Kurşun tetra-etil
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kurşun tetra-etil, benzinin oktan sayısını ayarlamak ve benzinli motorların vuruntu yapmasını engellemek için kullanılan bir kimyasal maddedir.
Bir benzinin yanma kalitesi oktan sayısı ölçütü ile belirlenir. Oktan sayısı sınıflandırması , saf izooktanın oktan sayısı 100 olarak kabul edilerek yapılır.
Oktan sayısının belirlenmesi için, benzin örneği özel bir test motorunda farklı sıkıştırma oranlarında kontrollü şartlarda yakılır. Elde edilen sonuçlar aynı motorda kullanılan izooktan ve normal heptan karışımıyla karşılaştırılır. İzooktan vuruntusuza yakın kalitede yanar, normal heptanın ise vuruntuya yol açar. Benzin örneği ile aynı sonuçları veren izooktan ve normal heptan karışımındaki izooktanın hacimce yüzdesi oktan sayısı olarak tanımlanır.
Türkiye'de ve birçok başka ülkede kurşunsuz olarak adlandırılan benzinler de dahil olmak üzere tüm benzinler kurşun bileşikleri içermektedirler. Bu benzinlerin yanması ile bir miktar kurşun atmosfere karışır, bu durum doğa üzerinde olumsuz etkilere yol açar.
Normal benzindeki kurşun miktarı 0.15gr/lt, süper benzinde 0.40 gr/lt ve kurşunsuz benzinde 0.013 gr/lt dir. Son zamanlarda yapılan çalışmalar ile Türkiye’de süper benzindeki kurşun miktarı 0.15 gr/lt’ye indirilmiştir. Kurşunsuz benzine göre süper benzinde 12 kat daha fazla kurşun bulunmaktadır.
Türkiye genelinde 2003 yılı verilerine göre benzinli araçlardan atmosfere atılan kurşun miktarı yaklaşık olarak 230.000 kg/yıldır. Şehir içi bölgelerde kurşun parçacıklarının ana kaynağı, süper benzin kullanan otomobillerdir.(1)
Benzin oktan sayısını ayarlamak için kullanılan daha az zehirli katkı maddeleri de mevcuttur.
