini ortaya koyar. Daha çok bir noktalama işaretinin yokluğuna, kelime eksikliğine ya da yarım bırakılmış cümlelere işaret eder.